Masz orzeczenie o niepełnosprawności? W 2025 roku możesz liczyć na szerokie wsparcie z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (MOPS). To nie tylko popularne świadczenia, takie jak zasiłek stały czy pielęgnacyjny. Wciąż wiele osób nie wie, że istnieją także dodatki mieszkaniowe i energetyczne, jednorazowe zasiłki celowe czy usługi opiekuńcze finansowane przez gminy. Te formy pomocy realnie odciążają domowy budżet i warto sprawdzić, czy masz do nich prawo.
MOPS 2025: Jakie świadczenia przysługują osobom z niepełnosprawnością?
System pomocy społecznej w Polsce opiera się na ustawie o pomocy społecznej z 12 marca 2004 r. i jej kolejnych nowelizacjach. To na jej podstawie MOPS przyznaje wsparcie finansowe i rzeczowe. W 2025 roku katalog świadczeń dla osób z orzeczeniem o niepełnosprawności pozostaje szeroki. Od świadczeń stałych, przez okresowe, aż po jednorazowe.
Co więcej, dzięki programom lokalnym, niektóre gminy wprowadzają własne formy wsparcia – np. darmowe bilety komunikacyjne, dopłaty do leków czy specjalne programy opiekuńcze.
Świadczenie pielęgnacyjne – najczęściej wybierana forma pomocy
Świadczenie pielęgnacyjne jest wypłacane opiekunowi, który sprawuje opiekę nad osobą z niepełnosprawnością w wieku do ukończenia 18. roku życia.
Ważne zmiany od 2024 roku:
- Możliwość łączenia z pracą: Opiekunowie mogą łączyć aktywność zawodową z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego – nie ma już wymogu rezygnacji z zatrudnienia. Dotyczy to także rolników i ich małżonków.
- Łączenie z emeryturą/rentą: Opiekun może pobierać świadczenie pielęgnacyjne również wtedy, gdy ma ustalone prawo do własnej emerytury, renty lub innego świadczenia emerytalno-rentowego.
- Podwyższenie kwoty: Jeśli opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnością (do 18. roku życia), wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jest podwyższana o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka.
- Kryteria orzeczenia: Wymagane jest, aby osoba wymagająca opieki posiadała ważne orzeczenie o niepełnosprawności ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki/pomocy (punkty 7 i 8 w orzeczeniu) albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Kto może otrzymać świadczenie pielęgnacyjne?
Przysługuje ono:
- Matce albo ojcu,
- Innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny (w tym małżonkom),
- Opiekunowi faktycznemu dziecka,
- Rodzinie zastępczej,
- Osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka,
- Dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej,
- Dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej,
- Dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2025 roku:
- Od 1 stycznia 2025 roku, wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 3287 zł miesięcznie.
Wnioski:
Wnioski o świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach składa się w gminach (najczęściej w MOPS/GOPS) osobiście lub elektronicznie przez portal Emp@tia.
Zasiłek stały – wsparcie dla osób bez dochodów
Zasiłek stały to podstawowa i długoterminowa forma wsparcia finansowego wypłacanego co miesiąc przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS). Przysługuje on osobom, które z powodu wieku lub całkowitej niezdolności do pracy nie są w stanie samodzielnie się utrzymać.
Komu przysługuje zasiłek stały?
Zasiłek stały możesz otrzymać, jeśli spełniasz poniższe kryteria:
- Jesteś osobą samotnie gospodarującą: Musisz być pełnoletnia/y, niezdolna/y do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolna/y do pracy. Twój dochód musi być niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, które w 2025 roku wynosi 1010 zł.
- Pozostajesz w rodzinie: Musisz być pełnoletnia/y, niezdolna/y do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolna/y do pracy. Twój dochód, jak również dochód na osobę w Twojej rodzinie, musi być niższy od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, które w 2025 roku wynosi 823 zł.
Ważne! Za osobę samotnie gospodarującą może zostać uznana również osoba przebywająca w domu pomocy społecznej lub ubiegająca się o przyjęcie do niego, jeśli przedtem była uprawniona do zasiłku stałego.
Jak ustalana jest wysokość zasiłku stałego w 2025 roku?
Kwota zasiłku stałego jest ustalana indywidualnie i zależy od Twojej sytuacji dochodowej:
- Dla osoby samotnie gospodarującej: Zasiłek to różnica między kwotą stanowiącą 130% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej a jej faktycznym dochodem. Od 1 stycznia 2025 roku kwota zasiłku stałego nie może być wyższa niż 1 229 zł miesięcznie.
- Dla osoby w rodzinie: Zasiłek to różnica między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
Minimalna kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 100 zł miesięcznie.
Zbieg uprawnień – kiedy zasiłek stały nie przysługuje?
Należy pamiętać, że zasiłek stały nie przysługuje, jeśli masz prawo do innych świadczeń, takich jak:
- renta socjalna,
- świadczenie pielęgnacyjne,
- specjalny zasiłek opiekuńczy,
- dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych (na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania),
- zasiłek dla opiekuna.
Ważna informacja: Przy ustalaniu uprawnienia i wysokości zasiłku stałego nie wlicza się do dochodu kwoty zasiłku okresowego.
Zasiłek okresowy – dla osób w trudnej sytuacji życiowej
Zasiłek okresowy to tymczasowa pomoc finansowa z MOPS dla osób i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, np. z powodu długotrwałej choroby, niepełnosprawności czy bezrobocia.
Przysługuje:
- Osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego.
- Rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
Wysokość i czas przyznawania:
Wysokość zasiłku to różnica między kryterium dochodowym a dochodem osoby lub rodziny. Miesięczna kwota nie może być niższa niż 20 zł. Nie może też być niższa niż 50% różnicy między dochodem a kryterium.
Okres, na jaki przyznawany jest zasiłek, ustala ośrodek pomocy społecznej indywidualnie, w zależności od okoliczności sprawy.
Dodatkowe informacje:
- W przypadku podjęcia zatrudnienia przez osobę objętą kontraktem socjalnym, zasiłek okresowy może być nadal wypłacany niezależnie od dochodu, maksymalnie przez 2 miesiące od dnia zatrudnienia.
- W wyjątkowych sytuacjach zasiłek okresowy może być przyznany nawet osobom lub rodzinom z dochodami przekraczającymi kryterium, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku.
Inne dodatki i formy wsparcia dla osób z niepełnosprawnością z MOPS
Dodatkowe świadczenia i usługi dla osób z niepełnosprawnością w MOPS
Poza podstawowymi zasiłkami, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) oferuje również szereg innych form wsparcia:
Dodatek mieszkaniowy i energetyczny
Przysługuje osobom z niepełnosprawnością, które spełniają kryterium dochodowe i mają tytuł prawny do lokalu. Świadczenie to ułatwia opłacanie czynszu oraz rachunków za energię.
Zasiłek celowy
To jednorazowa pomoc finansowa, która może zostać przyznana w nagłych sytuacjach życiowych – np. na zakup leków, żywności, opału czy niezbędnej odzieży.
Usługi opiekuńcze i specjalistyczne
MOPS może zapewnić pomoc w codziennych obowiązkach domowych, takich jak zakupy, gotowanie, sprzątanie czy podawanie leków. Decyzja zapada po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, który pozwala ocenić indywidualne potrzeby osoby z niepełnosprawnością.
Programy zniżkowe: Karta Dużej Rodziny i Karta Seniora (lokalnie)
Osoby z niepełnosprawnością mogą korzystać z ogólnopolskich i lokalnych programów rabatowych. Karta Dużej Rodziny daje dostęp do zniżek w wielu instytucjach, natomiast Karty Seniora i podobne inicjatywy umożliwiają tańsze przejazdy komunikacją, bilety do placówek kulturalnych czy ulgi na rehabilitację. MOPS często pełni rolę informacyjną lub pośredniczy w przyjmowaniu wniosków.
Jak i gdzie złożyć wniosek o świadczenia z MOPS?
Osoba ubiegająca się o pomoc powinna kierować się do ośrodka pomocy społecznej właściwego dla swojego miejsca zamieszkania. W 2025 roku dostępnych jest kilka sposobów składania dokumentów:
- osobiście – w formie papierowej, w siedzibie MOPS,
- elektronicznie – przez platformę ePUAP,
- online – w systemie Emp@tia lub za pośrednictwem lokalnych portali uruchamianych przez poszczególne gminy.
Kiedy najlepiej złożyć wniosek?
Rodzaj świadczenia decyduje o terminie jego przyznania:
- świadczenia przyznawane na bieżąco – takie jak zasiłek stały czy dodatek pielęgnacyjny,
- świadczenia okresowe – dostępne w ramach naborów organizowanych przez MOPS,
- pomoc doraźna – np. zasiłek celowy przyznawany w nagłych przypadkach, takich jak choroba, hospitalizacja czy nagłe zdarzenie losowe.
Trzeba mieć na uwadze, że każdy MOPS może działać według własnych zasad. Różnice mogą dotyczyć procedur, wysokości świadczeń czy harmonogramów wypłat. Wynika to z budżetu gminy i lokalnych decyzji. Dlatego najlepiej skontaktować się bezpośrednio z ośrodkiem w swoim miejscu zamieszkania. Pracownik wyjaśni aktualne kryteria dochodowe, poinformuje o dodatkach (takich jak mieszkaniowy, energetyczny czy celowy), poda terminy naborów i wskaże, jakie dokumenty trzeba przygotować.
MOPS a wsparcie dla osób z niepełnosprawnością – FAQ
1. Czy do każdego świadczenia potrzebne jest orzeczenie o niepełnosprawności?
Nie zawsze. Niektóre zasiłki (np. okresowy) można otrzymać również z innych powodów, ale orzeczenie znacznie zwiększa szanse na pozytywną decyzję.
2. Czy można łączyć kilka świadczeń z MOPS?
Tak, w wielu przypadkach można korzystać z kilku form pomocy jednocześnie, np. świadczenia pielęgnacyjnego i dodatku energetycznego.
3. Jak długo czeka się na decyzję w 2025 roku?
Według danych MRPiPS średni czas oczekiwania to od 14 do 30 dni, ale w dużych miastach procedura może się wydłużyć.
4. Czy świadczenia są zwolnione z podatku?
Tak, większość świadczeń z pomocy społecznej jest wolna od podatku dochodowego.
5. Czy MOPS może odmówić wsparcia mimo orzeczenia?
Tak. Jeśli dochód przekracza kryterium ustawowe lub brakuje dokumentów, wniosek może zostać odrzucony.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2024 poz. 182 z późn. zm.) – reguluje zasady udzielania świadczeń z MOPS, w tym świadczeń pieniężnych i niepieniężnych.
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2024 poz. 44 z późn. zm.) – określa prawa osób z niepełnosprawnościami, m.in. do świadczeń pielęgnacyjnych i innych form wsparcia.
- Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 14 lipca 2022 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz.U. 2022 poz. 1557) –reguluje sposób oceny sytuacji osoby ubiegającej się o świadczenia.