Od stycznia 2026 r. zasady przyznawania świadczenia wspierającego zostaną rozszerzone, dzięki czemu krąg uprawnionych wyraźnie się powiększy. Dla części osób z chorobami przewlekłymi oznacza to realne pieniądze. W niektórych przypadkach nawet 4327 zł miesięcznie. Nie będzie to jednak świadczenie przyznawane za samą diagnozę. Komisje sprawdzą, jak wygląda codzienne funkcjonowanie, a drobny błąd w dokumentacji może przesądzić o decyzji.
- Dlaczego jedni dostają świadczenie, a inni nie, mimo tej samej choroby?
- Choroby, przy których komisje najczęściej przyznają wysoką punktację
- Ile można dostać? Nowe kwoty świadczenia od stycznia 2026
- Kiedy warto złożyć wniosek?
- Podstawa prawna
Od stycznia 2026 r. prawo do świadczenia wspierającego uzyskają także osoby, które w ocenie komisji otrzymają co najmniej 70 punktów. To istotna zmiana, bo wcześniej próg był wyższy i wiele osób z chorobami przewlekłymi odpadało, mimo realnych ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu. Obniżenie progu sprawia, że do systemu wejdą osoby, które nie wymagają stałej opieki przez całą dobę, ale regularnie potrzebują wsparcia, np. w poruszaniu się, leczeniu czy organizacji dnia.
Oceny dokonują wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności, a wypłatą świadczenia zajmuje się ZUS. Komisja przyznaje punkty za konkretne obszary życia, takie jak mobilność, higiena, przygotowywanie posiłków, pamięć i bezpieczeństwo czy przyjmowanie leków. Im więcej czynności wymaga pomocy lub nadzoru, tym wyższa liczba punktów. Oznacza to, że osoba z 70 punktami może funkcjonować samodzielnie w części sytuacji, ale w innych nie radzi sobie bez wsparcia i właśnie za to przysługuje świadczenie.
Dlaczego jedni dostają świadczenie, a inni nie, mimo tej samej choroby?
To największe zaskoczenie dla wielu chorych. Komisje nie sprawdzają nazw chorób ani "list schorzeń". O przyznaniu świadczenia decydują punkty, które odzwierciedlają poziom potrzeby wsparcia w codziennym życiu. W praktyce oznacza to, że:
- dwie osoby z tą samą diagnozą mogą otrzymać zupełnie różne decyzje,
- jedna z nich dostanie świadczenie, a druga – odmowę.
Różnica nie leży w chorobie, lecz w tym, jak wygląda życie na co dzień: czy potrzebna jest pomoc, nadzór, czy występują nawroty objawów, zmęczenie, ryzyko pogorszenia stanu zdrowia. Pod uwagę brane są m.in.:
- przemieszczanie się,
- higiena i ubieranie,
- przygotowanie posiłków,
- organizacja dnia,
- pamięć i bezpieczeństwo,
- przyjmowanie leków,
- potrzeba nadzoru osoby trzeciej.
Dlatego dwie osoby z tą samą diagnozą mogą otrzymać zupełnie różną punktację.
Choroby, przy których komisje najczęściej przyznają wysoką punktację
Choć nie istnieje oficjalna lista chorób gwarantujących pieniądze, praktyka orzecznicza pokazuje, że najwyższe punktacje pojawiają się tam, gdzie choroba realnie ogranicza codzienne funkcjonowanie, a nie tylko widnieje w dokumentacji medycznej. Wysoka punktacja przyznawana jest najczęściej w przypadku takich schorzeń jak:
Stwardnienie rozsiane – gdy sprawność zmienia się z dnia na dzień
Stwardnienie rozsiane to przykład choroby neurologicznej o przebiegu falującym. Osoba z SM może jednego dnia funkcjonować względnie samodzielnie, a następnego mieć poważne problemy z poruszaniem się, równowagą czy koncentracją. Komisje biorą pod uwagę częstotliwość rzutów, przewlekłe zmęczenie, ryzyko upadków oraz potrzebę pomocy w codziennych czynnościach, a nie tylko obraz stanu zdrowia w dniu badania.
Schizofrenia – choroba, której nie widać, ale która odbiera samodzielność
W przypadku schizofrenii znaczenie mają bezpieczeństwo i zdolność organizacji dnia. Osoby chore często wymagają nadzoru przy leczeniu, mają trudności z podejmowaniem decyzji i reagowaniem na zagrożenia. To właśnie te elementy wpływają na wysokość punktacji.
Niewydolność serca – gdy kilka minut wysiłku to za dużo
Przy niewydolności serca komisje oceniają wydolność organizmu w praktyce. Duszność, szybkie męczenie się, konieczność częstego odpoczynku czy brak sił do wykonania prostych czynności sprawiają, że osoba na pozór zdrowa, realnie potrzebuje wsparcia. Takie ograniczenia są wysoko punktowane.
Nowotwory po leczeniu – skutki, które zostają na lata
Wysoką punktację mogą otrzymać nie tylko osoby w trakcie leczenia onkologicznego, ale także te, u których pozostały trwałe skutki chemioterapii, radioterapii lub rozległych operacji. Osłabienie, zaburzenia neurologiczne, problemy z koncentracją czy samodzielnością często utrzymują się długo po zakończeniu terapii.
Mukowiscydoza – choroba wymagająca stałego nadzoru
Mukowiscydoza to przykład choroby rzadkiej, która niemal zawsze wpływa na codzienne życie chorego. Regularne leczenie, ryzyko infekcji, ograniczona wydolność organizmu oraz potrzeba stałej kontroli sprawiają, że komisje oceniają tu przede wszystkim ciągłość i intensywność potrzebnego wsparcia.
Ile można dostać? Nowe kwoty świadczenia od stycznia 2026
Wysokość świadczenia zależy od liczby punktów przyznanych przez komisję WZON, które odzwierciedlają poziom potrzeby wsparcia. Od 1 marca 2026 wynosić będą one:
Punkty | Procent renty socjalnej | Kwota miesięczna (2026) |
|---|---|---|
70–74 | 40% | 786,80 zł |
75–79 | 60% | 1180,20 zł |
80–84 | 80% | 1573,60 zł |
85–89 | 120% | 2360,40 zł |
90–94 | 180% | 3540,60 zł |
95–100 | 220% | 4327,40 zł |
Najwyższe kwoty trafiają do osób wymagających niemal stałego wsparcia.
Kiedy warto złożyć wniosek?
Jeśli choroba przewlekła powoduje:
- ograniczenia w samodzielnym funkcjonowaniu,
- trudności w poruszaniu się, higienie lub codziennych czynnościach,
- potrzebę stałego lub okresowego wsparcia,
W takich przypadkach masz realną szansę na świadczenie od stycznia 2026 r. W wielu regionach już teraz zapowiadają się długie kolejki.