Domniemanie
Jeżelidziecko urodzi się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem 300dni od jego ustania (w razie śmierci małżonka lub rozwodu) lubunieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki.Natomiast, gdy dziecko urodziło się przed upływem 300 dni od ustanialub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiegomałżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża. Są todomniemania ustawowe, które mogą być obalone tylko na skutek wniesieniapowództwa o zaprzeczenie ojcostwa.
Kto może wytoczyć powództwo?
Mąż matki
Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wytoczyć mąż matki w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę.
Jeżeli mąż matki został całkowicie ubezwłasnowolnionyz powodu choroby psychicznej lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych,na które zapadł w ciągu terminu do wytoczenia powództwa o zaprzeczenieojcostwa, powództwo może wytoczyć jego przedstawiciel ustawowy. Termindo wytoczenia powództwa wynosi w tym wypadku 6 miesięcy od dniaustanowienia przedstawiciela ustawowego, a jeżeli przedstawicielpowziął wiadomość o urodzeniu się dziecka dopiero później - 6 miesięcyod dnia, w którym tę wiadomość powziął.
Jeżeli przedstawiciel ustawowy męża całkowicieubezwłasnowolnionego nie wytoczył powództwa o zaprzeczenie ojcostwa,mąż może wytoczyć takie powództwo po uchyleniu ubezwłasnowolnienia.
Termin do wytoczenia powództwa wynosi w tym wypadku 6miesięcy od dnia uchylenia ubezwłasnowolnienia, a jeżeli mąż powziąłwiadomość o urodzeniu się dziecka dopiero później - 6 miesięcy od dnia,w którym tę wiadomość powziął.
Jeżeli mąż matki zapadł na chorobę psychiczną lubinnego rodzaju zaburzenia psychiczne w ciągu terminu do wytoczeniapowództwa o zaprzeczenie ojcostwa i mimo istnienia podstaw doubezwłasnowolnienia całkowitego nie został ubezwłasnowolniony, może onwytoczyć powództwo w ciągu 6 miesięcy od ustania choroby lub zaburzeń,a gdy powziął wiadomość o urodzeniu się dziecka dopiero później - wciągu 6 miesięcy od dnia, w którym tę wiadomość powziął.
Matka
Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może również wytoczyć matka w ciągu 6 miesięcy od urodzenia dziecka.
Dziecko
Także dziecko po dojściu do pełnoletniości może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa męża swojej matki, niepóźniej jednak jak w ciągu 3 lat od osiągnięcia pełnoletniości.
Prokurator
Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wytoczyć także prokurator. Prokuratora jednak nie obowiązują terminy do wytoczenia powództwa. Może on je wytoczyć w każdym czasie.
Powództwo przeciw komu?
Ojciec
Mąż matki powinien wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa przeciwko dziecku i matce, a jeżeli matka nie żyje - przeciwko dziecku.
Jeżeli dziecko urodziło się po upływie 180 dniaod zawarcia małżeństwa, a przed upływem 300 dnia od jego ustania lubunieważnienia, obalenie domniemania ojcostwa może nastąpić tylko przezwykazanie niepodobieństwa, żeby mąż mógł być ojcem dziecka. Wykazanieniepodobieństwo oznacza w tym przypadku, udowodnienie że nie jest ojcemnp. poprzez poddanie się badaniom DNA.
Jeżeli dziecko urodziło się przed upływem 180 dnia od zawarcia małżeństwa, do obalenia domniemania ojcostwa wystarcza, jeżeli w procesie o zaprzeczenie ojcostwa mąż złoży oświadczenie, że nie jest ojcem dziecka.
Jeżeli jednak mąż obcował z matką dziecka nie dawniej niż w 300, a nie później niż w 181 dniuprzed urodzeniem się dziecka albo jeżeli zawierając małżeństwowiedział, że żona jest w ciąży, obalenie domniemania ojcostwa możenastąpić tylko wtedy, gdy zachodzi niepodobieństwo, żeby mąż mógł byćojcem dziecka.
Matka
Matka powinna wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa przeciwko mężowi i dziecku, a jeżeli mąż nie żyje - przeciwko dziecku.
Obalenie domniemania ojcostwa może nastąpić tylko przez wykazanie niepodobieństwa, żeby mąż mógł być ojcem dziecka.
Dziecko
Dziecko natomiast powinno wytoczyć powództwo przeciwkomężowi swojej matki i matce, a jeżeli matka nie żyje - przeciwko jejmężowi. W sytuacji gdy mąż matki nie żyje, powództwo powinno byćwytoczone przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.
Obalenie domniemania ojcostwa może nastąpić tylko przez wykazanie niepodobieństwa, żeby mąż matki mógł być ojcem dziecka.
Po śmierci dziecka zaprzeczenie ojcostwa jest niedopuszczalne.
Właściwość sądu
Właściwy do rozpoznania sprawy o zaprzeczenie ojcostwa jest sąd rejonowy miejsca zamieszkania pozwanego. Jeżeli nie jest to możliwe, sprawę wytacza się w sądzie rejonowym miejsca zamieszkania wnoszącego sprawę.