Masz szansę na 70–80 punktów? Sprawdź, jak naliczają punkty osobom z niepełnosprawnościami w 2026 [PORADNIK]

• Na czym polega ocena?
• Świadczenie wspierające 2026 – punkty i kwoty
• Pełna lista 32 czynności życiowych
• Jak działa system punktowy?
• Jak zdobyć 70–80 punktów?
• Na co uważać w 2026 roku i dlaczego nie warto zwlekać?
• Podstawa prawna

Od 2024  r. nowy system świadczenia wspierającego ocenia nie samą chorobę, lecz stopień wsparcia, którego wymaga dana osoba w życiu codziennym. Na podstawie oceny Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON) przyznawane są punkty (0–100), a od ich liczby zależy prawo do świadczenia i jego wysokość. W 2026  r. zasiłek mogą otrzymać już osoby, które uzyskają minimum 70  punktów. Jak przygotować się do oceny i jakie czynniki decydują o wyniku? Poniżej przedstawiamy pełną listę czynności oraz zasady punktacji.

Na czym polega ocena?

WZON nie bada rodzaju schorzenia, lecz wpływ niepełnosprawności na codzienne funkcjonowanie. Ustawa i rozporządzenie z 23  listopada  2023  r. wprowadziły test 32  czynności. Specjaliści (lekarze, psychologowie, fizjoterapeuci, pedagodzy i pielęgniarki) oceniają, czy wnioskodawca potrzebuje pomocy w wykonywaniu konkretnych zadań. Począwszy od poruszania się po prowadzenie gospodarstwa domowego. Punkty przyznaje się za to, jak często i w jakim stopniu potrzebna jest pomoc drugiej osoby podczas danej czynności. Ocena obejmuje pięć obszarów:

• Poruszanie się i zmiana pozycji ciała – wstawanie, chodzenie, korzystanie z transportu;
• Samoobsługa – ubieranie się, mycie, jedzenie, korzystanie z toalety;
• Komunikacja – mówienie, rozumienie, utrzymywanie kontaktów z innymi;
• Uczenie się i decydowanie – pamięć, orientacja, planowanie, rozwiązywanie problemów;
• Udział społeczny – relacje z rodziną, przyjaciółmi, uczestnictwo w życiu społecznym.

Świadczenie wspierające 2026 – punkty i kwoty

Pełna lista 32 czynności życiowych

W ramach pięciu obszarów komisja ocenia 32  konkretne czynności. Poniższe zadania zostały wymienione w oficjalnym regulaminie i publikacjach WZON:

• Zmiana pozycji ciała (przechodzenie z pozycji leżącej do siedzącej/stojącej);
• Poruszanie się w znanym środowisku (np. po mieszkaniu, wokół domu);
• Poruszanie się w nieznanym środowisku (np. w urzędzie, sklepie);
• Sięganie i manipulowanie przedmiotami (chwytanie, przenoszenie, obracanie);
• Korzystanie z dostępnych środków transportu;
• Klasyfikacja i rozpoznawanie bodźców (rozpoznawanie ludzi, przedmiotów, kolorów, dźwięków, zapachów);
• Komunikowanie prostych informacji (wyrażanie potrzeb, formułowanie krótkich wypowiedzi);
• Prowadzenie rozmowy (zadawanie pytań, reagowanie na odpowiedzi);
• Uczenie się nowych praktycznych umiejętności (np. obsługa sprzętu);
• Koncentracja na zadaniach i utrzymywanie uwagi;
• Korzystanie z technologii (telefonu, komputera, urządzeń AGD);
• Mycie i suszenie ciała lub jego części;
• Higiena i pielęgnacja wyglądu (czesanie, golenie, dbanie o paznokcie);
• Dbanie o własne zdrowie (przyjmowanie leków, obserwacja stanu zdrowia);
• Korzystanie z toalety (w tym higiena intymna);
• Ubieranie się (wybieranie odzieży, zakładanie i zdejmowanie);
• Jedzenie i picie;
• Realizacja zaleceń terapeutycznych (przestrzeganie diety, ćwiczeń, rehabilitacji);
• Podejmowanie decyzji (rozpoznawanie potrzeb, podejmowanie wyborów);
• Pozostawanie samemu w domu (bezpieczna obecność bez opiekuna);
• Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów społecznych (kontakt z sąsiadami, znajomymi);
• Kontrolowanie zachowań i emocji (opanowanie agresji, lęku, gniewu);
• Utrzymywanie relacji z rodziną;
• Budowanie bliskich relacji i związków (partner, przyjaciele);
• Robienie codziennych zakupów;
• Przygotowywanie posiłków;
• Dbaniem o dom i odzież (sprzątanie, pranie, prasowanie);
• Zarządzanie finansami (płacenie rachunków, korzystanie z bankomatu);
• Organizowanie rekreacji i czasu wolnego (planowanie zajęć, hobby);
• Załatwianie spraw urzędowych i formalnych (kontakt z urzędem, wypełnianie wniosków);
• Organizacja i planowanie dnia (utrzymanie harmonogramu, planu dnia);
• Wykonywanie codziennych czynności w zaplanowanym czasie.

Jak działa system punktowy?

Ocena każdej czynności składa się z kilku elementów:

1. Czy osoba potrzebuje wsparcia?

Jeśli tak, przyznaje się 1 punkt, w przeciwnym wypadku 0.

2. Rodzaj potrzebnego wsparcia.

Wyróżnia się cztery kategorie:

• WT – wsparcie techniczne (potrzebne są tylko sprzęty czy technologie, np. kule, wózek, ortezy) – współczynnik 0,80;
• WC – wsparcie czynnościowe (czynność wymaga obecności innej osoby, która pomaga przy całości lub większości zadania) – współczynnik 0,90;
• WP – wsparcie częściowe (osoba wykonuje zadanie z niewielką pomocą) – współczynnik 0,95;
• WS – wsparcie substytucyjne (osoba nie jest w stanie wykonać czynności samodzielnie, opiekun wykonuje ją w całości) – współczynnik 1,00

3. Częstotliwość potrzebnego wsparcia.

Ocenia się, jak często pomoc jest potrzebna:

• A – zawsze (za każdym razem) – współczynnik 1,00;
• B – często (większość sytuacji) – współczynnik 0,70;
• C – czasami (sporadycznie) – współczynnik 0,50;
• D – rzadko (wyjątkowo) – współczynnik 0,30.

4. Waga czynności.

Każda czynność ma ustaloną wagę. Punkty za daną czynność oblicza się, mnożąc:

(1 lub 0 – w zależności od tego, czy potrzebne jest wsparcie) × współczynnik rodzaju wsparcia × współczynnik częstotliwości × waga (4)

Jeżeli dana czynność nie wymaga wsparcia, wynik wynosi 0 punktów.

Przykłady punktacji

Z kombinacji rodzajów wsparcia i częstotliwości wynikają konkretne wartości. Ocena "czasami potrzebne częściowe wsparcie" (WP + C) daje wynik 4 × 0,95 × 0,50 = 1,9 pkt; przy pełnym wsparciu zawsze (WS + A) wynik to 4 × 1 × 1 = 4 pkt. Wynik 3,6 pkt odpowiada sytuacji, gdy dana czynność wykonywana jest z pełnym wsparciem technicznym zawsze (WT + A)

Po wyliczeniu punktów dla wszystkich 32 czynności, sumuje się 25 najwyższych wyników (7 najniżej punktowanych odrzuca się). Ostateczny wynik może wynosić od 0 do 100 punktów. Aby otrzymać świadczenie wspierające w 2026  r, należy uzyskać, co najmniej 70 punktów.

Jak zdobyć 70–80 punktów?

Żeby otrzymać świadczenie wspierające w wysokości w najniższym wymiarze, czyli od 750 do 1200 zł miesięcznie, ważne jest to, jak dokładnie opiszesz swoją sytuację w ankiecie oraz jakie dokumenty dostarczysz. Ocena punktowa nie zależy wyłącznie od choroby, komisja patrzy na funkcjonowanie w życiu codziennym, zakres samodzielności i realną częstotliwość potrzebnej pomocy.

1. Rzetelnie opisz swoje potrzeby

Oceniający bazują na dokumentach medycznych i ankiecie samooceny, którą wypełnia wnioskodawca. Pamiętaj, aby opisywać rzeczywiste trudności, zarówno w zakresie samodzielności, jak i częstotliwości potrzebnej pomocy. Zaniżenie opisu (np. "radzę sobie czasami", gdy faktycznie zawsze potrzebna jest pomoc) spowoduje, że wyliczony wynik będzie niższy. Z drugiej strony nie warto przesadzać, komisja może odrzucić nieudokumentowane twierdzenia.

2. Przygotuj dokumentację medyczną

Do wniosku dołącz aktualne zaświadczenia lekarskie (nie starsze niż 12  miesięcy), diagnozy specjalistów, opinie rehabilitantów lub psychologów oraz wyniki badań potwierdzających zakres niepełnosprawności. Dokumentacja powinna potwierdzać, że dane czynności są rzeczywiście niemożliwe lub trudne do wykonania bez pomocy.

3. Zwróć uwagę na częstotliwość i rodzaj wsparcia

Aby osiągnąć 70–80 punktów, należy zgromadzić średnio 2,8–3,2 punktu za każdą z 25 uwzględnianych czynności. Wynik 70 punktów można uzyskać, jeśli w wielu czynnościach potrzebne jest pełne lub częściowe wsparcie codziennie (np. korzystanie z toalety, ubieranie, jedzenie, mycie, poruszanie się).

4. Pamiętaj o 25 najwyższych ocenach

Do wyniku wlicza się tylko 25 najwyższych punktów. Jeśli w kilku czynnościach otrzymasz bardzo niskie wyniki (0,8–1,6 pkt), nie wpłyną one na końcową punktację, o ile masz co najmniej 25 czynności z wyższymi wynikami. To ważne, szczególnie dla osób z częściową samodzielnością, wysoka potrzeba wsparcia w kluczowych zadaniach może przeważyć drobne braki w innych.

5. Sprawdzaj i odwołuj się

Po otrzymaniu decyzji można ją zakwestionować. Jeśli uważasz, że ocena została zaniżona lub źle obliczona, odwołaj się do wojewódzkiej komisji. W odwołaniu warto wskazać, które czynności zostały niedoszacowane, i dołączyć dodatkową dokumentację.

Na co uważać w 2026 roku i dlaczego nie warto zwlekać?

System świadczenia wspierającego działa dopiero od niedawna, ale już wiadomo, że wiele osób otrzymuje zaniżone wyniki z powodu błędów formalnych, niedokładnych opisów albo niepełnej dokumentacji. W 2026 r. nie zmieniają się podstawowe zasady, wciąż decyduje nie choroba, lecz rzeczywisty poziom wsparcia, jakiego potrzebujesz na co dzień.

Jeżeli Twoje funkcjonowanie w wielu obszarach wymaga stałej pomocy drugiej osoby, masz realną szansę na 70–80 punktów, a tym samym na świadczenie w wysokości od ok. 750 do ponad 1200 zł miesięcznie. Pamiętaj też, że od każdej decyzji przysługuje odwołanie, a komisje wojewódzkie bardzo często podnoszą ocenę, jeśli otrzymają dodatkową dokumentację lub bardziej szczegółowy opis trudności.

Wniosek jest prosty: im lepiej udokumentujesz swoje codzienne potrzeby, tym większa szansa na wynik, który rzeczywiście odzwierciedli Twoją sytuację. Warto przygotować się starannie to świadczenie ma nie tylko rekompensować ograniczenia, ale realnie pomagać żyć bardziej samodzielnie.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. 2023 poz. 1429)