REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto musi wymienić prawo jazdy na polskie? Inspekcja Transportu Drogowego zaczęła to intensywnie sprawdzać

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
transport, prawo jazdy
Kto musi wymienić prawo jazdy na polskie? Inspekcja Transportu Drogowego zaczęła to intensywnie sprawdzać
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Inspekcja Transportu Drogowego od końca 2024 roku coraz częściej sprawdza kierowców z państw trzecich, czyli nienależących do UE w zakresie ich prawa jazdy. Co istotne, nie doszło do zmian przepisów w tej kwestii, ale zmieniła się ich dotychczasowa praktyka kontrolna. W czasie kontroli drogowej pokazanie prawa jazdy wydanego poza UE po 185 dniach pobytu w Polsce wiąże się naruszeniem przepisów. Dlaczego? Ma to niebagatelny wpływ na funkcjonowanie polskich firm transportowych, które często zatrudniają truckerów z zagranicy. Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD) wskazuje (źródło: Dane statystyczne dotyczące transportu międzynarodowego w 2024), że na koniec ubiegłego roku wydano blisko 116 000 świadectw kierowcom, pochodzącym z krajów spoza UE. Jakie są konsekwencje działań ITD dla przewoźników i kierowców?

Obowiązek, a nie możliwość wymiany dokumentu

REKLAMA

Według GITD w 2024 r. wydano dokładnie 115 975 świadectw kierowcom z krajów trzecich. Największy udział w tej grupie wciąż mają obywatele Ukrainy (liczba wydanych dla nich świadectw sięgnęła 76 310 na koniec 2024 roku), choć od wybuchu konfliktu militarnego ta liczba maleje. Na drugim miejscu uplasowali się kierowcy z Białorusi (56 038 aktywnych świadectw w analogicznym okresie). Wszyscy obywatele państw trzecich zobowiązani są do wymiany blankietów prawa jazdy na polskie odpowiedniki, jeśli przebywają na terenie Polski przez co najmniej 185 dni w roku kalendarzowym, co wynika z art. 11 ust. 1 pkt. 5 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

- Przepisy dotyczące wymiany prawa jazdy nie są nowe w polskim systemie prawnym. Jednak do niedawna niezwykle rzadko karano za brak dopełnienia tego obowiązku, na co wpływ miała interpretacja art. 14 ust. 1 wspomnianej ustawy, który brzmi: „osoba posiadająca ważne krajowe prawo jazdy wydane za granicą może, na swój wniosek, otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii […] po zwrocie zagranicznego dokumentu organowi wydającemu prawo jazdy”. W tej sytuacji wielu kierowców uznawało, że może wymienić prawo jazdy na polskie, lecz nie ma takiej konieczności. Jednak według obecnej praktyki kontrolnej ITD okazuje się, że kierowcy z państw trzecich są zobowiązani do wykonania tej czynności – wyjaśnia Jakub Ordon, ekspert Inelo z Grupy Eurowag.

REKLAMA

Warto przytoczyć pełną treść art. 14 ustawy o kierujących pojazdami:

Art. 14.
1. Osoba posiadająca ważne krajowe prawo jazdy wydane za granicą może, na swój wniosek, otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii, za opłatą, o której mowa w art. 10 ust. 1, po zwrocie zagranicznego dokumentu organowi wydającemu prawo jazdy. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą nie jest określone w konwencjach o ruchu drogowym, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. a i b, dodatkowym warunkiem otrzymania polskiego prawa jazdy jest złożenie z wynikiem pozytywnym części teoretycznej egzaminu państwowego i przedstawienie uwierzytelnionego tłumaczenia zagranicznego dokumentu. Warunek ten nie dotyczy krajowego prawa jazdy wydanego w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

2. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą zawiera ograniczenie, o którym mowa w art. 13 ust. 5, ograniczenie to uwzględnia się w wydawanym prawie jazdy.

2a. Krajowe prawo jazdy wydane w państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którego termin ważności upłynął, a osoba posiadająca to prawo jazdy spełnia warunek, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 5, podlega wymianie na zasadach określonych w ust. 1 po potwierdzeniu danych zamieszczonych w oryginale dokumentu przez właściwy organ tego państwa, który go wydał, oraz po dostarczeniu przez osobę wnioskującą o wymianę prawa jazdy dokumentów umożliwiających przedłużenie terminu ważności prawa jazdy.

2b. W celu wymiany krajowego prawa jazdy osoby, której prawo jazdy zostało wydane przez inne niż Rzeczpospolita Polska państwo członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, właściwy organ wydający prawo jazdy zwraca się do właściwego organu tego państwa o potwierdzenie danych zamieszczonych w oryginale dokumentu.

2c. Organ wydający prawo jazdy wymienia informacje z właściwym organem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które wydało prawo jazdy, o rozpoczęciu procedury wymiany, przedłużenia tego prawa jazdy lub zgłoszenia jego zatrzymania lub utraty.

2d. Potwierdzenie danych, o którym mowa w ust. 2a i 2b, oraz wymiana informacji, o której mowa w ust. 2c, w zakresie prawa jazdy wydanego przez państwo członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronę umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym następuje wyłącznie w drodze teletransmisji przy użyciu Europejskiej Sieci Praw Jazdy.

2e. Wymianie nie podlega zagraniczne prawo jazdy w przypadku:
1) braku możliwości potwierdzenia danych w nim zawartych;
2) uzyskania informacji, że uprawnienia w nim wskazane zostały cofnięte.

2f. W przypadku, o którym mowa w ust. 2e, lub w przypadku jeżeli osoba zgłosi informację, że cofnięto jej uprawnienia do kierowania pojazdami poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, po stwierdzeniu, że cofnięte za granicą uprawnienia do kierowania pojazdami były wydane na podstawie wymiany polskiego prawa jazdy, a osoba posiada w aktach kierowcy potwierdzenie uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do osoby występującej o wymianę prawa jazdy lub wydanie polskiego prawa jazdy stosuje się przepisy dotyczące przywrócenia cofniętych uprawnień do kierowania pojazdami.

3. W stosunku do obywateli niektórych państw można określić, na zasadach wzajemności, warunki i tryb wydawania praw jazdy, odmienne niż te, o których mowa w ust. 1.

4. Minister właściwy do spraw transportu może określić, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb wydawania praw jazdy, o których mowa w ust. 3.
5. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 4, uwzględnia się odpowiednio:
1) warunki wymiany polskich krajowych praw jazdy na krajowe prawa jazdy danego państwa;
2) wymagania, od których spełnienia jest uzależniona wymiana polskich krajowych praw jazdy na krajowe prawa jazdy danego państwa;
3) obciążenia finansowe nakładane na obywatela polskiego wymieniającego polskie krajowe prawo jazdy na krajowe prawo jazdy danego państwa.

Jak wskazuje serwis rządowy gov.pl na stronie Wymień zagraniczne prawo jazdy na polskie, jeżeli kierowca posiada ważne prawo jazdy wydane przez państwo, które jest członkiem Unii Europejskiej, to nie musi wymieniać prawa jazdy na polskie. Ale może to zrobić jeżeli chce. Prawo jazdy z kraju UE jest ważne w Polsce. Dotyczy to także ważnego prawa jazdy wydanego w:
- Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
- Wielkiej Brytanii do 31.12.2020 r. to prawo jazdy jest ważne w Polsce w okresie, na jaki zostało wydane.

Natomiast osoby posiadające prawo jazdy wydane w innych państwach (tzw. państwie trzecim) - jeżeli ich prawo jazdy nie jest zgodne ze wzorem określonym w Konwencji Genewskiej lub Konwencji Wiedeńskiej - mają obowiązek uzyskać polskie prawo jazdy i w tym celu muszą zdać polski egzamin teoretyczny na prawo jazdy.

A na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 5) ustawy o kierujących pojazdami, prawo jazdy jest wydawane osobie, która m.in. oświadczyła że jej miejsce zamieszkania znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym że:
a) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez 185 dni w każdym roku kalendarzowym:
– ze względu na swoje więzi osobiste i zawodowe albo
– z zamiarem stałego pobytu wyłącznie ze względu na swoje więzi osobiste, albo
b) przebywa regularnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na swoje więzi osobiste, a jednocześnie, że ze względu na swoje więzi zawodowe kolejno przebywa w co najmniej dwóch państwach członkowskich Unii Europejskiej, albo
c) przebywa nieregularnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na swoje więzi osobiste, ponieważ przebywa w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej w celu wypełniania zadania o określonym czasie trwania, albo
d) przebywa na terytorium innego państwa ze względu na podjęte w tym państwie studia lub naukę w szkole.

Czas pobytu cudzoziemców w Polsce

Ustalenie rzeczywistego czasu pobytu obywateli z państw trzecich w Polsce jest dość trudnym zadaniem dla Inspekcji Transportu Drogowego, ponieważ służba ta w odróżnieniu od Straży Granicznej nie ma dostępu do systemów SIS II i ZSIN , które pozwalają precyzyjnie ustalić, kiedy obcokrajowcy przekraczali polską granicę. Przed wybuchem konfliktu zbrojnego w Ukrainie kierowcy często podróżowali do swojej ojczyzny. Obecnie powrót do rodzinnych stron mają znacznie utrudniony, co wydłuża ich pobyt na terenie Polski.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

System Informacyjny Schengen (SIS II) - Służy do wymiany informacji o osobach, którym np. odmówiono wjazdu lub które powinny być obserwowane na terytorium strefy Schengen. Pozwala Straży Granicznej sprawdzać, czy cudzoziemiec nie przekroczył dozwolonego czasu pobytu, czy nie ma na niego nałożonego zakazu wjazdu.

Zintegrowany System Informacyjny Straży Granicznej - Gromadzi dane m.in. o wjazdach, wyjazdach i decyzjach administracyjnych dotyczących cudzoziemców (np. o wydaniu karty pobytu, decyzji o zobowiązaniu do powrotu). Dzięki temu systemowi Straż Graniczna moż precyzyjnie ustalić, kiedy obcokrajowiec przekroczył granicę i jak długo przebywa w Polsce.

Funkcjonariusze ITD zaczęli przyjmować, że okres przebywania w Polsce kierowców z krajów trzecich liczony jest od daty wydania Karty Pobytu. Tym samym osoby, które przebywają dłużej niż 185 dni na terenie RP mogą trafić pod lupę służb, zwłaszcza, że od końca ubiegłego roku obserwuje się zwiększoną aktywność praktyki kontrolnej związaną z długością trwania pobytu w Polsce i koniecznością wymiany dokumentów na polskie.

Jakie są konsekwencje dla transportu?

Zaniedbanie tego obowiązku wiąże się z poważnymi konsekwencjami, których skutki mogą odczuć zarówno sami kierowcy, jak i firmy transportowe. Z czym dokładnie?

- Jeśli w czasie kontroli inspektorzy stwierdzą, że kierowca z kraju trzeciego nie wymienił dokumentu, a przebywa ponad 6 miesięcy w Polsce, to może otrzymać zakaz prowadzenia ciężarówki, uwzględniając przy tym konieczność zabezpieczenia pojazdu na koszt przewoźnika. Co ważniejsze, takie wykroczenie wiąże się z mandatem w wysokości 500 zł dla osoby zarządzającej transportem, a zdarzenia te są klasyfikowane wobec nich jako najpoważniejsze naruszenia (NN) – komentuje Jakub Ordon.

W przypadku zakazu dalszej jazdy dla kierowcy bez polskiego prawa jazdy przewoźnik musi wysłać na miejsce kontroli innego pracownika, który ma stosowne uprawnienia. Może to poważnie opóźnić realizację usług transportowych i wygenerować znaczne koszty i długie przestoje ciężarówek.

Mandaty i zakazy dalszej jazdy to nie jedyne konsekwencje dla firm transportowych - Wobec przewoźnika może zostać rozpoczęte postępowanie wyjaśniające, które ma na celu ustalenie aktualności badań lekarskich, psychologicznych, kursów zawodowych (kod 95), legalności zatrudnienia czy uprawnień posiadanych przez kierowców – dodaje ekspert.

Dlaczego cudzoziemcy mogą niechętnie wymieniać prawo jazdy?

Niektórzy kierowcy z krajów trzecich mogą obawiać się wymiany swoich praw jazdy na polskie odpowiedniki. Wynika to, m.in. z przekonania, że wymiana tego dokumentu będzie wiązać się z koniecznością uzyskania nowej karty kierowcy. Obecnie nie ma w polskim prawie przepisu, który mówiłby o tym. Co więcej, numer prawa jazdy z kraju ojczystego wskazany jest na polskim blankiecie w punkcie 12., więc łatwo można porównać go z danymi zawartymi na karcie kierowcy. Innym powodem, który może rodzić niechęć do wymiany dokumentów na polskie, są obawy negatywnych reakcji służb kontrolnych w kraju ojczystym.

Wymiana prawa jazdy dla obcokrajowców to dość prosta czynność urzędowa, która wymaga wypełnienia wniosku i załączenia niezbędnych dokumentów:
- karty pobytu, wizy bądź innego dokumentu, potwierdzającego legalny pobyt w Polsce.
- kserokopii prawa jazdy wystawionego na terenie krajów trzecich oraz oryginał dokumentu do wglądu.
- przetłumaczonego prawa jazdy wykonanego przez tłumacza przysięgłego.
- orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.
- orzeczenia psychologicznego potwierdzającego brak przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami.
- dowodu opłaty za wydanie blankietu prawa jazdy.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z biciem dzwonów kościelnych o dowolnej porze dnia i nocy, bo – „Religia nie musi siłą presji fali dźwiękowej przekonywać o przewadze aksjologicznej”. Senat zajmie się problemem, który dzieli społeczeństwo

W dniu 7 sierpnia 2025 r. Senat zajmie się rozpatrzeniem petycji zbiorowej w sprawie ograniczenia używania dzwonów kościelnych. Fundacja Dobre Państwo, która jest jej autorem, postuluje oddanie samorządom władztwa w zakresie określania dopuszczalnych godzin, w których mogą wybrzmiewać dzwony kościelne oraz dopuszczalnego poziomu emitowanego przez nie hałasu. „Religia nie musi siłą presji fali dźwiękowej przekonywać o przewadze aksjologicznej”, aktualnie obowiązujące przepisy natomiast – „zezwalają Kościołowi na poszerzenie swych wpływów daleko ponad obszar posiadanych nieruchomości” – przekonuje Fundacja.

Twoje 4 prawa w czasie podróży koleją [Mini poradnik]

Masz 4 prawa podczas podróży koleją: prawo do informacji, prawo do odszkodowania lub zwrotu kosztów, prawo do pomocy i prawo do kontynuacji podróży. Co one w praktyce oznaczają? Jeśli potrzebujesz pomocy, bezpłatnie udzieli jej Europejskie Centrum Ochrony Konsumentów.

Tego nie podpiszę! Prezydent Karol Nawrocki stawia sprawę jasno

Karol Nawrocki jako nowy prezydent jasno wyznaczył granice swojej kadencji. W orędziu zapowiedział, czego na pewno nie podpisze: podniesienia wieku emerytalnego, wprowadzenia euro i legalizacji nielegalnej imigracji. Z kolei CPK i inwestycje strategiczne to projekty, które zamierza aktywnie wspierać.

Karol Nawrocki nowym prezydentem RP. Jaka będzie jego pierwsza decyzja ustawodawcza?

Karol Nawrocki rozpoczął kadencję od mocnego akcentu – już w czwartek 7 sierpnia złoży projekt ustawy dotyczący Centralnego Portu Komunikacyjnego. Prezydent zapowiada powrót do „tradycyjnego kształtu” inwestycji i zwołuje Radę Gabinetową, by omówić kluczowe projekty rozwojowe i stan finansów państwa.

REKLAMA

Eksport jeszcze bardziej pod lupą: Co zmienia 18. pakiet sankcji wobec Rosji?

Nowy, 18. pakiet unijnych sankcji wobec Rosji radykalnie zaostrza wymogi wobec firm działających w handlu międzynarodowym. Obejmuje nie tylko zakazy eksportowe, lecz także obowiązek aktywnego monitorowania partnerów i kontroli dalszego obrotu towarami. Przedsiębiorstwa muszą pilnie dostosować swoje procedury compliance.

Karol Nawrocki rozpoczyna prezydenturę z konkretnym planem działania: CPK, ulgi podatkowe i wsparcie dla rolników już wkrótce w Sejmie

Już w najbliższych dniach do Sejmu trafią pierwsze prezydenckie projekty ustaw zapowiadane jeszcze w kampanii wyborczej przez Karola Nawrockiego, który oficjalnie rozpoczyna swoją pięcioletnią kadencję jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Oto szczegóły.

Emerytura i renta z ZUS po śmierci. Co się dzieje z rentą i emeryturą po śmierci? Kiedy można zatrzymać rentę i emeryturę po śmierci?

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez ZUS, po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, instytucja wstrzymuje wypłatę świadczenia, ponieważ prawo do niego wygasa. Jednak jeśli emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze trzeba zwracać te środki. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę.

To już dzisiaj: długo wyczekiwana likwidacja „podatku Belki". Oszczędzanie wreszcie stanie się opłacalne

Jednym z największych problemów w Polskiej gospodarce jest niski poziom inwestycji prywatnych. Aż 46% Polaków nie posiada żadnych oszczędności – co oznacza, że znaczna część Polaków nie widzi sensu w ich gromadzeniu. Jedną z głównych przyczyn takiego stanu rzeczy jest słynny "podatek Belki". Został on wprowadzony w 2002 r. jako doraźne rozwiązanie na załatanie dziury budżetowej, ale jak to w Polsce zwykle bywa – prowizorka jest najtrwalsza. Nowy Prezydent RP - Karol Nawrocki, zapowiedział że złoży projekt likwidujący podatek Belki już pierwszego dnia sprawowania urzędu.

REKLAMA

Zaprzysiężenie prezydenta RP Karola Nawrockiego [Relacja na żywo]

W środę, 6 sierpnia 2025 r. o godz. 10:00 rozpoczęły się uroczystości z okazji zaprzysiężenia prezydenta RP Karola Nawrockiego.

Andrzej Duda: podsumowanie prezydentury [Orędzie]

Andrzej Duda kończy swoją 10-letnią prezydenturę w dniu 6 sierpnia 2025 roku. W tym dniu o godzinie 10:00 odbywa się zaprzysiężenie nowego prezydenta RP Karola Nawrockiego. Jak Andrzej Duda podsumował swoją prezydenturę w orędziu?

REKLAMA