Ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk ogłosiła, że projekt ustawy o asystencji osobistej trafi wkrótce pod obrady rządu. Dla tysięcy osób z niepełnosprawnościami to może być największa zmiana od lat. Wreszcie pojawi się bezpłatna pomoc w codziennym życiu. Nowe przepisy mają wejść w życie w połowie 2026 roku, a pierwsze wnioski będzie można składać od początku 2027. Program ma objąć nawet 100 tysięcy osób w całym kraju i zapewnić im realne wsparcie w pracy, nauce i codziennym funkcjonowaniu.
- Rząd kończy prace nad ustawą
- Na czym polega nowe świadczenie?
- Kiedy ruszy program?
- Kto może zostać asystentem osobistym?
- Dlaczego projekt jest tak ważny
Choć prace nad ustawą trwały od miesięcy, wszystko wskazuje na to, że rząd dopina ostatnie szczegóły. Projekt ustawy o asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami jest już gotowy i jak zapowiada minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, wkrótce trafi pod obrady Rady Ministrów. Nowe przepisy mają wejść w życie w połowie 2026 roku, a system przyjmowania wniosków ruszy w 2027.
Rząd kończy prace nad ustawą
Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej potwierdziła w rozmowie z Polsat News, że projekt został przekazany do Rady Ministrów po uzgodnieniach z resortem finansów. Jak dodała, Stały Komitet Rady Ministrów przyjął dokument 25 września i zarekomendował go do dalszych prac.
Projekt jest gotowy. Uważam, że konieczne jest, by znalazł się w porządku obrad w przyszłym tygodniu – powiedziała Dziemianowicz-Bąk.
Resort tłumaczy, że niewielkie opóźnienie wynikało z konieczności uzgodnienia zapisów budżetowych z Ministerstwem Finansów. Po zakończeniu tych konsultacji projekt został przesłany do Kancelarii Premiera. To oznacza, że ustawa o asystencji osobistej, jedna z najważniejszych obietnic społecznych tej koalicji jest o krok bliżej wejścia w życie.
Na czym polega nowe świadczenie?
Ustawa wprowadzi system bezpłatnej asystencji osobistej, dostępnej dla osób z niepełnosprawnością w wieku od 13 do 65 lat. Zakres wsparcia ma być ustalany indywidualnie, od pomocy przy codziennych czynnościach, po asystowanie w pracy, szkole, podczas wizyt lekarskich czy aktywności społecznych.
Ministerstwo podkreśla, że asystent nie ma wyręczać, ale wspierać osobę z niepełnosprawnością w prowadzeniu samodzielnego życia. Liczba godzin wsparcia będzie ustalana przez specjalny zespół i zróżnicowana w zależności od wieku oraz potrzeb, od 20 do nawet 240 godzin miesięcznie. W przypadku osób niepełnoletnich limit będzie niższy i sięgnie maksymalnie 80 godzin.
Kiedy ruszy program?
Według harmonogramu przedstawionego przez resort rodziny, w połowie 2026 roku mają wejść w życie przepisy dotyczące rejestrów realizatorów, czyli organizacji i podmiotów, które będą świadczyć usługę asystencji w terenie. W tym samym czasie ruszy nabór dla instytucji chętnych do udziału w programie.
System przyjmowania wniosków dla osób z niepełnosprawnościami ma zostać uruchomiony w styczniu 2027 roku, natomiast pierwsi asystenci rozpoczną pracę w kwietniu tego samego roku.
Kto może zostać asystentem osobistym?
Asystentem będzie mogła zostać osoba pełnoletnia, po odbyciu odpowiedniego szkolenia przygotowującego do pracy z osobami z niepełnosprawnościami. Kandydaci będą musieli znać zasady pierwszej pomocy i ewakuacji, przejść indywidualny instruktaż, spełniać wymogi formalne dotyczące niekaralności oraz nie być spokrewnieni z osobą, którą mają wspierać.
W ministerstwie podkreślają, że to zawód z przyszłością, potrzebny, ale wymagający empatii i odpowiedzialności. System asystencji ma też odciążyć rodziny i opiekunów, którzy często nie mogą liczyć na instytucjonalne wsparcie.
Dlaczego projekt jest tak ważny
Obecnie asystencja osobista działa głównie w ramach lokalnych programów pilotażowych finansowanych z PFRON i funduszy unijnych. Ustawa ma nadać jej charakter systemowy, zapewniając stabilne finansowanie z budżetu państwa.
Według szacunków Ministerstwa Rodziny, z programu będzie mogło skorzystać nawet 100 tysięcy osób. Eksperci podkreślają, że wprowadzenie asystencji osobistej może stać się przełomem w polityce społecznej. Zwiększy niezależność osób z niepełnosprawnościami, ułatwi im aktywność zawodową i ograniczy społeczną izolację.
Jeśli projekt trafi pod obrady Rady Ministrów w najbliższym czasie, prace parlamentarne mogą rozpocząć się jeszcze w tym roku. Po przyjęciu przez Sejm i Senat rząd planuje wdrażanie systemu w pierwszej połowie 2026 roku.