"Jeśli miałbym do końca życia mieszkać w DPS, to wolałbym umrzeć" - tak mocne słowa można było usłyszeć w środę 13 maja 2025 r. na proteście osób z niepełnosprawnościami oraz ich rodzin i asystentów. Protest miał miejsce przed Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, a jego celem były apele o jak najszybsze wprowadzenie ustawy o asystencji osobistej.
- Projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami (numer projektu: UD168)
- Kiedy wejdzie ustawa o asystencji osobistej? Protestujący chcą, aby stało się to do końca czerwca 2025 r.
"Jeśli miałbym do końca życia mieszkać w DPS, to wolałbym umrzeć. Jeśli państwo nie jest w stanie zapewnić nam asystencji osobistej, tylko woli kierować nas do DPS-ów, to ja nie chce żyć w takim państwie – mówił Wojciech Sawicki, aktywista podczas protestu osób z niepełnosprawnościami dotyczącym asystencji osobistej. A raczej jej braku.". Całe wydarzenie szczegółowo opisuje Dominika Filipowicz na stronie internetowej: niepelnosprawni.pl.
Usługa asystencji osobistej będzie polegała na indywidualnym wsparciu w wykonywaniu codziennych czynności, których osoby z niepełnosprawnościami nie mogą realizować na równi z innymi osobami. Polega to na aktywnym włączeniu i pełnym udziale osób z niepełnosprawnościami w życiu społecznym oraz zawodowym jak i podejmowaniu i realizowaniu decyzji dotyczących w zakresie codziennego życia osób z niepełnosprawnościami, co jest kluczowe dla ich niezależności i aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym.
Wiceminister resortu pracy, pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami Łukasz Krasoń o asystencji osobistej, w rozmowie z PAP podkreślił, że: "Wprowadzenie systemowej asystencji osobistej jest priorytetem; tworzymy kompletnie nową gałąź gospodarki, kompletnie nowy zawód".
Projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami (numer projektu: UD168)
W dniu 8 maja 2025 r. Stały Komitet Rady Ministrów rozpoczął prace nad rządowym projektem. „Od początku prac nad ustawą aktywnie angażowałem się w każdy jej etap – od założeń, przez konsultacje, aż po ostateczny kształt projektu. Postawiłem na bezpośredni dialog ze środowiskami osób z niepełnosprawnościami, bo bardzo zależy mi na tym, by przygotowane rozwiązania nie tylko realnie odpowiadały na ich codzienne potrzeby, ale również aby były zgodne z zasadą niezależnego życia” – powiedział Łukasz Krasoń, Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych.
Zgodnie z założeniami ustawy rządowej do skorzystania z asystencji osobistej będą uprawnione osoby w wieku 18-65 posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, które uzyskają w skali poziomu potrzeby wsparcia łącznie co najmniej 80 punktów oraz osoby w wieku 13-18 lat z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie o niepełnosprawności z określonymi wskazaniami.
Kiedy wejdzie ustawa o asystencji osobistej? Protestujący chcą, aby stało się to do końca czerwca 2025 r.
Prezeska Fundacji Centrum Edukacji Niewidzialna i współorganizatorka protestu Małgorzata Szumowska. – Większość osób, która chciała przyjechać, nie mogła tu być. Bo nie ma asystencji. My reprezentujemy tych, którzy nie mogli tu się pojawić. Prezeska jak i inny postulowali o jak najszybsze uchwalenie przepisów ustawy o asystencji osobistej, która da namiastkę godnego życia i bardziej samodzielnego - osobom z niepełnosprawnościami. Przepisy ustawy i sama asystencja dla osób z niepełnosprawnościami ma na celu:
- Bardziej aktywne życie osób z niepełnosprawnościami, również pod względem zawodowym.
- Uwolnienie zasobów potencjalnych pracowników, którzy nie mogą wejść na rynek pracy z powodu ograniczeń związanych z niepełnosprawnością.
- Stabilność i powszechność dostępu do usługi asystencji osobistej.
Na chwilę obecną usługi asystenckie nie mają stałego i ciągłego charakteru. One wprawdzie są i funkcjonują, ale to nie ma być tymczasowe a stałe rozwiązanie. Aktualnie asystencja osobista jest realizowana w ramach programów rządowych „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” realizowanych przez gminy i powiaty. Za ich działanie odpowiada Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Podczas protestu podkreślano, o czym czytamy na stronie niepelnosprawni.pl: "Wyobrażmy sobie, że ktoś zakwalifikował się do programu na dziewięć miesięcy. Przez ten czas ma zapewnione wsparcie asystenta, może się uniezależnić. Ale co z pozostałymi trzema miesiącami dzielącymi go od końca roku? Nie wie czy uda mu się zakwalifikować do następnego programu. Nawet jeśli mu się uda, w następnym roku czeka go ta sama niepewność. - Korzystam z asystencji osobistej, ale ten program w którym biorę udział w Warszawie jest tylko od marca do listopada. Czyli grudzień, styczeń, luty nie mam wsparcia asystenckiego – mówi Marta Lorczyk".
Kluczową rolę w procesie procedowania tej ustawy odgrywają wszystkie instytucje zaangażowane w prace legislacyjne. Proces konsultacji społecznych oraz szczegółowa analiza różnych aspektów prawnych i praktycznych sprawiają, że projekt ustawy będzie możliwie jak najlepiej dopasowany do oczekiwań i potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Po zakończeniu prac na poziomie SKRM, projekt ustawy zostanie niezwłocznie skierowany pod obrady Rady Ministrów.
Projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami (numer projektu: UD168)