Jedną z pozycji w budżecie państwa na 2024 rok, który Sejm uchwalił, a więc już pewne, że pieniądze trafią do rodziców, jest 2,4 miliarda złotych na Rodzinny Kapitał Opiekuńczy. Co to za świadczenie, komu przysługuje, w jakiej wysokości. Kto musi o nie złożyć – jak i gdzie – wniosek w 2024 roku.
- Nowe świadczenie na drugie i kolejne dziecko w rodzinie: na czym polega Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
- Jaki wiek dziecka, na które przysługuje rodzinny kapitał opiekuńczy?
- Rodzinny Kapitał Opiekuńczy: jaka jest kwota zasiłku
- Rodzinny Kapitał Opiekuńczy: kiedy złożyć wniosek w 2024 roku
- RKO: gdzie złożyć wniosek o 12 tys. zł dla dziecka
- Rodzinny Kapitał Opiekuńczy 2024: kiedy i w jakiej formie wypłata świadczenia
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO)to stosunkowo nowe świadczenie – funkcjonuje dopiero od dwóch lat, rok 2024 będzie trzecim w jego historii. Przeznaczone jest ono dla rodzin z dziećmi – co najmniej dwójką, bo na pierwsze dziecko RKO nie przysługuje.
Nowe świadczenie na drugie i kolejne dziecko w rodzinie: na czym polega Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
Rodzinny kapitał opiekuńczy jest nowym instrumentem wsparcia rodzin z małymi dziećmi. To nowe świadczenie w wysokości 12 000 zł na drugie i kolejne dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, niezależne od dochodu rodziny.
Rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje na drugie i kolejne dziecko w rodzinie – jeżeli dziecko to wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu uprawnionych osób, czyli:
- matce lub ojcu dziecka;
- osobie, która przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o jego przysposobienie, w tym rodzicowi adopcyjnemu.
Co ważne, stan cywilny rodzica nie wpływa na prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego, zatem świadczenie to otrzymają zarówno osoby w związkach małżeńskich, rodzice pozostający w nieformalnych związkach, jak i osoby samotnie wychowujące dziecko.
Istotne jest również, że na prawo do kapitału, który przysługuje na drugie i kolejne dziecko w rodzinie, nie ma wpływu wiek pierwszego (najstarszego) dziecka w rodzinie - świadczenie przysługuje także wtedy, gdy pierwsze dziecko jest pełnoletnie.
Jaki wiek dziecka, na które przysługuje rodzinny kapitał opiekuńczy?
Rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje rodzicom od pierwszego dnia miesiąca w którym dziecko kończy 12. miesiąc życia do ostatniego dnia miesiąca w którym dziecko ukończy 35. miesiąc życia.
Wyjątek od powyższego stanowią osoby, które przyjęły dziecko na wychowanie i wystąpiły do sądu opiekuńczego z wnioskiem o jego przysposobienie, w tym rodzice adopcyjni.
W takim przypadku kapitał przysługuje od pierwszego dnia 12. miesiąca do ostatniego dnia 35. miesiąca liczonego od dnia, w którym osoby te przyjęły dziecko na wychowanie i wystąpiły do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, ale nie dłużej niż:
- do miesiąca, w którym dziecko ukończy 7 lat,
- do miesiąca, w którym dziecko ukończy 10 lat – jeśli wobec dziecka podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy: jaka jest kwota zasiłku
Rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje w łącznej, maksymalnej wysokości 12 000 zł na dziecko, po 500 zł lub 1000 zł miesięcznie, bez względu na dochody rodziny. Rodzice sami mogą wybrać, czy chcą otrzymywać po 1000 zł miesięcznie przez rok, czy po 500 zł miesięcznie przez dwa lata. Rodzice będą mogli także raz w okresie otrzymywania kapitału, wystąpić z wnioskiem o zmianę miesięcznej wysokości pobieranego kapitału (np. z 500 zł na 1000 zł).
W przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców, kwotę rodzinnego kapitału opiekuńczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty świadczenia przysługującego za dany miesiąc (250 zł albo 500 zł).
Co ważne rodzicom dziecka, które ukończyło 12. miesiąc przed 1 stycznia 2022 r. i przed tą datą nie minął miesiąc w którym dziecko ukończyło 35 miesiąc życia, rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje w wysokości 12 000 zł pomniejszonej o kwotę 500 zł za każdy miesiąc przed 1 stycznia 2022 r. począwszy od tego, w którym dziecko ukończyło 12 miesiąc.
W takim przypadku rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje w wysokości 500 zł za każdy miesiąc proporcjonalnie za okres od 1 stycznia 2022 r. do końca miesiąca, w którym dziecko ukończy 35. miesiąc życia.
Ważne jest aby rodzice pamiętali o ustawowych terminach, tak aby otrzymać rodzinny kapitał opiekuńczy w maksymalnej w danym przypadku kwocie.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy: kiedy złożyć wniosek w 2024 roku
Rodzice, którzy dopiero nabędą prawo do RKO w 2024 będą mogli złożyć wniosek o 12 tys. zł:
- od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko kończy 9. miesiąc,
- do końca miesiąca, w którym dziecko kończy 13. miesiąc.
Jeśli złożą wniosek w powyższym okresie kapitał będzie im przysługiwał od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc do:
- ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 23. miesiąc – jeśli we wniosku wskażą, że chcą otrzymywać kapitał po 1000 zł miesięcznie,
- ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 35. miesiąc – jeśli we wniosku wskażą, że chcą otrzymywać kapitał po 500 zł miesięcznie.
- Jeśli rodzic złoży wniosek po miesiącu, w którym dziecko ukończy 13. miesiąc, to otrzyma pomniejszony kapitał (o 500 zł za każdy miniony miesiąc od miesiąca ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia).
Przyjmowaniem wniosków o rodzinny kapitał opiekuńczy, ich rozpatrywaniem oraz przyznawaniem i wypłatą tego świadczenia zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
RKO: gdzie złożyć wniosek o 12 tys. zł dla dziecka
Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy należy złożyć do ZUS wyłącznie przez Internet w postaci elektronicznej, za pomocą tych samych systemów teleinformatycznych, co wnioski o świadczenie dobry start i świadczenie wychowawcze w ramach programu „Rodzina 500+” (teraz 800+). To:
- PUE ZUS
- Portal Emp@tia MRPiPS
- Bankowość elektroniczna.
Prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego ZUS ustala w terminie do 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Natomiast wypłata przysługującego kapitału nastąpi nie wcześniej niż w miesiącu, od którego przysługuje prawo do kapitału.
Postępowanie w sprawie rodzinnego kapitału opiekuńczego prowadzone jest w formie elektronicznej. Wszystkie informacje na temat wniosku i jego obsługi rodzic znajdzie na PUE ZUS.
Tak jak w przypadku programu 800+ i „Dobry start”, przyznanie przez ZUS kapitału nie będzie wymagało wydania decyzji administracyjnej. Jeśli kapitał zostanie przyznany, to rodzic otrzyma informację o przyznaniu świadczenia, która będzie znajdować się w skrzynce odbiorczej na profilu na PUE ZUS – także w sytuacji, gdy wniosek został złożony przez bankowość elektroniczną lub portal Empatia.
W przypadku odmowy przyznania kapitału, uchylenia lub zmiany prawa do kapitału oraz nienależnie pobranego kapitału ZUS wyda decyzję. Decyzję taką rodzic otrzyma elektronicznie na PUE ZUS. Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do Prezesa ZUS, a następnie skarga do sądu administracyjnego.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy 2024: kiedy i w jakiej formie wypłata świadczenia
Wypłata przyznanego rodzinnego kapitału opiekuńczego będzie odbywać się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazane we wniosku konto bankowe.