REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto musi wymienić prawo jazdy na polskie? Inspekcja Transportu Drogowego zaczęła to intensywnie sprawdzać

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
transport, prawo jazdy
Kto musi wymienić prawo jazdy na polskie? Inspekcja Transportu Drogowego zaczęła to intensywnie sprawdzać
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Inspekcja Transportu Drogowego od końca 2024 roku coraz częściej sprawdza kierowców z państw trzecich, czyli nienależących do UE w zakresie ich prawa jazdy. Co istotne, nie doszło do zmian przepisów w tej kwestii, ale zmieniła się ich dotychczasowa praktyka kontrolna. W czasie kontroli drogowej pokazanie prawa jazdy wydanego poza UE po 185 dniach pobytu w Polsce wiąże się naruszeniem przepisów. Dlaczego? Ma to niebagatelny wpływ na funkcjonowanie polskich firm transportowych, które często zatrudniają truckerów z zagranicy. Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD) wskazuje (źródło: Dane statystyczne dotyczące transportu międzynarodowego w 2024), że na koniec ubiegłego roku wydano blisko 116 000 świadectw kierowcom, pochodzącym z krajów spoza UE. Jakie są konsekwencje działań ITD dla przewoźników i kierowców?

Obowiązek, a nie możliwość wymiany dokumentu

REKLAMA

Według GITD w 2024 r. wydano dokładnie 115 975 świadectw kierowcom z krajów trzecich. Największy udział w tej grupie wciąż mają obywatele Ukrainy (liczba wydanych dla nich świadectw sięgnęła 76 310 na koniec 2024 roku), choć od wybuchu konfliktu militarnego ta liczba maleje. Na drugim miejscu uplasowali się kierowcy z Białorusi (56 038 aktywnych świadectw w analogicznym okresie). Wszyscy obywatele państw trzecich zobowiązani są do wymiany blankietów prawa jazdy na polskie odpowiedniki, jeśli przebywają na terenie Polski przez co najmniej 185 dni w roku kalendarzowym, co wynika z art. 11 ust. 1 pkt. 5 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

- Przepisy dotyczące wymiany prawa jazdy nie są nowe w polskim systemie prawnym. Jednak do niedawna niezwykle rzadko karano za brak dopełnienia tego obowiązku, na co wpływ miała interpretacja art. 14 ust. 1 wspomnianej ustawy, który brzmi: „osoba posiadająca ważne krajowe prawo jazdy wydane za granicą może, na swój wniosek, otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii […] po zwrocie zagranicznego dokumentu organowi wydającemu prawo jazdy”. W tej sytuacji wielu kierowców uznawało, że może wymienić prawo jazdy na polskie, lecz nie ma takiej konieczności. Jednak według obecnej praktyki kontrolnej ITD okazuje się, że kierowcy z państw trzecich są zobowiązani do wykonania tej czynności – wyjaśnia Jakub Ordon, ekspert Inelo z Grupy Eurowag.

REKLAMA

Warto przytoczyć pełną treść art. 14 ustawy o kierujących pojazdami:

Art. 14.
1. Osoba posiadająca ważne krajowe prawo jazdy wydane za granicą może, na swój wniosek, otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii, za opłatą, o której mowa w art. 10 ust. 1, po zwrocie zagranicznego dokumentu organowi wydającemu prawo jazdy. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą nie jest określone w konwencjach o ruchu drogowym, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. a i b, dodatkowym warunkiem otrzymania polskiego prawa jazdy jest złożenie z wynikiem pozytywnym części teoretycznej egzaminu państwowego i przedstawienie uwierzytelnionego tłumaczenia zagranicznego dokumentu. Warunek ten nie dotyczy krajowego prawa jazdy wydanego w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

2. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą zawiera ograniczenie, o którym mowa w art. 13 ust. 5, ograniczenie to uwzględnia się w wydawanym prawie jazdy.

2a. Krajowe prawo jazdy wydane w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którego termin ważności upłynął, a osoba posiadająca to prawo jazdy spełnia warunek, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 5, podlega wymianie na zasadach określonych w ust. 1 po potwierdzeniu danych zamieszczonych w oryginale dokumentu przez właściwy organ tego państwa, który go wydał, oraz po dostarczeniu przez osobę wnioskującą o wymianę prawa jazdy dokumentów umożliwiających przedłużenie terminu ważności prawa jazdy.

2b. W celu wymiany krajowego prawa jazdy osoby, której prawo jazdy zostało wydane przez inne niż Rzeczpospolita Polska państwo członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, właściwy organ wydający prawo jazdy zwraca się do właściwego organu tego państwa o potwierdzenie danych zamieszczonych w oryginale dokumentu.

2c. Organ wydający prawo jazdy wymienia informacje z właściwym organem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które wydało prawo jazdy, o rozpoczęciu procedury wymiany, przedłużenia tego prawa jazdy lub zgłoszenia jego zatrzymania lub utraty.

2d. Potwierdzenie danych, o którym mowa w ust. 2a i 2b, oraz wymiana informacji, o której mowa w ust. 2c, w zakresie prawa jazdy wydanego przez państwo członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronę umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym następuje wyłącznie w drodze teletransmisji przy użyciu Europejskiej Sieci Praw Jazdy.

2e. Wymianie nie podlega zagraniczne prawo jazdy w przypadku:
1) braku możliwości potwierdzenia danych w nim zawartych;
2) uzyskania informacji, że uprawnienia w nim wskazane zostały cofnięte.

2f. W przypadku, o którym mowa w ust. 2e, lub w przypadku jeżeli osoba zgłosi informację, że cofnięto jej uprawnienia do kierowania pojazdami poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, po stwierdzeniu, że cofnięte za granicą uprawnienia do kierowania pojazdami były wydane na podstawie wymiany polskiego prawa jazdy, a osoba posiada w aktach kierowcy potwierdzenie uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do osoby występującej o wymianę prawa jazdy lub wydanie polskiego prawa jazdy stosuje się przepisy dotyczące przywrócenia cofniętych uprawnień do kierowania pojazdami.

3. W stosunku do obywateli niektórych państw można określić, na zasadach wzajemności, warunki i tryb wydawania praw jazdy, odmienne niż te, o których mowa w ust. 1.

4. Minister właściwy do spraw transportu może określić, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb wydawania praw jazdy, o których mowa w ust. 3.
5. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 4, uwzględnia się odpowiednio:
1) warunki wymiany polskich krajowych praw jazdy na krajowe prawa jazdy danego państwa;
2) wymagania, od których spełnienia jest uzależniona wymiana polskich krajowych praw jazdy na krajowe prawa jazdy danego państwa;
3) obciążenia finansowe nakładane na obywatela polskiego wymieniającego polskie krajowe prawo jazdy na krajowe prawo jazdy danego państwa.

Jak wskazuje serwis rządowy gov.pl na stronie Wymień zagraniczne prawo jazdy na polskie, jeżeli kierowca posiada ważne prawo jazdy wydane przez państwo, które jest członkiem Unii Europejskiej, to nie musi wymieniać prawa jazdy na polskie. Ale może to zrobić jeżeli chce. Prawo jazdy z kraju UE jest ważne w Polsce. Dotyczy to także ważnego prawa jazdy wydanego w:
- Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
- Wielkiej Brytanii do 31.12.2020 r. to prawo jazdy jest ważne w Polsce w okresie, na jaki zostało wydane.

Natomiast osoby posiadające prawo jazdy wydane w innych państwach (tzw. państwie trzecim) - jeżeli ich prawo jazdy nie jest zgodne ze wzorem określonym w Konwencji Genewskiej lub Konwencji Wiedeńskiej - mają obowiązek uzyskać polskie prawo jazdy i w tym celu muszą zdać polski egzamin teoretyczny na prawo jazdy.

A na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 5) ustawy o kierujących pojazdami, prawo jazdy jest wydawane osobie, która m.in. oświadczyła że jej miejsce zamieszkania znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym że:
a) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez 185 dni w każdym roku kalendarzowym:
– ze względu na swoje więzi osobiste i zawodowe albo
– z zamiarem stałego pobytu wyłącznie ze względu na swoje więzi osobiste, albo
b) przebywa regularnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na swoje więzi osobiste, a jednocześnie, że ze względu na swoje więzi zawodowe kolejno przebywa w co najmniej dwóch państwach członkowskich Unii Europejskiej, albo
c) przebywa nieregularnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na swoje więzi osobiste, ponieważ przebywa w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej w celu wypełniania zadania o określonym czasie trwania, albo
d) przebywa na terytorium innego państwa ze względu na podjęte w tym państwie studia lub naukę w szkole.

Czas pobytu cudzoziemców w Polsce

Ustalenie rzeczywistego czasu pobytu obywateli z państw trzecich w Polsce jest dość trudnym zadaniem dla Inspekcji Transportu Drogowego, ponieważ służba ta w odróżnieniu od Straży Granicznej nie ma dostępu do systemów SIS II i ZSIN , które pozwalają precyzyjnie ustalić, kiedy obcokrajowcy przekraczali polską granicę. Przed wybuchem konfliktu zbrojnego w Ukrainie kierowcy często podróżowali do swojej ojczyzny. Obecnie powrót do rodzinnych stron mają znacznie utrudniony, co wydłuża ich pobyt na terenie Polski.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

System Informacyjny Schengen (SIS II) - Służy do wymiany informacji o osobach, którym np. odmówiono wjazdu lub które powinny być obserwowane na terytorium strefy Schengen. Pozwala Straży Granicznej sprawdzać, czy cudzoziemiec nie przekroczył dozwolonego czasu pobytu, czy nie ma na niego nałożonego zakazu wjazdu.

Zintegrowany System Informacyjny Straży Granicznej - Gromadzi dane m.in. o wjazdach, wyjazdach i decyzjach administracyjnych dotyczących cudzoziemców (np. o wydaniu karty pobytu, decyzji o zobowiązaniu do powrotu). Dzięki temu systemowi Straż Graniczna moż precyzyjnie ustalić, kiedy obcokrajowiec przekroczył granicę i jak długo przebywa w Polsce.

Funkcjonariusze ITD zaczęli przyjmować, że okres przebywania w Polsce kierowców z krajów trzecich liczony jest od daty wydania Karty Pobytu. Tym samym osoby, które przebywają dłużej niż 185 dni na terenie RP mogą trafić pod lupę służb, zwłaszcza, że od końca ubiegłego roku obserwuje się zwiększoną aktywność praktyki kontrolnej związaną z długością trwania pobytu w Polsce i koniecznością wymiany dokumentów na polskie.

Jakie są konsekwencje dla transportu?

Zaniedbanie tego obowiązku wiąże się z poważnymi konsekwencjami, których skutki mogą odczuć zarówno sami kierowcy, jak i firmy transportowe. Z czym dokładnie?

- Jeśli w czasie kontroli inspektorzy stwierdzą, że kierowca z kraju trzeciego nie wymienił dokumentu, a przebywa ponad 6 miesięcy w Polsce, to może otrzymać zakaz prowadzenia ciężarówki, uwzględniając przy tym konieczność zabezpieczenia pojazdu na koszt przewoźnika. Co ważniejsze, takie wykroczenie wiąże się z mandatem w wysokości 500 zł dla osoby zarządzającej transportem, a zdarzenia te są klasyfikowane wobec nich jako najpoważniejsze naruszenia (NN) – komentuje Jakub Ordon.

W przypadku zakazu dalszej jazdy dla kierowcy bez polskiego prawa jazdy przewoźnik musi wysłać na miejsce kontroli innego pracownika, który ma stosowne uprawnienia. Może to poważnie opóźnić realizację usług transportowych i wygenerować znaczne koszty i długie przestoje ciężarówek.

Mandaty i zakazy dalszej jazdy to nie jedyne konsekwencje dla firm transportowych - Wobec przewoźnika może zostać rozpoczęte postępowanie wyjaśniające, które ma na celu ustalenie aktualności badań lekarskich, psychologicznych, kursów zawodowych (kod 95), legalności zatrudnienia czy uprawnień posiadanych przez kierowców – dodaje ekspert.

Dlaczego cudzoziemcy mogą niechętnie wymieniać prawo jazdy?

Niektórzy kierowcy z krajów trzecich mogą obawiać się wymiany swoich praw jazdy na polskie odpowiedniki. Wynika to, m.in. z przekonania, że wymiana tego dokumentu będzie wiązać się z koniecznością uzyskania nowej karty kierowcy. Obecnie nie ma w polskim prawie przepisu, który mówiłby o tym. Co więcej, numer prawa jazdy z kraju ojczystego wskazany jest na polskim blankiecie w punkcie 12., więc łatwo można porównać go z danymi zawartymi na karcie kierowcy. Innym powodem, który może rodzić niechęć do wymiany dokumentów na polskie, są obawy negatywnych reakcji służb kontrolnych w kraju ojczystym.

Wymiana prawa jazdy dla obcokrajowców to dość prosta czynność urzędowa, która wymaga wypełnienia wniosku i załączenia niezbędnych dokumentów:
- karty pobytu, wizy bądź innego dokumentu, potwierdzającego legalny pobyt w Polsce.
- kserokopii prawa jazdy wystawionego na terenie krajów trzecich oraz oryginał dokumentu do wglądu.
- przetłumaczonego prawa jazdy wykonanego przez tłumacza przysięgłego.
- orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.
- orzeczenia psychologicznego potwierdzającego brak przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami.
- dowodu opłaty za wydanie blankietu prawa jazdy.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stopy procentowe: decyzja RPP z 5 czerwca 2025 r.

Glapiński: Nie zapowiadamy dzisiaj żadnej ścieżki przyszłych stóp procentowych, nie zobowiązujemy się do żadnych decyzji, nawet werbalnie.

Podwyżki dla urzędników wyższe o 666 zł od 14 czerwca 2025 r. Duża grupa zatrudnionych samorządowców ma szansę na wyrównanie od 1 marca 2025 r.

30 maja 2025 r. w Dzienniku Ustaw RP opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Podwyżki zostaną wypłacone z wyrównaniem od 1 marca 2025 r.

Jawność cen mieszkań w Polsce – na czym to ma polegać. Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, potocznie określana mianem „ustawy o jawności cen mieszkań”, po dość szybkim jej procedowaniu, finalnie w dniu 21 maja 2025 r. nabrała swojego finalnego kształtu. W tym dniu posłowie przyjęli poprawki Senatu do ustawy, które eliminowały budzące kontrowersje zapisy. Zgodnie z treścią art. 122 ust. 2 Konstytucji, Prezydent ma czas 21 dni od dnia przedstawienia mu ustawy przez Marszałka Sejmu i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Na dzień dzisiejszy jeszcze jej nie podpisał.

ZUS i MOPS: Bez zasiłku pielęgnacyjnego. Mąż ma raka z przerzutami prawie do wszystkich narządów, nie mam siły walczyć z komisjami ZUS i zabiegać

Osoby chore na chorobę nowotworową często nie dysponują orzeczeniem o niepełnosprawności – choroba ma kilka faz, może się wycofać na 5 lat, a potem wrócić w fazę przerzutów. Stan zdrowia nie jest tak stały jak przy innych deficytach organizmu. Osoba, która z sukcesem przeszła chemioterapię, staje na komisji i zostaje uznana za zdrową – przerzuty pojawiają się np. rok później. Dynamika choroby powoduje, że chory nie staje drugi raz na komisji lekarskiej i nie ma orzeczenia o niepełnosprawności. Efekt? Odcięcie od świadczeń pomocowych. I takie listy jak poniższy do redakcji Infor.pl. Napisała do nas czytelniczka, której mąż jest ciężko chory na raka (faza agresywna, przerzuty). Zrezygnowała ze starań o pomoc – zarówno z ZUS, jak i MOPS. Uznała, że nie ma szans na świadczenie wspierające, zasiłek pielęgnacyjny, rentę z tytułu niezdolności do pracy czy świadczenia z MOPS.

REKLAMA

400 zł na ucznia w wieku do 24 lat na rok szkolny 2025/2026

Wakacje tuż za rogiem, ale wielu rodziców już myśli o nowym roku szkolnym i kompletowaniu wyprawek dla swoich dzieci. Zakup podręczników, plecaków i przyborów szkolnych to spory wydatek/ Jak uzyskać dodatkowe fundusze na wyprawkę szkolną?

Z okazji Dnia Dziecka, ale nie tylko – zabawki pod lupą UOKIK. Kiedy mówimy o zabawce i kto za nią odpowiada

„Z okazji” Dnia Dziecka Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów opublikował wyniki najnowszej kontroli zleconej Inspekcji Handlowej. Aż jedna czwarta skontrolowanych produktów miała nieprawidłowości formalne, a część z nich mogła realnie zagrażać bezpieczeństwu dzieci. Choć Dzień Dziecka już za nami, to dobry moment, aby pokrótce przypomnieć czym właściwie jest „zabawka” w świetle prawa oraz kto odpowiada za formalności związane z ich sprzedażą.

Opłata skarbowa za pełnomocnictwo – nowe zasady od 2026 r. [PROJEKT z 3 czerwca 2025]

Do uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania trafił projekt nowelizacji ustawy o opłacie skarbowej. Jest to jeden z projektów deregulacyjnych. Chodzi o opłatę skarbową za złożenie dokumentu potwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury, a także jego kopii, odpisu lub wypisu – niezależnie od formy tego dokumentu.

W 2026 r. ZUS sam przeliczy z przesunięciem 9 miesięcy. Po przeliczeniu wyższe emerytury i renty [Projekt]

Jest nowy projekt ustawy o ponownym przeliczeniu emerytur czerwcowych (z okresu 2009-2019 r. - problem osób przechodzących na emeryturę po 2020 r. jest już ustawowo uregulowany). Przeliczenie na nowo emerytury (albo renty) odbędzie się na 1 lipca 2025 r., ale wypłaty podwyższonych świadczeń (emerytury, renty) będą w 2026 r. Planowany przez rząd (na dziś) termin wypłat to "do 1 marca 2026 r.". Wyrównania będą za okres 1 lipca 2025 r. - 1 marca 2026 r. Nie będzie wyrównania i i odsetek za okres powstania błędnego naliczenia emerytury (albo renty) - emeryt nie otrzyma wyrównania np. za okres 2015 r. - 1 lipca 2025 r. ZUS wszystko przeliczy sam bez wniosku - działa tu z urzędu.

REKLAMA

Sejm na żywo 5 czerwca: Komisja śledcza ds. Pegasusa. Ziobro po raz kolejny nie stawił się na przesłuchaniu

O godz. 10.00 rozpocznie się posiedzenie sejmowej komisji śledczej ds. Pegasusa. Zaplanowano na nim przesłuchanie Zbigniewa Ziobry, który w latach 2015-2023 pełnił funkcję ministra sprawiedliwości, a w latach 2016-2023 - prokuratora generalnego. Ziobro kilkukrotnie nie stawiał się na poprzednie wezwania.

Andrzej Duda rozważa powrót jako premier? „To nie narusza godności prezydenta”

Po zakończeniu drugiej kadencji Andrzej Duda nie wyklucza powrotu do czynnej polityki – nawet jako premier. W rozmowie z Radiem Wnet zaznaczył, że obejmie funkcję, która „nie narusza godności” byłej głowy państwa. A szef rządu? Jego zdaniem – jak najbardziej godny kierunek.

REKLAMA