To trudne pytanie, ponieważ – wbrew pozorom – odpowiedź nie jest tu jednoznaczna. Jakie przepisy sąd bierze pod uwagę? Od czego zależy wysokość alimentów? Ile wynoszą świadczenia z funduszu alimentacyjnego na niepełnosprawne dziecko w 2025 r.?
- Od czego zależy wysokość alimentów na dziecko?
- Alimenty a świadczenia i zasiłki na dziecko
- Jak długo trzeba płacić alimenty na dziecko z niepełnosprawnością?
- Świadczenia alimentacyjne z funduszu na dziecko z niepełnosprawnością w 2025 r.
- Podsumowanie
Od czego zależy wysokość alimentów na dziecko?
Jeśli chodzi o alimenty na dziecko, to w każdym wypadku decydują w głównej mierze dwa czynniki: możliwości rodzica (zarobkowe, majątkowe) oraz usprawiedliwione potrzeby dziecka. Najogólniej rzecz ujmując usprawiedliwione potrzeby dziecka mają związek z jego żywieniem, pielęgnacją w chorobie czy mieszkaniem. Chodzi tu też o potrzebę dbałości o prawidłowy rozwój dziecka przy uwzględnieniu jego predyspozycji, zainteresowań i talentów. W sprawach o alimenty uwzględnia się zarobki i dochody, jakie rodzic osiągałby, gdyby w pełni wykorzystywał swoje siły i zdolności. A zatem kwota alimentów powinna by „wypadkową” usprawiedliwionych potrzeb dziecka i możliwości rodzica. Według orzecznictwa Sądu Najwyższego, dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie.
Warto pamiętać, iż wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka polega też na osobistych staraniach rodzica o jego wychowanie.
Córka pani Patrycji ze względu na swój wiek i stan zdrowia wymaga codziennej opieki. To sprawia, iż możliwości zarobkowe matki są znacznie utrudnione, a jej obowiązek alimentacyjny w dużej części realizowany jest właśnie poprzez osobiste starania o wychowanie dziecka. W takiej sytuacji obowiązek alimentacyjny ojca, który nie zajmuje się dzieckiem może polegać na pokrywaniu kosztów jego utrzymania, oczywiście przy uwzględnieniu własnych możliwości majątkowych i zarobkowych.
To, w jakim zakresie każdy z rodziców będzie łożył na utrzymanie dziecka zależy od konkretnej sytuacji.
Alimenty a świadczenia i zasiłki na dziecko
Warto pamiętać, iż zgodnie z art. 135 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają niektóre świadczenia socjalne takie jak m.in. świadczenie wychowawcze (tzw. 800 plus) czy świadczenia rodzinne (np. zasiłek rodzinny, zasiłek pielęgnacyjny). W praktyce oznacza to, iż zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb dziecka powinno spoczywać na rodzicu.
„Sądy określając zakres obowiązku alimentacyjnego nie powinny zatem uwzględniać świadczenia wychowawczego. Zobowiązanie rodziców wobec dziecka jest fundamentalne i nie ma możliwości zwolnienia ich z tego obowiązku. A zatem, zmniejszenie wysokości alimentów z powodu uprawnienia do świadczenia wychowawczego, będącego świadczeniem dodatkowym, finansowanym ze środków publicznych, jest nieuprawnione. Nie mniej jednak powódka pobiera takie świadczenie oraz zasiłek pielęgnacyjny, które to winne być wydatkowane na potrzeby córki, jej leczenie, przyjemności” – podkreślił przykładowo Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 12 grudnia 2023 r. (I ACa 801/22).
Jak długo trzeba płacić alimenty na dziecko z niepełnosprawnością?
Nie istnieje sztywna granica wieku, do której rodzic ma obowiązek alimentacyjny względem dziecka. Rodzice obowiązani są bowiem do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Stanowi o tym art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Może się zatem zdarzyć, iż nawet dorosłe dziecko nie będzie w stanie utrzymywać się samodzielnie z powodu swojej niepełnosprawności i braku własnych dochodów . Z drugiej jednak strony nie można pominąć przypadków, gdy niepełnosprawność (np., w stopniu lekkim) nie będzie uniemożliwiała podjęcia pracy.
Świadczenia alimentacyjne z funduszu na dziecko z niepełnosprawnością w 2025 r.
W przypadku bezskutecznej egzekucji można ubiegać się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego (istotnym warunkiem jest też próg dochodowy). Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, maksymalnie 1000 zł. Co do zasady świadczenia można otrzymywać do ukończenia przez dziecko 18 roku życia, a w przypadku nauki w szkole lub szkole wyższej - do ukończenia 25 roku życia. W przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłacane są bezterminowo. Taka pomoc nie przysługuje, jeżeli osoba uprawniona została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej, a także wtedy, gdy zawarła związek małżeński.
Podsumowanie
Przepisy nie określają wprost wysokości alimentów na dziecko z niepełnosprawnością. Kwota takich świadczeń zależy od wielu czynników takich jak wiek dziecka, jego potrzeby (w tym w zakresie leczenia czy rehabilitacji), a także możliwości rodzica. W tego typu sprawach pomocna może okazać się porada eksperta (radcy prawnego lub adwokata). Osoby niezamożne mogą też skorzystać z bezpłatnej pomocy prawnej.
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2023 r., poz. 2809; ost. zm. Dz. U. z 2023 r., poz. 1606)
Polecamy: Pomoc społeczna. Komentarz do ustawy