Nawet milion przyszłych emerytów może otrzymać niższe świadczenia, sięgające o 400-500 zł mniej. Główną przyczyną jest brak wyliczonego kapitału początkowego. Kapitał ten stanowi bazę dla obliczeń przyszłej emerytury dla osób, które rozpoczęły pracę przed 1 stycznia 1999 roku, i jest niezbędny do prawidłowego ustalenia wysokości ich świadczenia. Oto szczegóły.
- Brak kapitału początkowego u miliona osób grozi niższą emeryturą
- Czym jest kapitał początkowy i dlaczego jest kluczowy?
- Stan ustalania kapitału początkowego
- Jak ustalić kapitał początkowy? Wymagane dokumenty
- Gdzie szukać brakującej dokumentacji?
Brak kapitału początkowego u miliona osób grozi niższą emeryturą
"Fakt" alarmuje, że niemal milion Polaków, którzy pracowali przed 1999 rokiem, nie ma ustalonego kapitału początkowego, co może obniżyć ich przyszłą emeryturę nawet o 400-500 zł miesięcznie.
Czym jest kapitał początkowy i dlaczego jest kluczowy?
Emerytura w nowym systemie jest obliczana przez ZUS jako suma zgromadzonych składek i tzw. kapitału początkowego podzielona przez przewidywany dalszy czas życia. Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek wpłacanych przez pracownika przed 1 stycznia 1999 roku. Ma on kluczowe znaczenie dla ustalenia wysokości świadczenia dla osób zbliżających się do wieku emerytalnego i obecnych pięćdziesięciolatków, ponieważ ZUS oblicza go na podstawie dotychczasowego stażu pracy i osiąganych zarobków sprzed reformy.
Stan ustalania kapitału początkowego
Przedstawiciel ZUS, Piotr Olewiński, poinformował, że do 31 sierpnia 2025 roku ZUS obsłużył ponad 10 milionów uprawnionych do naliczenia kapitału początkowego. Biorąc pod uwagę szacunkową liczbę 11 milionów uprawnionych, do obsłużenia pozostaje około 1 milion osób (ok. 9 proc. uprawnionych), które dotychczas nie złożyły wniosku. ZUS zapewnia, że osobom tym kapitał zostanie ustalony najpóźniej w chwili przyznania prawa do emerytury, pod warunkiem, że dostarczą wymagane dokumenty.
Jak ustalić kapitał początkowy? Wymagane dokumenty
Aby ZUS mógł naliczyć kapitał początkowy, konieczne jest złożenie następujących dokumentów:
- Wniosek o udzielenie kapitału początkowego (ZUS EKP).
- Kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (ZUS ERP-6).
- Świadectwa pracy lub zaświadczenia od pracodawców albo inne dowody potwierdzające okresy zatrudnienia i składkowe przed 1999 rokiem.
- Zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu przed 1999 roku wystawione przez pracodawcę lub jego następcę prawnego (ZUS ERP-7) albo legitymacja ubezpieczeniowa z odpowiednimi wpisami.
Gdzie szukać brakującej dokumentacji?
Brak dokumentów jest najczęstszą przeszkodą. W przypadku zlikwidowanych zakładów pracy dokumentację osobową i płacową mogły przejąć:
- Następca prawny (np. nowa spółka po przekształceniu).
- Organ założycielski (np. wojewoda) lub organ nadrzędny (np. ministerstwo) – dotyczy to przedsiębiorstw państwowych.
- Związek rewizyjny lub Krajowa Rada Spółdzielcza – dotyczy zlikwidowanych spółdzielni.
- Syndyk masy upadłościowej lub likwidator – dotyczy zlikwidowanych spółek prawa cywilnego lub handlowego.
Ponadto informacje o miejscu przechowywania dokumentów gromadzą:
- Wydziały sądów rejestrowych i sądy upadłościowe (gospodarcze).
- Organy prowadzące ewidencję działalności gospodarczej oraz urzędy skarbowe.
- Archiwa Stowarzyszenia Archiwistów Polskich i przechowalnie komercyjne (przejmujące dokumentację od 1994 roku).
Jeśli nie ma dokumentów potwierdzających zatrudnienie w zlikwidowanym zakładzie, niektóre okresy można udowodnić zeznaniami świadków, najlepiej byłych współpracowników.