Od kwietnia 2025 r. obowiązuje rewolucyjna lista 208 chorób, która gwarantuje bezterminowe lub wieloletnie orzeczenie. To koniec z cyklicznymi wizytami na komisjach! Dla wielu schorzeń automatycznie przyznawane są wskazania w punktach 7 i 8. Sprawdź natychmiast, czy Twoja choroba kwalifikuje się do tych przełomowych zmian i skorzystaj z uproszczonej procedury!
- Nowy katalog 208 schorzeń: Dlaczego to prawdziwy przełom?
- Konkretne korzyści dla pacjentów i systemu
- Rewolucja w orzekaniu o niepełnosprawności w 2025: Twoja szansa na bezterminowe świadczenia
- Dlaczego nowy katalog 208 schorzeń to prawdziwy przełom?
- Jak złożyć wniosek o orzeczenie w 2025 r.?
- FAQ – najczęstsze pytania o nową listę
Nowy katalog 208 schorzeń: Dlaczego to prawdziwy przełom?
Nowe przepisy to koniec z dotychczasową dowolnością komisji orzeczniczych i częstymi, frustrującymi odwołaniami. Po raz pierwszy polski ustawodawca jednoznacznie powiązał nazwę jednostki chorobowej z konkretnymi prawami pacjenta. Dzięki temu możesz liczyć na:
- Jednolite kryteria w całym kraju: Katalog wprowadza ogólnopolskie standardy. Oznacza to, że identyczna diagnoza, oparta na kodach ICD-10/OMIM, daje te same uprawnienia w każdym województwie.
- Stabilność i mniej biurokracji: Dla osób z nieuleczalnymi chorobami, takimi jak schorzenia metaboliczne, neurodegeneracyjne czy rzadkie nowotwory, najważniejsza jest zmiana okresu ważności decyzji. Koniec z koniecznością powrotu na badania co dwa-trzy lata, zbierania potwierdzeń i ponownego udowadniania stanu zdrowia. To przekłada się na:
- Mniej stresu i formalności.
- Niższe koszty leczenia (brak potrzeby powtarzanych, często drogich konsultacji specjalistycznych).
- Większą stabilność w planowaniu leczenia, rehabilitacji, edukacji czy kariery zawodowej.
Konkretne korzyści dla pacjentów i systemu
Wprowadzenie nowej listy to nie tylko usprawnienie formalności, ale także wymierne korzyści dla pacjentów i całego systemu opieki:
- Automatyczne wskazania w punktach 7 i 8 orzeczenia: Pacjenci, których schorzenia znajdują się na liście, automatycznie zyskują prawo do stałej opieki oraz pierwszeństwo w rehabilitacji społeczno-zawodowej. To kluczowe ułatwienie w dostępie do niezbędnego wsparcia i świadczeń.
- Oszczędności i cyfryzacja: Zmiany są korzystne również dla instytucji takich jak ZUS i PFRON. Rzadsze posiedzenia komisji to oszczędność czasu i szybsze wypłaty świadczeń. Cały proces ulega pełniejszej cyfryzacji poprzez System Obsługi Wsparcia (SOW), co usprawnia zarządzanie i obsługę wniosków.
Nowy katalog 208 schorzeń to zatem krok milowy w kierunku bardziej humanitarnego, sprawiedliwego i efektywnego systemu wspierania osób z niepełnosprawnościami w Polsce.
Rewolucja w orzekaniu o niepełnosprawności w 2025: Twoja szansa na bezterminowe świadczenia
Kluczową nowością jest lista chorób uprawniających do świadczeń, których zdiagnozowanie może gwarantować bezterminowe lub długookresowe orzeczenie, a także automatyczne wskazania w punkcie 7 i 8 dokumentu. To potencjalnie ogromne ułatwienie dla tysięcy Polaków, którzy dotychczas musieli cyklicznie stawać przed komisjami.
Dla wielu osób, zwłaszcza z chorobami postępującymi lub rzadkimi, konieczność regularnego udowadniania swojego stanu zdrowia była źródłem ogromnego stresu, dodatkowych kosztów i straty czasu. Teraz mogą oni skupić się na leczeniu i rehabilitacji, zamiast na nieustannej biurokracji.
Dlaczego nowy katalog 208 schorzeń to prawdziwy przełom?
Po raz pierwszy ustawodawca jasno powiązał nazwę jednostki chorobowej z konkretnymi prawami pacjenta. To koniec z dotychczasową dowolnością komisji orzeczniczych i częstymi odwołaniami, które były zmorą dla wielu osób. Dzięki temu, że katalog wprowadza jednolite, ogólnopolskie kryteria, każda komisja powiatowa stosuje tę samą tabelę 208 kodów ICD-10/OMIM. Oznacza to, że identyczna diagnoza w różnych województwach daje te same uprawnienia.
- Koniec z cyklicznymi wizytami na komisjach. Najważniejszą korzyścią jest zwolnienie z obowiązku stawiania się na kolejne komisje orzecznicze. Dla wielu osób, zwłaszcza z chorobami postępującymi lub rzadkimi, konieczność regularnego udowadniania swojego stanu zdrowia była źródłem ogromnego stresu, dodatkowych kosztów i straty czasu. Teraz mogą oni skupić się na leczeniu i rehabilitacji, zamiast na nieustannej biurokracji.
- Stabilność i bezpieczeństwo świadczeń. Orzeczenie bezterminowe ułatwia długofalowe planowanie opieki i dostęp do stałych świadczeń, takich jak na przykład zasiłek pielęgnacyjny. Osoby niepełnosprawne i ich opiekunowie zyskują pewność, że wsparcie finansowe i inne formy pomocy nie zostaną nagle odebrane czy wstrzymane z powodu upływu terminu ważności dokumentu. To przekłada się na większą stabilność życiową i poczucie bezpieczeństwa.
- Dłuższe terminy dla orzeczeń czasowych. Nawet w przypadku chorób spoza nowej listy 208 schorzeń, wprowadzono korzystne zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności. Minimalny okres ważności dla orzeczeń czasowych został wydłużony. W przypadku rzadkich chorób genetycznych orzeczenie czasowe musi być ważne co najmniej 7 lat, co również stanowi znaczące odciążenie w porównaniu do poprzednich, często krótszych okresów.
Jakie nowe choroby dodano do katalogu w 2025 r.?
W 2025 roku katalog schorzeń uprawniających do orzeczenia o niepełnosprawności został znacząco rozszerzony. Poniżej przedstawiamy przykłady wybranych schorzeń, które znalazły się w nowym katalogu:
Przykład nowej jednostki chorobowej | Kod ICD-10 / OMIM |
Choroba Charcot-Marie-Tooth | G60.0 |
Zespół Aicardi-Goutières | OMIM #225750 |
Mukolipidoza typu II (choroba I-cell) | E77.0 |
Fibrodysplasia ossificans progressiva | OMIM #135100 |
Zespół DiGeorge’a (22q11.2) | D82.1 |
Zespół Angelmana | OMIM #105830 |
Dystrofia mięśniowa Duchenne’a | G71.0 |
Rdzeniowy zanik mięśni (SMA) | G12.0 / G12.1 |
Zespół Retta | G80.0 |
Neurofibromatoza typu 1 (choroba Recklinghausena) | Q85.0 |
katalog ICD-10 2025 dzieli się na dwie główne grupy:
- 150 chorób automatycznie uprawnia do wskazań w punkcie 7 i 8 orzeczenia (czyli prawo do stałej opieki oraz pierwszeństwo w rehabilitacji społeczno-zawodowej).
- 58 chorób uprawnia jedynie do wskazania w punktu 8.
Pełną tabelę wszystkich 208 pozycji znajdziesz w załączniku do wytycznych publikowanych przez zespoły ds. orzekania. Poniżej znajdziesz linki do załączników z pełnymi listami chorób:
- Załącznik A (zawiera 150 chorób uprawniających automatycznie do wskazań w pkt 7 i 8): Załącznik A do wytycznych odnośnie orzekania o niepełnosprawności w wypadku niektórych rzadkich chorób genetycznych
- Załącznik B (zawiera 58 chorób uprawniających tylko do pkt 8): Załącznik B do wytycznych odnośnie orzekania o niepełnosprawności w wypadku niektórych rzadkich chorób genetycznych
Pełny katalog rzadkich chorób genetycznych o jednorodnym i niezmiennym przebiegu, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia, dostępny jest również w przepisach prawa:
Jak złożyć wniosek o orzeczenie w 2025 r.?
Procedura została uproszczona i w większości powiatów można ją przeprowadzić całkowicie online. Poniżej znajdziesz cztery kluczowe kroki, które pozwolą Ci bezproblemowo przejść od przygotowania dokumentów do odbioru decyzji i uruchomienia świadczeń:
- Pobierz aktualny formularz z powiatowego zespołu ds. orzekania lub wypełnij go online w Systemie Obsługi Wsparcia (SOW) – https://sow.pfron.org.pl.
- Dołącz dokumentację medyczną potwierdzającą rozpoznanie choroby z listy 208 (szczególnie ważne są wyniki badań genetycznych i karty informacyjne leczenia).
- Złóż wniosek w wersji papierowej lub elektronicznej; komisja ma 30 dni na decyzję.
- Po uzyskaniu orzeczenia zgłoś się do PFRON (https://www.pfron.org.pl), aby skorzystać z dofinansowań czy turnusów rehabilitacyjnych.
FAQ – najczęstsze pytania o nową listę
Czy muszę mieć potwierdzenie genetyczne choroby?
Tak, przy schorzeniach ujętych w katalogu 208 kluczowe są wyniki badań potwierdzające diagnozę.
Kiedy lista 208 została oficjalnie opublikowana?
Wytyczne weszły w życie 3 kwietnia 2025 r. i stosuje je każda komisja orzecznicza.
Czy osoby już posiadające orzeczenie muszą składać wniosek ponownie?
Nie, dotychczasowe orzeczenia zachowują ważność, ale przy pierwszym wniosku po 3 kwietnia komisja zastosuje nową listę.
Czy katalog obejmuje choroby onkologiczne?
Tak, np. glejak wielopostaciowy i niektóre nowotwory w stadium IV są wymienione w grupie 150.