Od 1 października 2024 r. rodzice, których dzieci uczęszczają do żłobka – będą mogli ubiegać się o przyznanie świadczenia „aktywnie w żłobku”, którego kwota przewyższa dotychczasowe dofinansowanie na ten cel o 1100 zł. Ze świadczenia nie skorzystają jednak rodzice, których dzieci uczęszczają do żłobków, w których miesięczna opłata przekracza 2200 zł. Jest dla nich inne rozwiązanie.
- Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025 – informacje ogólne
- Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025 – zastąpi 400 zł dopłaty do żłobka
- Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025 – do tych żłobków nie zapisuj dziecka, ponieważ nie otrzymasz świadczenia
- Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025 – powyżej progu świadczenia „aktywnie w żłobku”, będzie można pozostać przy dopłacie 400 zł
- Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025 – jak i kiedy wnioskować?
Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025 – informacje ogólne
Na podstawie ustawy z dnia 15.05.2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – "Aktywny rodzic" – od 1 października 2024 r., rodzicom, opiekunom prawnym oraz innym osobom, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem, których dziecko uczęszcza do:
żłobka,
klubu dziecięcego albo
jest objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna,
nie dłużej jednak niż do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 rok życia (lub w przypadku gdy objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym jest niemożliwe lub utrudnione – 4 rok życia), przysługiwać będzie świadczenie „aktywnie żłobku”.
Świadczenie to, przysługiwać będzie w wysokości opłat ponoszonych z tytułu pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna (z wyłączeniem opłat za wyżywienie, które nie będzie objęte dofinansowaniem), nie więcej jednak niż 1500 zł miesięcznie (a w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – 1900 zł miesięcznie).
Świadczenie „aktywnie w żłobku” jest jednym z trzech świadczeń w ramach programu „Aktywny rodzic”, z którego od 1 października 2024 r., będą mogli skorzystać rodzice dzieci w wieku żłobkowym (tj. w wieku po zakończeniu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, a przed osiągnięciem wieku przedszkolnego). Jeżeli rodzice nie zdecydują się na skorzystanie ze świadczenia „aktywnie żłobku” – w zależności od swojej sytuacji zawodowej i rodzinnej – będą mogli dokonać wyboru pomiędzy:
świadczeniem „aktywni rodzice w pracy”, czyli tzw. „babciowym” oraz
świadczeniem „aktywnie w domu”.
Spośród powyższych świadczeń – na jedno dziecko, każdy rodzic będzie mógł dokonać wyboru tylko jednego z nich.
Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025 – zastąpi 400 zł dopłaty do żłobka
Świadczenie „aktywnie w żłobku” zastąpi dotychczas funkcjonujące dofinansowanie pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna w wysokości 400 zł miesięcznie, nie więcej jednak niż wysokość opłaty ponoszonej przez rodziców za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, uregulowane w ustawie z dnia 4.02.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.
Rodzice, którym zostało przyznane dofinansowanie 400 zł dopłaty do żłobka na podstawie przepisów ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, przed dniem wejścia w życie ustawy wprowadzającej świadczenie „aktywnie w żłobku”, tj. przed 1 października 2024 r. – zachowają prawo do powyższego świadczenia. Wedle własnego wyboru – będą oni jednak mogli wnioskować o korzystniejsze dla nich świadczenie „aktywnie w żłobku”, którego kwota znacznie przewyższa dotychczasową kwotę dofinansowania (aż o 1100 zł miesięcznie).
W przypadku złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia "aktywnie w żłobku" w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy (tj. do 1 stycznia 2025 r.) – prawo do świadczenia ustalone zostanie począwszy od 1 października 2024 r. Rodzicom przysługiwać będzie zatem świadczenie wyrównawcze, od którego zostanie jedynie odliczone dotychczasowe dofinansowanie żłobkowe wypłacone za te same miesiące (jeżeli je pobierali).
Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025 – do tych żłobków nie zapisuj dziecka, ponieważ nie otrzymasz świadczenia
W stosunku do dotychczasowego dofinansowania pobytu w żłobku, które przysługiwało w maksymalnej wysokości 400 zł – ustawa z dnia 15.05.2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – "Aktywny rodzic", na podstawie której będzie można ubiegać się o świadczenie „aktywnie w żłobku” – wprowadza dodatkowe kryterium, od którego uzależnione będzie prawo do świadczenia. Mowa o progu wysokości opłat za żłobek, klub dziecięcy lub opiekę dziennego opiekuna, którego przekroczenie wykluczy daną instytucję opieki lub dziennego opiekuna z procesu przyznawania świadczenia „aktywnie w żłobku”.
Dofinansowaniem nie będą objęte placówki, w których wysokość miesięcznej opłaty za pobyt dziecka w żłobku przekracza limit 2200 zł (ustalony aktualnie do 31 marca 2025 r.). Kwota ta, nie obejmuje opłat za wyżywienie, a jeżeli placówka korzysta z jakiegoś dofinansowania obniżającego ostateczną opłatę ponoszoną przez rodzica – brana jest pod uwagę kwota po odliczeniu ww. dofinansowania. Dla przykładu:
jeżeli żłobek ustaliby miesięczne czesne na poziomie 3000 zł i korzystał z dofinansowania z gminy obniżającego opłatę ponoszoną przez rodzica o 1000 zł miesięcznie – rodzic będzie mógł skorzystać ze świadczenia „aktywnie w żłobku”, posyłając do niego dziecko, ponieważ ostatecznie ponoszona przez niego opłata miesięczna nie przekracza 2200 zł;
jeżeli natomiast żłobek ustaliłby miesięczne czesne na poziomie 2300 zł i nie korzysta z żadnego dofinansowania obniżającego opłatę ostatecznie ponoszoną przez rodzica – rodzic nie będzie mógł skorzystać ze świadczenia „aktywnie w żłobku”, posyłając do niego dziecko, ponieważ ponoszona przez niego opłata przekracza 2200 zł.
Limit 2200 zł został ustalony na okres od dnia 1 października 2024 r. do 31 marca 2025 r. Do dnia 31 marca 2025 r., w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rodziny, zostanie podana nowa kwota progu wysokości opłat żłobkowych, która będzie obowiązywała na okres od 1 kwietnia 2025 r. do 31 marca 2026 r. W ten sam sposób, kolejne kwoty, będą również ogłaszane w latach następnych.
Celem wprowadzenia przez ustawodawcę powyższych limitów opłat żłobkowych, było uniknięcie sytuacji, w której w wyniku wprowadzenia świadczenia „aktywnie w żłobku”, nastąpiłby znaczący wzrost opłat za żłobek, klub dziecięcy lub dziennego opiekuna i zamiast rodziców – na nowym, wyższym świadczeniu, skorzystałyby wyłącznie placówki opieki i dzienni opiekunowie. Taka praktyka, miała niestety miejsce w przypadku dopłaty przyznawanej na podstawie ustawy z dnia 4.02.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.
Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025 – powyżej progu świadczenia „aktywnie w żłobku”, będzie można pozostać przy dopłacie 400 zł
Zgodnie z przepisami przejściowymi ustawa o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – "Aktywny rodzic" – osoby, którym została przyznana dopłata do 400 zł na pobyt dziecka w żłobku, na podstawie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 – zachowają prawo do tego dofinansowania.
Jeżeli zatem dziecko jest zapisane do placówki, w której miesięczna opłata przekracza próg 2200 zł kwalifikujący do otrzymania wyższego świadczenia „aktywnie w żłobku” i rodzice nie chcą zmieniać dziecku żłobka na inny, w którym opłaty byłyby niższe – będą oni mogli nadal korzystać z dopłaty przyznanej im na podstawie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.
Świadczenie „aktywnie w żłobku” 2024 i 2025 – jak i kiedy wnioskować?
Wnioski o ustalenie prawa do świadczenia „aktywnie w żłobku”, będzie można składać do ZUS już 1 października br., drogą elektroniczną, za pośrednictwem platformy PUE ZUS, aplikacji mobilnej mZUS, bankowości elektronicznej lub portalu Emp@tia.
Świadczenie będzie wypłacane bezpośrednio na rachunek bankowy podmiotu prowadzącego żłobek, klub dziecięcy lub zatrudniającego dziennego opiekuna.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15.05.2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – "Aktywny rodzic" (Dz.U. z 2024 r., poz. 858)
Ustawa z dnia 4.02.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 338)