Czy wychowawca odpowiada za nadzór nad dzieckiem
Czy nadzór nad wypoczywającym podczas ferii zimowych dzieckiem sprawują wychowawcy i opiekunowie zatrudnieni przez organizatora turystki? Czy można ich pociągnąć do odpowiedzialności za złe sprawowanie nadzoru?
Tak. Za złe sprawowanie nadzoru nad wypoczywającym podczas ferii zimowych dzieckiem odpowiadają wychowawcy i opiekunowie zatrudnieni przez organizatora turystki. Ich odpowiedzialność wynika z umowy. Mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności wówczas, gdy nie uczynili wszystkiego, aby zapobiec nieszczęśliwemu wypadkowi, który na przykład został spowodowany tym, że dzieci bawiły się w sposób niebezpieczny zarówno dla nich, jak i dla osób trzecich.
O zasadach nadzoru sprawowanego nad młodzieżą przez nauczycieli, wychowawców i inne osoby do tego zobowiązane wielokrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach. Przyjął, że do prawidłowego wypełniania przez wychowawcę obowiązku nadzoru nad powierzonymi dziećmi nie wystarczy tylko wydanie np. zakazu samowolnego oddalania się. SN uznał, że wydanie takiego zakazu musi zostać poparte dopilnowaniem, czy jest przestrzegany. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 16 marca 1964 r. w sprawie, sygn. akt I CR 251/63, opublikowanym w OSNCP nr 4 z 1965 r., poz. 63.
Podstawa prawna
• Art. 426-428, 450-470 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Czy mogę dochodzić zwrotu części kosztów przed sądem
Wyjechałam z dzieckiem na ferie zimowe. Wypoczynek był nieudany z powodu warunków, jakie panowały w pensjonacie. Biuro, w którym wykupiłam wyjazd, nie chce zwrócić części poniesionych przeze mnie kosztów. Czy mogę dochodzić roszczenia w sądzie?
Tak. Radzimy wnieść pozew przeciwko przedsiębiorstwu turystycznemu, z którym została zawarta umowa na zorganizowanie wyjazdu podczas ferii zimowych dla czytelniczki i jej dzieci. W pozwie należy wskazać wysokość kwoty, jakiej zasądzenia domaga się powódka, a także precyzyjnie określić w uzasadnieniu tę wysokość i przytoczyć dowody potwierdzające zasadność roszczeń. Na przykład trzeba podać sumę, jaką zapłaciła powódka z tytułu kosztów wyjazdu za cały pobyt. Warto też podać, co miała obejmować ta kwota, czyli na przykład koszty pobytu w pensjonacie, wyżywienie dwa razy dziennie - śniadania i obiadokolacje - dowóz do wyciągu narciarskiego dwa razy dziennie oraz wydatki za korzystanie z wyciągu.
W uzasadnieniu trzeba też wskazać, jakie warunki były na miejscu w pensjonacie na przykład, że powód musiał sam płacić za dowozy do wyciągu narciarskiego oraz korzystanie z niego, natomiast wieczorny posiłek nie był obiadokolacją, lecz tylko kolacją, pokoje nie były wyposażone w oddzielne łazienki - na każdym piętrze znajdowała się łazienka przeznaczona dla mieszkańców całego piętra. Na potwierdzenie tych faktów trzeba przedstawić dowody z dokumentów oraz z zeznań świadków.
Podstawa prawna
• Art. 426-428, 450-470 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Czy sposób sprawowania opieki zależy od wieku dziecka
Moje dziecko co roku wyjeżdża na ferie. Pod opieką tych samych wychowawców są dzieci w różnych grupach wiekowych. Czy od wieku dziecka zależy sposób sprawowania nad nim nadzoru przez wychowawców? Czy zabawy muszą być bezpieczne?
Tak. Sprawowanie właściwego nadzoru nad wypoczywającymi podczas ferii dziećmi polega również na organizowaniu im odpowiednich dla wieku zabaw i gier, tak aby podczas nich nie doszło do uszkodzenia ciała. Na przykład Sąd Najwyższy uznał, że zorganizowanie na terenie obozu harcerskiego inscenizacji bitwy z udziałem dzieci w wieku od 11 do 14 lat, zaopatrzonych w miecze i drewniane włócznie, które są w dodatku ostro zakończone, stwarza dla dzieci niebezpieczeństwo uszkodzenia ciała. Za skutki uszkodzenia odpowiada komendant obozu z tytułu powierzonej mu pieczy nad dziećmi. Ma on obowiązek czuwać nad zorganizowaniem inscenizacji w taki sposób, aby zapewnić dzieciom całkowite bezpieczeństwo. Natomiast gdyby to nie było możliwe, to powinien zaniechać organizowania pokazu. Takie stanowisko Sąd Najwyższy zajął w orzeczeniu z 11 grudnia 1965 r. w sprawie, sygn. akt I CR 326/65, opublikowanym w OSNCP nr 10 z 1966 r., poz. 167.
Podmiot, który prowadzi plac zabaw, ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku wówczas, gdy dziecko dozna jakiegoś urazu podczas zabawy na tym terenie, a przyczynę wypadku stanowiło dopuszczenie do zabawy na uszkodzonym sprzęcie. Sąd Najwyższy uznał w orzeczeniu z 29 marca 1973 r. w sprawie, sygn. akt II CR 81/73, opublikowanym w OSNCP nr 1 z 1974 r., poz. 20, że na ogólnie dostępnym placu zabaw nie może zdrowiu i życiu dzieci zagrażać niebezpieczeństwo z przyczyn, które mogłyby zostać usunięte w ramach dbałości prowadzącego placówkę o ten plac, co zresztą należy do jego obowiązków.
Podstawa prawna
• Art. 426-428, 450-470 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Czy rodzicom przysługuje odszkodowanie
Czy rodzice poszkodowanego dziecka, które uległo wypadkowi albo samo wyrządziło szkodę, mogą dochodzić odszkodowania od osób zobowiązanych do nadzoru nad nim bądź od osób, które wykonywały nad nim stałą pieczę, bez obowiązku ustawowego lub umownego?
Tak. Za wypadek dziecka można żądać odszkodowania od osób, które powinny nad nim sprawować nadzór. Osoba zobowiązana do nadzoru nad małoletnim albo do sprawowania nad nim stałej pieczy odpowiada też za szkody, które dziecko wyrządziło podczas pobytu na zimowisku. Chodzi tutaj o szkody spowodowane przez dziecko, któremu z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy nie można przypisać.
Osoba zobowiązana do nadzoru może udowodnić, że sprawowała go w sposób właściwy, bądź że szkoda powstałaby też wówczas, gdyby nadzór wykonywała starannie. Dziecko, które nie ukończyło jeszcze 13 lat, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę.
Podstawa prawna
• Art. 426-428, 450-470 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Czy organizator wyjazdu odpowiada za warunki wypoczynku
Wykupiłam w biurze podróży wyjazd dziecka na ferie zimowe. Wybrałam obiekt z katalogu przedstawionego mi przez biuro. Chciałam dziecku zapewnić dobre warunki, niestety, po przyjeździe na miejsce okazało się, że są one znacznie gorsze. Biuro stwierdziło, że też zostało oszukane przez właściciela pensjonatu i w związku z tym nie odpowiada za gorszy standard pobytu. Czy organizator wyjazdu odpowiada za warunki wypoczynku niezgodne z proponowanymi w umowie?
Tak. Organizatorzy zimowego wypoczynku odpowiadają za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych. Od tej odpowiedzialności mogą zwolnić się albo ograniczyć ją, wówczas gdy niewykonanie albo nienależyte wykonanie zostało spowodowane działaniem lub zaniechaniem klienta, siłą wyższą albo osób trzecich, które nie uczestniczyły w wykonywaniu usług przewidzianych w umowie. Chodzi tutaj o takie przypadki, gdy tych działań albo zaniechań nie można było przewidzieć, albo ich uniknąć. Ale nawet w tych przypadkach gdy odpowiedzialność organizatora turystyki jest wyłączona, ma on obowiązek udzielić poszkodowanemu klientowi pomocy w czasie trwania imprezy turystycznej.
Swojej odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług organizatorzy nie mogą w drodze umowy z konsumentem ograniczyć ani wyłączyć. Natomiast mogą ograniczyć odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usług w czasie imprezy turystycznej do dwukrotności ceny tej imprezy wobec każdego klienta. Ograniczenie nie może dotyczyć szkód na osobie.
Jeżeli świadczone usługi są znacznie skromniejsze od tych, za które turysta zapłacił i były przewidziane w umowie, to wówczas ma prawo domagać się zwrotu części zapłaconej kwoty. Jeżeli organizator turystyki dobrowolnie nie chce zwrócić pieniędzy, wówczas należy z roszczeniem wystąpić do wydziału cywilnego sądu rejonowego właściwego miejscowo dla siedziby pozwanego organizatora turystyki.
Jeśli obiekt turystyczny nie spełnia wymagań turysta może dochodzić roszczeń od organizatora turystyki, z którym podpisał umowę. Organizator wyjazdu odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy. Gdyby turysta samodzielnie zawarł umowę z właścicielem obiektu, to wtedy reklamuje ją u niego.
Podstawa prawna
• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz.U. z 2004 r. nr 223, poz. 2268).
Czy przewoźnik zapłaci za bagaż utracony w czasie podróży
Dziecko wyjechało na ferie. Organizatorzy wypoczynku zapewnili przejazd pociągiem. Po przyjeździe na miejsce okazało się, że zaginął bagaż dziecka. Czy przewoźnik odpowiada za to, że dziecko okradziono w podróży?
Nie. Przewoźnik nie zawsze odpowiada za ukradziony bagaż w podróży.
Najczęściej na zimowisko dzieci wyjeżdżają pociągiem albo wynajętymi w tym celu autobusami. Przy podróży pociągiem, płacąc za bilet według obowiązującej taryfy, wykupuje się usługę przewozu osoby oraz jej bagażu. Natomiast przewoźnik za bagaż ręczny lub podręczny podróżnego odpowiada tylko wówczas, gdy szkoda wynikła z jego winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa bądź niedbalstwa osób, za których działanie lub zaniechanie on odpowiada. Przewóz takiego bagażu odbywa się na podstawie umowy o przewóz podróżnego, przy której niezawierana jest żadna dodatkowa umowa co do bagażu. Dlatego wyłącznie pasażer musi się nim opiekować w podróży i strzec go. Nie ma podstawy, aby pieczą nad bagażem obarczyć przewoźnika.
Podstawa prawna
• Art. 426-428, 450-470 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Czy za kradzież w pensjonacie zapłaci właściciel
Jeżeli dziecko zostało okradzione podczas pobytu w ośrodku wypoczynkowym, to czy można wystąpić o odszkodowanie od osoby, która zarobkowo prowadzi ten obiekt?
Tak. Rodzice dziecka powinni wystąpić z roszczeniem do właściciela, dzierżawcy, leasingobiorcy obiektu, bez względu na to, czy jest on osobą fizyczną, czy prawną, a także bez względu na renomę, wielkość i standard świadczonych tam usług.
Odszkodowanie przysługuje np. gdy do kradzieży doszło w domu turystycznym, schronisku młodzieżowym lub górskim, w zajeździe lub pokojach gościnnych. Aby skutecznie żądać odszkodowania, trzeba udowodnić, że utracona rzecz została wniesiona do obiektu turystycznego, a szkoda nie może zostać spowodowana wyłącznie z winy poszkodowanego bądź siły wyższej, ani z właściwości rzeczy wniesionej. W razi kradzieży należy niezwłocznie zawiadomić o tym osobę prowadzącą obiekt turystyczny.
Podstawa prawna
• Art. 426-428, 450-470 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Małgorzata Piasecka-Sobkiewicz