Zatrudnienie wspomagane
Agencje zatrudnienia wspomaganego będą realizowały usługę gwarantowaną ustawą o zatrudnieniu wspomaganym. Usługa ta polega na przydzieleniu niepełnosprawnemu osobistego trenera pracy, który pomoże zainteresowanemu przejść przez wszystkie trzy etapy zatrudnienia począwszy od poszukiwania pracy i skończywszy na utrzymaniu się w zatrudnieniu. Włączenie zatrudnienia wspomaganego do systemu polityki społecznej państwa ze stałym źródłem finansowania było postulowane przez PFRON, POPON, PFON oraz KARE Promoting Inclusion for People With Intellectual Disabilities.
Uprawnieni
Z usługi zatrudnienia wspomaganego będą mogli skorzystać tylko te osoby, których niepełnosprawność powoduje całkowite lub znaczne ograniczenie możliwości samodzielnego znalezienia pracy i utrzymania się w zatrudnieniu. Są to przede wszystkim osoby z upośledzeniem umysłowym, całościowymi zaburzeniami rozwojowymi i chorobą psychiczną. To nowe rozwiązanie systemowe ma więc wspomóc aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych będących w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy. Dotychczasowe działania skutkowały bowiem szybką utratą zatrudnienia przez te osoby i powrót do grupy biernych zawodowo. Stałe i stabilne wsparcie trenera pracy ma to zmienić.
Agencja zatrudnienia wspomaganego
Agencją zatrudnienia wspomaganego może być podmiot utworzony przez: gminę, powiat czy organizację pozarządową. Organizacja nie może działać w celu osiągnięcia zysku. Jej zadaniem statutowym powinna być rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych. Podmiot świadczący usługę zatrudnienia wspomaganego powinien ponadto być wyodrębniony zarówno organizacyjnie jak i finansowo. Aby mógł być wpisany do rejestru agencji, musi dysponować lokalem oraz posiadać minimum 2 trenerów pracy, psychologa, doradcę zawodowego i pośrednika pracy. Trener pracy będzie działał we współpracy z psychologiem i doradcą zawodowym. W stosunku do pracodawcy ma pełnić rolę doradczą i konsultacyjną. Szczegółowe regulacje dotyczące warunków nabywania i utraty statusu agencji, finansowania oraz zakresu odpowiedzialności, zdań i kompetencji znajdują się w projekcie ustawy.
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.
Zadania agencji zatrudnienia wspomaganego
Do zadań agencji zatrudnienia wspomaganego będzie należało m.in.:
- organizowanie pracy trenerów pracy,
- wspieranie trenerów w realizacji ich zadań oraz
- zapewnianie i organizowanie pracy innych specjalistów w procesie zatrudnienia wspomaganego.
- odpowiadanie za świadczenie usługi na właściwym poziomie.
Trener pracy - certyfikacja
Mechanizm zatrudnienia wspomaganego będzie opierał się na działaniu trenera pracy. Do zakresu zadań takiej osoby należy m.in. znalezienie odpowiedniej osoby do przeprowadzenia jej przez trójstopniowy proces od przygotowania do zatrudnienia i poszukiwania pracy po zatrudnienie i utrzymanie zatrudnienia.
Charakter pracy trenera uzasadnia wprowadzenie certyfikacji trenerów pracy oraz ujednolicenie standardów przeprowadzanych szkoleń. Będzie można nim zostać po przejściu szkolenia i zdaniu egzaminu państwowego przeprowadzanego przez wojewodę. Taka forma egzaminu ma zapewnić jednolitość standardów pracy trenerów. Potrzeba ta została dostrzeżona przez Polską Federację Zatrudnienia Wspomaganego, która złożyła do ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego wniosek o wpis kwalifikacji „Wspieranie osób z niepełnosprawnością w wyborze, znalezieniu i utrzymaniu na otwartym rynku pracy metodą zatrudnienia wspomaganego” do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK).
Bezsporny pozostaje fakt konieczności posiadania formalnego potwierdzenia posiadania umiejętności i kwalifikacji pozwalających na świadczenie usługi zatrudnienia wspomaganego. Trener pracy powinien dysponować odpowiednią wiedzą i umiejętnościami oraz posiadać doświadczenie w pracy z osobami niepełnosprawnymi.
Projekt omawianej ustawy zawiera delegację ustawową do wydania aktu wykonawczego, w który zostaną uregulowane: sposób przeprowadzania egzaminu, umiejętności i kwalifikacje brane pod uwagę w procesie rekrutacji. Zakres i sposób przeprowadzenia egzaminu pozostaje w gestii ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
Przewiduje się możliwość uznania za trenerów pracy te osoby, które pełniły zadania trenera uregulowane w ustawie w okresie minimum 2 lat przed jej wejściem w życie. Przewiduje się termin 2 lat na potwierdzenie swoich umiejętności i przystąpienie do egzaminu na trenera pracy.
Finansowanie – kwota bazowa
Agencja zatrudnienia wspomaganego będzie otrzymywała środki z przeznaczeniem na zadania określone w ustawie (organizuje cały proces zatrudnienia wspomaganego, wyszukuje beneficjentów, realizuje zadania marketingowe i promocyjne oraz obejmuje niepełnosprawnego bezpośrednią opieką w postaci wsparcia w procesie znalezienia i utrzymania w zatrudnieniu). Przyznana kwota będzie uzależniona od:
- wysokości minimalnego wynagrodzenia;
- stopnia niepełnosprawności;etapu zatrudnienia wspomaganego.
Projektodawca założył, że wysokość kwoty bazowej dla osób ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności wyniesie 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, a dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności 60% minimalnego wynagrodzenia. Uzależnienie kwoty bazowej od minimalnego wynagrodzenia pozwoli na coroczną waloryzację kwoty przeznaczonej na zatrudnienie wspomagane.
Osoby objęte dotychczas zatrudnieniem wspomaganym
Wejście w życie nowej ustawy co do zasady pozbawiałoby pomocy osoby będące dotychczas beneficjentami różnych form zatrudnienia wspomaganego. Aby jednak temu zapobiec, projektodawca przewidział rozwiązanie, by osoby z grupy docelowej, które przed dniem wejścia w życie nowego aktu podjęły zatrudnienie przy pomocy trenera, mogły być objęte dalszym wsparciem na gruncie nowej ustawy. Planowane wejście w życie ustawy było przewidziane na II kwartał 2019 r.