MOPS 2025 – świadczenia dla osób z niepełnosprawnością. Pełna lista dodatków i zasiłków

MOPS 2025: Jakie świadczenia przysługują osobom z niepełnosprawnością?

System pomocy społecznej w Polsce opiera się na ustawie o pomocy społecznej z 12 marca 2004 r. i jej kolejnych nowelizacjach. To na jej podstawie MOPS przyznaje wsparcie finansowe i rzeczowe. W 2025 roku katalog świadczeń dla osób z orzeczeniem o niepełnosprawności pozostaje szeroki. Od świadczeń stałych, przez okresowe, aż po jednorazowe.

Co więcej, dzięki programom lokalnym, niektóre gminy wprowadzają własne formy wsparcia – np. darmowe bilety komunikacyjne, dopłaty do leków czy specjalne programy opiekuńcze.

Świadczenie pielęgnacyjne – najczęściej wybierana forma pomocy

Świadczenie pielęgnacyjne jest wypłacane opiekunowi, który sprawuje opiekę nad osobą z niepełnosprawnością w wieku do ukończenia 18. roku życia.

Ważne zmiany od 2024 roku:

• Możliwość łączenia z pracą: Opiekunowie mogą łączyć aktywność zawodową z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego – nie ma już wymogu rezygnacji z zatrudnienia. Dotyczy to także rolników i ich małżonków.
• Łączenie z emeryturą/rentą: Opiekun może pobierać świadczenie pielęgnacyjne również wtedy, gdy ma ustalone prawo do własnej emerytury, renty lub innego świadczenia emerytalno-rentowego.
• Podwyższenie kwoty: Jeśli opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnością (do 18. roku życia), wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jest podwyższana o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka.
• Kryteria orzeczenia: Wymagane jest, aby osoba wymagająca opieki posiadała ważne orzeczenie o niepełnosprawności ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki/pomocy (punkty 7 i 8 w orzeczeniu) albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Kto może otrzymać świadczenie pielęgnacyjne?

Przysługuje ono:

• Matce albo ojcu,
• Innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny (w tym małżonkom),
• Opiekunowi faktycznemu dziecka,
• Rodzinie zastępczej,
• Osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka,
• Dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej,
• Dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej,
• Dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.

Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2025 roku:

• Od 1 stycznia 2025 roku, wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 3287 zł miesięcznie.

Wnioski:

Wnioski o świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach składa się w gminach (najczęściej w MOPS/GOPS) osobiście lub elektronicznie przez portal Emp@tia.

Zasiłek stały – wsparcie dla osób bez dochodów

Zasiłek stały to podstawowa i długoterminowa forma wsparcia finansowego wypłacanego co miesiąc przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS). Przysługuje on osobom, które z powodu wieku lub całkowitej niezdolności do pracy nie są w stanie samodzielnie się utrzymać.

Komu przysługuje zasiłek stały?

Zasiłek stały możesz otrzymać, jeśli spełniasz poniższe kryteria:

• Jesteś osobą samotnie gospodarującą: Musisz być pełnoletnia/y, niezdolna/y do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolna/y do pracy. Twój dochód musi być niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, które w 2025 roku wynosi 1010 zł.
• Pozostajesz w rodzinie: Musisz być pełnoletnia/y, niezdolna/y do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolna/y do pracy. Twój dochód, jak również dochód na osobę w Twojej rodzinie, musi być niższy od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, które w 2025 roku wynosi 823 zł.

Ważne! Za osobę samotnie gospodarującą może zostać uznana również osoba przebywająca w domu pomocy społecznej lub ubiegająca się o przyjęcie do niego, jeśli przedtem była uprawniona do zasiłku stałego.

Jak ustalana jest wysokość zasiłku stałego w 2025 roku?

Kwota zasiłku stałego jest ustalana indywidualnie i zależy od Twojej sytuacji dochodowej:

• Dla osoby samotnie gospodarującej: Zasiłek to różnica między kwotą stanowiącą 130% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej a jej faktycznym dochodem. Od 1 stycznia 2025 roku kwota zasiłku stałego nie może być wyższa niż 1 229 zł miesięcznie.
• Dla osoby w rodzinie: Zasiłek to różnica między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Minimalna kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 100 zł miesięcznie.

Zbieg uprawnień – kiedy zasiłek stały nie przysługuje?

Należy pamiętać, że zasiłek stały nie przysługuje, jeśli masz prawo do innych świadczeń, takich jak:

• renta socjalna,
• świadczenie pielęgnacyjne,
• specjalny zasiłek opiekuńczy,
• dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych (na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania),
• zasiłek dla opiekuna.

Ważna informacja: Przy ustalaniu uprawnienia i wysokości zasiłku stałego nie wlicza się do dochodu kwoty zasiłku okresowego.

Zasiłek okresowy – dla osób w trudnej sytuacji życiowej

Zasiłek okresowy to tymczasowa pomoc finansowa z MOPS dla osób i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, np. z powodu długotrwałej choroby, niepełnosprawności czy bezrobocia.

Przysługuje:

• Osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego.
• Rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

Wysokość i czas przyznawania:

Wysokość zasiłku to różnica między kryterium dochodowym a dochodem osoby lub rodziny. Miesięczna kwota nie może być niższa niż 20 zł. Nie może też być niższa niż 50% różnicy między dochodem a kryterium.

Okres, na jaki przyznawany jest zasiłek, ustala ośrodek pomocy społecznej indywidualnie, w zależności od okoliczności sprawy.

Dodatkowe informacje:

• W przypadku podjęcia zatrudnienia przez osobę objętą kontraktem socjalnym, zasiłek okresowy może być nadal wypłacany niezależnie od dochodu, maksymalnie przez 2 miesiące od dnia zatrudnienia.
• W wyjątkowych sytuacjach zasiłek okresowy może być przyznany nawet osobom lub rodzinom z dochodami przekraczającymi kryterium, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku.

Inne dodatki i formy wsparcia dla osób z niepełnosprawnością z MOPS

Dodatkowe świadczenia i usługi dla osób z niepełnosprawnością w MOPS

Poza podstawowymi zasiłkami, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) oferuje również szereg innych form wsparcia:

Dodatek mieszkaniowy i energetyczny
Przysługuje osobom z niepełnosprawnością, które spełniają kryterium dochodowe i mają tytuł prawny do lokalu. Świadczenie to ułatwia opłacanie czynszu oraz rachunków za energię.

Zasiłek celowy
To jednorazowa pomoc finansowa, która może zostać przyznana w nagłych sytuacjach życiowych – np. na zakup leków, żywności, opału czy niezbędnej odzieży.

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne
MOPS może zapewnić pomoc w codziennych obowiązkach domowych, takich jak zakupy, gotowanie, sprzątanie czy podawanie leków. Decyzja zapada po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, który pozwala ocenić indywidualne potrzeby osoby z niepełnosprawnością.

Programy zniżkowe: Karta Dużej Rodziny i Karta Seniora (lokalnie)
Osoby z niepełnosprawnością mogą korzystać z ogólnopolskich i lokalnych programów rabatowych. Karta Dużej Rodziny daje dostęp do zniżek w wielu instytucjach, natomiast Karty Seniora i podobne inicjatywy umożliwiają tańsze przejazdy komunikacją, bilety do placówek kulturalnych czy ulgi na rehabilitację. MOPS często pełni rolę informacyjną lub pośredniczy w przyjmowaniu wniosków.

Jak i gdzie złożyć wniosek o świadczenia z MOPS?

Osoba ubiegająca się o pomoc powinna kierować się do ośrodka pomocy społecznej właściwego dla swojego miejsca zamieszkania. W 2025 roku dostępnych jest kilka sposobów składania dokumentów:

• osobiście – w formie papierowej, w siedzibie MOPS,
• elektronicznie – przez platformę ePUAP,
• online – w systemie Emp@tia lub za pośrednictwem lokalnych portali uruchamianych przez poszczególne gminy.

Kiedy najlepiej złożyć wniosek?

Rodzaj świadczenia decyduje o terminie jego przyznania:

• świadczenia przyznawane na bieżąco – takie jak zasiłek stały czy dodatek pielęgnacyjny,
• świadczenia okresowe – dostępne w ramach naborów organizowanych przez MOPS,
• pomoc doraźna – np. zasiłek celowy przyznawany w nagłych przypadkach, takich jak choroba, hospitalizacja czy nagłe zdarzenie losowe.

MOPS a wsparcie dla osób z niepełnosprawnością – FAQ

1. Czy do każdego świadczenia potrzebne jest orzeczenie o niepełnosprawności?

Nie zawsze. Niektóre zasiłki (np. okresowy) można otrzymać również z innych powodów, ale orzeczenie znacznie zwiększa szanse na pozytywną decyzję.

2. Czy można łączyć kilka świadczeń z MOPS?

Tak, w wielu przypadkach można korzystać z kilku form pomocy jednocześnie, np. świadczenia pielęgnacyjnego i dodatku energetycznego.

3. Jak długo czeka się na decyzję w 2025 roku?

Według danych MRPiPS średni czas oczekiwania to od 14 do 30 dni, ale w dużych miastach procedura może się wydłużyć.

4. Czy świadczenia są zwolnione z podatku?

Tak, większość świadczeń z pomocy społecznej jest wolna od podatku dochodowego.

5. Czy MOPS może odmówić wsparcia mimo orzeczenia?

Tak. Jeśli dochód przekracza kryterium ustawowe lub brakuje dokumentów, wniosek może zostać odrzucony.

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2024 poz. 182 z późn. zm.) – reguluje zasady udzielania świadczeń z MOPS, w tym świadczeń pieniężnych i niepieniężnych.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2024 poz. 44 z późn. zm.) – określa prawa osób z niepełnosprawnościami, m.in. do świadczeń pielęgnacyjnych i innych form wsparcia.
• Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 14 lipca 2022 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz.U. 2022 poz. 1557) –reguluje sposób oceny sytuacji osoby ubiegającej się o świadczenia.