Zasadą jest, że ojcem dziecko jest mąż matki. Jest to takie domniemanie prawne. Można je obalić. Co oznacza, że stwierdzono na pewno, że ojcem dziecka nie jest mąż matki. Może to nastąpić przez zaprzeczenie ojcostwa męża matki.
Zdarzają się przypadki, kiedy dziecko rodzi się ze związku pozamałżeńskiego. W takim przypadku także możliwe jest uznanie ojcostwa. Przy czym należy wiedzieć, że nie można uznać dziecka, którego pochodzenie już zostało ustalone przez uznanie lub na drodze sądowego ustalenia ojcostwa innego mężczyzny.
Zobacz: Pozew o zaprzeczenie ojcostwa - przykład
Kogo można uznać?
Mężczyzna może uznać ojcostwo dziecka zarówno małoletniego, jaki i pełnoletniego. W przypadku dziecka, które osiągnęło już pełnoletniość uznanie jest możliwe jest po uzyskaniu zgody przez dziecko.
Możliwe jest także uznanie dziecko poczętego, ale jeszcze nie narodzonego. Do uznania dziecka poczętego potrzebna jest zgoda matki.
Nie ma natomiast możliwości uznania dziecka po jego śmierci.
Kto może uznać?
Ojciec, który chce uznać dziecko musi mieć pełną zdolność do czynności prawnej. Przedstawiciel ustawowy ojca nie mającego pełnej zdolności do czynności prawnych nie może w jego imieniu dziecka uznać. Jeśli ojciec ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, czyli jest na przykład małoletni, możliwe jest uznanie przez niego ojcostwa. Do uznania dziecka przez ojca mającego ograniczoną zdolność do czynności prawnych potrzebna jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego.
Mężczyzna, który chce uznać ojcostwo dziecka, powinien być przekonany, że jest ojcem tego dziecka. Uznanie bowiem powinno być zgodne z biologicznym pochodzeniem dziecka.
Zobacz: Pomoc prawna
Jak uznaje się dziecko?
Dla skuteczności uznania dziecka przez ojca wymagana jest zgoda matki dziecka. W przypadku, kiedy dziecko jest pełnoletnie wymagana jest także jego zgoda. Zgoda może być przed uznaniem, jednocześnie z nim lub w ciągu trzech miesięcy od daty uznania.
W określonych przypadkach zgoda matki może zostać zastąpiona przez przedstawiciela ustawowego matki. Dzieje się tak, kiedy matka nie żyje, nie ma władzy rodzicielskiej oraz, kiedy porozumienie z nią napotyka na duże trudności.
Ojciec może uznać dziecko przed:
- kierownikiem urzędu stanu cywilnego,
- sądem opiekuńczym,
- konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula,
- notariuszem, jeśli życiu ojca lub dziecka grozi niebezpieczeństwo.
Oświadczenie o uznaniu powinno dokładnie określać ojca uznającego dziecko oraz uznawane dziecko.
Mężczyzna, który dziecko uznał, może w ciągu roku od daty uznania żądać jego unieważnienia z powodu wady swego oświadczenia woli.
Zobacz serwis: Ustalenie ojcostwa