Emerytury z KRUS są podobnie jak emerytury z ZUS waloryzowane od 1 marca. Jednak waloryzacją w KRUS rządzą nieco inne zasady. Ponadto waloryzacji podlegają różne dodatki i świadczenia dodatkowe, ale nie wszystkie. Oto wszystko co trzeba wiedzieć o waloryzacji emerytur rolniczych i innych świadczeń z KRUS.
- Minimalna emerytura rolnicza: ile wynosi po waloryzacji
- Zasady waloryzacji emerytur rolniczych i innych świadczeń z KRUS
- KRUS zwaloryzował emerytury i renty rolnicze - co jeszcze
- Nowe kwoty dodatków i dodatkowych świadczeń z KRUS po waloryzacji 2024
- Zasiłki z KRUS 2024: te nie zmieniły się mimo waloryzacji
- Ile można dorobić do emerytury rolniczej od 1.03.2024
Waloryzacja to coroczna marcowa podwyżka świadczeń. Wprowadzono ją, by emeryci i renciści nie tracili na podwyżkach cen (np. żywności, energii, czy gazu).
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zwaloryzowała emerytury i renty rolnicze w 2024 r. w sposób polegający na pomnożeniu kwoty emerytury podstawowej, która od 1 marca 2024 r. wynosi 1 602,86 zł, przez wskaźniki wymiaru ustalone indywidualnie dla każdego świadczenia – dla części składkowej i dla części uzupełniającej).
Minimalna emerytura rolnicza: ile wynosi po waloryzacji
Od 1 marca 2024 r. zostały podwyższone (zwaloryzowane) wszystkie emerytury i renty rolnicze wypłacane na dzień 29 lutego 2024 r.
Jeżeli świadczenie jest niższe od kwoty najniższej emerytury pracowniczej (od 1 marca 2024 r. 1 780,96 zł) – zostanie z urzędu podwyższone do kwoty 1 780,96 zł, ale nie każde.
Do kwoty 1.780,96 zł nie zostaną podwyższone:
- świadczenia, których wypłata została zawieszona stosownie do art. 28 lub 34 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj. w związku z prowadzeniem działalności rolniczej lub osiąganiem dodatkowych przychodów np. z tytułu zatrudnienia,
- emerytury i renty z ubezpieczenia pobierane w zbiegu z emeryturą lub rentą z innego ubezpieczenia społecznego, jeżeli suma tych świadczeń przekracza kwotę najniższej emerytury pracowniczej (dotyczy również pobierania jednocześnie emerytur z ZUS i KRUS), z wyjątkiem renty rodzinnej wypłacanej w zbiegu z rentą socjalną,
- emerytury i renty wypłacane w wysokości pro-rata.
Zasady waloryzacji emerytur rolniczych i innych świadczeń z KRUS
Emerytury i renty z ubezpieczenia społecznego rolników podlegają corocznie waloryzacji w terminie wskazanym dla waloryzacji emerytur i rent przysługujących na podstawie przepisów emerytalnych, tj. przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Waloryzacja emerytury oraz renty z ubezpieczenia polega na pomnożeniu podwyższonej kwoty emerytury podstawowej przez wskaźniki wymiaru ustalone indywidualnie dla każdego świadczenia (dla części składkowej i dla części uzupełniającej).
Jeżeli zwaloryzowana kwota emerytury lub renty z ubezpieczenia jest niższa od kwoty najniższej emerytury określonej w przepisach emerytalnych, wysokość takiego świadczenia podwyższa się (z pewnymi wyjątkami) z urzędu do tej kwoty.
Dodatki i świadczenia pieniężne wypłacane obok emerytury lub renty rolniczej oraz kwoty maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent rolniczych podlegają podwyższeniu poprzez ich pomnożenie przez ustalony wskaźnik waloryzacji.
Waloryzacja emerytur i rent rolniczych jest przeprowadzona w marcu, a dla emerytur i rent wypłacanych kwartalnie – w kwietniu, w ustalonych dla każdego świadczeniobiorcy terminach płatności.
KRUS waloryzuje emerytury i renty z urzędu, czyli bez konieczności zgłoszenia odpowiedniego wniosku przez osobę uprawnioną, i informuje o podwyższeniu świadczenia (decyzja).
KRUS zwaloryzował emerytury i renty rolnicze - co jeszcze
Od 1 marca 2024 r. wzrosły również:
- rodzicielskie świadczenie uzupełniające do kwoty 1 780,96 zł,
- świadczenie pieniężne z tytułu pełnienia funkcji sołtysa do kwoty 336,36 zł.
Ponadto niektóre świadczenia uległy ponownemu obliczeniu z urzędu. Są to następujące świadczenia z KRUS.
W przypadku pobierania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego razem z rentą rodzinną (w tym „zagraniczną” do której prawo przysługuje w oparciu o polskie okresy ubezpieczenia lub „pro-rata”) lub z emeryturą/rentą rolniczą z tytułu niezdolności do pracy „pro-rata” przyznaną z zastosowaniem umowy dwustronnej o zabezpieczeniu społecznym, łączna wysokość tych świadczeń nie może przekroczyć kwoty najniższej emerytury, określonej w przepisach emerytalnych tj. 1 780,96 zł.
Świadczenie wyrównawcze dla działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych podlega ponownemu przeliczeniu z urzędu w taki sposób, aby łączna kwota emerytury/renty rolniczej (z uwzględnieniem nowej kwoty dodatku równego różnicy między kwotą świadczeń przyznanych przez państwa członkowskie UE/EFTA, a najniższą emeryturą w Polsce) oraz świadczeń przyznanych przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych wraz ze świadczeniem wyrównawczym, nie przekroczyła kwoty 3 415,50 zł miesięcznie.
Świadczenia uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji ulegają ponownemu obliczeniu z urzędu, w taki sposób, aby łączna kwota świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych (z uwzględnieniem nowej kwoty dodatku równego różnicy między kwotą świadczeń przyznanych przez państwa członkowskie UE/EFTA, a najniższą emeryturą w Polsce) wraz ze świadczeniem uzupełniającym, nie przekroczyła kwoty 2 419,33 zł miesięcznie. Świadczenie uzupełniające przysługuje osobie uprawnionej w wysokości nie wyższej niż 500 zł miesięcznie.
Nowe kwoty dodatków i dodatkowych świadczeń z KRUS po waloryzacji 2024
Od 1 marca 2024 r. wzrastają również kwoty dodatków i świadczeń przysługujących do emerytur oraz rent i wyniosą:
- dodatek pielęgnacyjny – 330 zł 07 gr,
- dodatek dla inwalidy wojennego uznanego za całkowicie niezdolnego do pracy i do samodzielnej egzystencji – 495 zł 11 gr,
- dodatek kombatancki – 330 zł 07 gr,
- dodatek za tajne nauczanie – 330 zł 07 gr,
- ryczałt energetyczny – 299 zł 82 gr,
- dodatek kompensacyjny – 49 zł 51 gr,
- dodatek dla sieroty zupełnej – 620 zł 36 gr,
- świadczenie pieniężne przysługujące byłym żołnierzom górnikom – 330 zł 07 gr,
- świadczenie pieniężne przysługujące osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR – max 330 zł 07 gr,
- dodatek pieniężny dla inwalidy wojennego – 1.263 zł 73 gr.
Decyzje o podwyższeniu świadczeń od 1 marca 2024 r. (czyli tzw. waloryzacyjne) zostaną wysłane w kwietniu br. wraz z decyzjami dotyczącymi przyznania dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, tak zwanej trzynastki.
Przewiduje się, że waloryzacją emerytur i rent od 1 marca 2024 r. objętych zostanie około 1 mln emerytów i rencistów.
Zasiłki z KRUS 2024: te nie zmieniły się mimo waloryzacji
Od 1 marca nie uległą zmianie wysokość:
- zasiłku pogrzebowego (4.000,00 zł),
- zasiłku chorobowego (20,00 zł za każdy dzień czasowej niezdolności do pracy trwającej nieprzerwanie co najmniej przez 30 dni),
- jednorazowego odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu powstałego w związku z wypadkiem przy pracy lub rolniczą chorobą zawodową (1.033,00 zł za każdy 1% uszczerbku),
- zasiłku macierzyńskiego (1.000,00 zł miesięcznie).
Ile można dorobić do emerytury rolniczej od 1.03.2024
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w IV kwartale 2023 r. wyniosło 7.540 zł 36 gr. W związku z tym od 1 marca 2024 r. zmienią się dopuszczalne kwoty dodatkowych przychodów osiąganych przez emerytów i rencistów i będą wynosić:
70% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – 5.278 zł 30 gr (przychody do tej kwoty nie powodują żadnych zmniejszeń emerytury/renty),
130% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego – 9.802 zł 50 gr (przychody przekraczające tę kwotę powodują zawieszenie emerytury/renty).
Przychody między kwotą 5 278 zł 30 gr a 9 802 zł 50 gr powodują zmniejszenie emerytury lub renty maksymalnie o kwotę 757 zł 08 gr, a w przypadku renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, kwota maksymalnego zmniejszenia wynosi 890 zł 63 gr.
Powyższe zasady zawieszenia lub zmniejszenia emerytur i rent dotyczą części uzupełniającej rent rolniczych z tytułu niezdolności do pracy, rent rodzinnych i okresowych emerytur rolniczych.
Bez względu na wysokość osiąganego przychodu nie podlegają zawieszeniu ani zmniejszeniu świadczenia osób, które mają ustalone prawo do emerytury rolniczej i osiągnęły powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Takie osoby mogą zarobkować bez ograniczeń.
Dla przykładu. Rencista były rolnik, w wieku 50 lat pobiera rentę rolniczą. Wskaźnik wymiaru części składkowej wynosi 0,15. Wskaźnik wymiaru części uzupełniającej wynosi 0,95.
Wg stanu na 29 luty 2024 r. wysokość renty rolniczej wynosiła 1 588,44 zł brutto. Po potrąceniu składki na ubezpieczenie zdrowotne, renciście przysługiwała renta rolnicza w kwocie 1 445,44 zł.
Od 1 marca 2024 r. renta zostanie podwyższona do kwoty 1 780,96 zł. (tj. część składkowa – 240,43 zł + część uzupełniająca – 1 522,72 zł = 1 763,15 zł < 1.780,96 zł). Do wypłaty, po potrąceniu składki na ubezpieczenie zdrowotne, renciście będzie przysługiwała renta rolnicza w wysokości 1620,96 zł.
Inny przykład. Rencista, były rolnik od maja 2015 r. pobiera rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy. Wskaźniki wymiaru części składkowej i części uzupełniającej wynoszą odpowiednio 0,60 i 0,85. Według stanu na 29 luty 2024 r. wysokość renty rolniczej wynosiła 2 072,92 zł brutto. Po potrąceniu składki na ubezpieczenie zdrowotne, renciście przysługiwała renta rolnicza w kwocie 1 885,92 zł.
Od 1 marca 2024 r. renta wzrośnie do kwoty 2 324,15 zł (tj. część składkowa - 961,72 zł + część uzupełniająca – 1 362,43 zł = 2 324,15 zł). Do wypłaty, po potrąceniu składki na ubezpieczenie zdrowotne, renciście będzie przysługiwała renta rolnicza w wysokości 2 115,15 zł.
Na koniec dodajmy, że Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przeprowadzi waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych w marcu 2024 r., a w przypadku emerytur i rent wypłacanych kwartalnie – w kwietniu 2024 r. z wyrównaniem od marca 2024 r., w ustalonym dla każdego świadczeniobiorcy terminie płatności.