Matura 2024. Jakie lektury są obowiązkowe na maturze z języka polskiego na poziomie podstawowym, a jakie na rozszerzonym? Które trzeba znać w całości, a w które tylko we fragmentach?
Matura 2024 - terminy
W 2024 r. egzaminy maturalne odbędą się od 7 do 24 maja. Pisemny egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym będzie 7 maja (wtorek) o godz. 9:00. Maturzyści, którzy zdecydowali się na rozszerzoną wersję egzaminu, będą zdawać język polski 20 maja (poniedziałek) o godz. 9:00.
Matura 2024 - lista lektur
Na egzaminie z języka polskiego wymagana jest znajomość pełnej treści utworu większości lektur, ponadto należy zapoznać się z określonymi fragmentami wybranych pozycji. Poziom rozszerzony zawiera dodatkową listę lektur. Poniżej przedstawiamy wszystkie.
Poziom podstawowy - lektury obowiązkowe w całości
- Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja,
- Sofokles, Antygona,
- Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich,
- William Szekspir, Makbet,
- Molier, Skąpiec,
- Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod, Dziady cz. III,
- Juliusz Słowacki, Kordian,
- Bolesław Prus, Lalka,
- Eliza Orzeszkowa, Gloria victis,
- Henryk Sienkiewicz, Potop,
- Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara,
- Stanisław Wyspiański, Wesele,
- Stefan Żeromski, Przedwiośnie,
- Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu; Ludzie, którzy szli,
- Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat,
- Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem,
- Albert Camus, Dżuma,
- George Orwell, Rok 1984,
- Sławomir Mrożek, Tango,
- Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie),
- Marek Nowakowski, Górą Edek (z tomu "Prawo prerii"),
- Jacek Dukaj, Katedra (z tomu "W kraju niewiernych"),
- Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu "Opowieści galicyjskie"),
- Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu "Gra na wielu bębenkach").
Ponadto z zakresu szkoły podstawowej: bajki Ignacego Krasickiego, Dziady cz. II i Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, Balladyna Juliusza Słowackiego.
Poziom podstawowy - lektury obowiązkowe - fragmenty
- Biblia – fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana,
- Homer, Iliada,
- Lament świętokrzyski,
- Legenda o św. Aleksym,
- Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią,
- Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu,
- Pieśń o Rolandzie,
- Gall Anonim, Kronika polska,
- Dante Alighieri, Boska Komedia,
- Piotr Skarga, Kazania sejmowe,
- Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki.
Poziom rozszerzony - lektury obowiązkowe w całości
- William Szekspir, Hamlet,
- Juliusz Słowacki, Lilla Weneda,
- Zygmunt Krasiński, Nie-Boska Komedia,
- realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac "Ojciec Goriot" lub Charles Dickens "Klub Pickwicka", lub Mikołaj Gogol "Martwe dusze", lub Gustaw Flaubert "Pani Bovary"),
- Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa,
- Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata,
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy,
- Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu "Sklepy cynamonowe",
- Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa,
- Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania.
Poziom rozszerzony - lektury obowiązkowe we fragmentach
- Homer, Odyseja,
- Arystoteles, Poetyka, Retoryka,
- Platon, Państwo,
- św. Augustyn, Wyznania,
- św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna,
- Michel de Montaigne, Próby,
- Franz Kafka, Proces.
Poziom podstawowy i rozszerzony - utwory poetyckie i inne
Na egzaminie maturalnym nie będzie sprawdzana znajomość treści wierszy.
- Horacy – wybrane utwory,
- Bogurodzica,
- Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II, Tren IX, Tren X, Tren XI, Tren XIX,
- wybrane wiersze poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński,
- Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry,
- Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej,
- Adam Mickiewicz, Oda do młodości, wybrane ballady (w tym "Romantyczność"), wybrane sonety z cyklu "Sonety krymskie" oraz inne wiersze,
- Juliusz Słowacki, wybrane wiersze, w tym "Grób Agamemnona" (fragmenty), Testament mój,
- wybrane wiersze poetów: Cyprian Kamil Norwid, Adam Asnyk, Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff, Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Julian Przyboś, Krzysztof Kamil Baczyński, Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz (w tym wybrane wiersze z tomu "Ocalenie" oraz "Traktat moralny" – fragmenty), Tadeusz Różewicz, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert (w tym wybrane wiersze z tomów "Pan Cogito" oraz "Raport z oblężonego Miasta"), Stanisław Barańczak, Wojciech Wencel,
- wybrane utwory okresu stanu wojennego,
- powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego oraz Agnieszki Osieckiej.
Dodatkowo, dla maturzystów zdających język polski w wersji rozszerzonej:
- Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki)
- Cyprian Kamil Norwid, Bema pamięci żałobny – rapsod, Fortepian Szopena, Czarne kwiaty (fragmenty), Promethidion (fragmenty)
- Wybrane wiersze Józefa Czechowicza, Tadeusza Gajcego, Mirona Białoszewskiego.
- wybrane eseje Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, Zygmunta Kubiaka, Jarosława Marka Rymkiewicza (co najmniej po jednym utworze).
Lektury nieujęte w wymaganiach egzaminacyjnych
Maturzyści zdający język polski na poziomie podstawowym mogą odwołać się do lektur obowiązkowych wskazanych w podstawie programowej dla zakresu podstawowego i rozszerzonego, ale nieujętych w wymaganiach egzaminacyjnych.
Poziom podstawowy
- William Szekspir, Romeo i Julia,
- Ignacy Krasicki, wybrane satyry,
- Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność,
- Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu,
- Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, tom I – Jesień,
- Stefan Żeromski, Rozdzióbią nas kruki, wrony…,
- Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty),
- Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty),
- Antoni Libera, Madame,
- Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty),
- z zakresu szkoły podstawowej – Aleksander Fredro, Zemsta.
Poziom rozszerzony
- Arystofanes, Chmury,
- Wergiliusz, Eneida (fragmenty),
- François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragmenty),
- Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki),
- Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie,
- Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku.
Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl