Dokumenty dotyczą rodziców angażujących się w opiekę nad dziećmi taką jak: 1) wyjazd z uczniami na wycieczkę szkolną, 2) wyjście uczniów ze szkoły do teatru, do kina, na basen. Przepisy nakazują dyrektorom szkół i przedszkoli prowadzenie - tu cytat z przepisów - "dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do takiej działalności jak np. opieka nad dziećmi." W praktyce oznacza to konieczność prowadzenia akt dla rodziców, którzy np. jadą na wycieczkę z uczniami jako ich opiekunowie.
- Przestępstwa seksualne i KRK a dokumentacja dotycząca osoby dopuszczonej do opieki nad dziećmi
- Kurator sprawdza przestrzeganie przepisów chroniących dzieci przed przestępcami seksualnymi
- Dokumenty jako teczki osobowe dla rodziców czy dla poszczególnych imprez?
- Podstawy prawna: Przestępstwa seksualne i KRK a dokumentacja dotycząca osoby dopuszczonej do opieki nad dziećmi
Są dwa rodzaje dokumentów potwierdzających etyczność rodziców w zakresie przestępstw seksualnych (i innych opiekunów uczniów spoza szkoły):
1) sprawdzenie przez dyrekcję szkoły w odpowiednich rejestrach karnych każdej osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem i
2) przedstawienie przez rodzica odpowiedniego zaświadczenia o niekaralności (zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego).
Więcej o problemie ww. czynności w artykule: https://www.infor.pl/prawo/dziecko-i-prawo/edukacja/6704569,rzad-w-szkolach-zaswiadczenia-o-niekaralnosci-na-odbior-dziecka-na-wycieczke-na-basen-na-teatr-dyrektorka-przedszkola-o-nowych-klopotach.html
Przestępstwa seksualne i KRK a dokumentacja dotycząca osoby dopuszczonej do opieki nad dziećmi
Na końcu artykułu przepis ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, który nakazuje dyrektorem placówek oświatowych sprawdzić absolutnie każdego (z istotnymi wyjątkami dla więzi rodzinnych), kto pracuje z dziećmi pod kątem bycia albo nie przestępcą seksualnym. A następnie dokumenty z tego sprawdzenia muszą zostać poddane archiwizacji i trafić do:
1) akt osobowych pracownika np. szkoły (np. nauczyciel),
2) dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do opieki nad dziećmi - w praktyce jest to odrębna teczka osobowa każdego rodzica, który pojechał z dziećmi na wycieczkę jako opiekun albo wykonywał takie zadania opiekuna w czasie wyjścia uczniów na basen, do teatru, do kina. Ta konieczność stworzenia przez dyrektora szkoły osobnej teczki "dla rodzica" wynika ze zwrotu "dokumentacja dotycząca osoby opiekującej się uczniami". Gdyby w przepisie była użyta liczba mnoga (dokumentacja dotycząca osób), to możliwa byłaby interpretacja przepisu, że dyrektor szkoły ma jedną teczkę (te dokumenty muszą mieć postać papierową) dla wszystkich osób sprawdzonych przed dopuszczeniem do pracy z dziećmi.
Zwrot „gromadzić dokumentację dla osoby” oznacza w praktyce prowadzenie odrębnej kartoteki dla rodziców dowodzącej, że nie są przestępcami seksualnymi tak jak są prowadzone w tym zakresie akta osobowe np. dla nauczycieli.
Kurator sprawdza przestrzeganie przepisów chroniących dzieci przed przestępcami seksualnymi
Wyobraźmy sobie jak może wyglądać kontrola przez kuratorów wdrożenia tych przepisów. Kurator wchodzi do sekretariatu dyrektorki szkoły, jest zaproszony do jej gabinetu. Kurator jest zainteresowany opieką rodziców nad uczniami w czasie wycieczek szkolnych za ostatni kwartał. Pani dyrektor prosi panią sekretarkę o przyniesienie 3 teczek dla np. (nazwiska fikcyjne):
- Anny Kawęckiej
- Piotra Barańczyka
- Grzegorza Pawlika.
I kurator je przegląda. Jakie są zasady tego przeglądania? Czy kurator może poprosić o ksero trzymanej w ręku dokumentacji? Czy w ogóle powinien mieć do niej dostęp?
W tej hipotetycznej sytuacji pomijam problem, czy kurator może przeglądać takie teczki. Te przepisy obowiązują od miesiąca. Nie mamy pewności jak je stosować. I może się okazać za kilka dni, że kurator nie ma prawnego dostępu do tych dokumentów. Równie dobrze może się okazać, że zwycięży interpretacja, że ma pełny dostęp. Wszystko to zostanie zapewne doprecyzowane przy okazji nieuchronnie zbliżającej się nowelizacji niedoskonałych przepisów.
Dokumenty jako teczki osobowe dla rodziców czy dla poszczególnych imprez?
Kolejne pytanie dotyczy tego, czy te dokumenty powinny być także dołączane do dokumentacji dla danej imprezy.
Szkoła organizuje wycieczkę szkolną do Niemiec (7 dni) Jako opiekunowie pojedzie na nią troje rodziców. Przynoszą wymagane przez prawo zaświadczenia o niekaralności. Są sprawdzeni przez dyrektora szkoły w odpowiednich rejestrach karnych.
Wariant 1
Dokumentacja potwierdzająca etyczność rodziców i ich kwalifikacje do opieki nad uczniami trafia do indywidualnych teczek każdego z rodziców.
Wariant 2
Dokumentacja potwierdzająca prawo rodziców do opieki trafia do indywidualnych teczek każdego z rodziców i niezależnie od tego jest dołączona do dokumentów dla danej wycieczki.
Podstawy prawna: Przestępstwa seksualne i KRK a dokumentacja dotycząca osoby dopuszczonej do opieki nad dziećmi
Podstawą tą jest art. 21 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Ma następującą konstrukcję:
Art. 21 ust. 1 wymienia dwie kategorie osób podlegających weryfikacji pod kątem przestępstw seksualnych:
Kategorie 1) pracownicy instytucji zajmujących się wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi (tu nauczyciel).
Kategoria 2) Inna osoba niż pracownik, która ma być dopuszczona do takiej działalności (tu rodzic opiekujący się uczniami jako opiekun na wycieczce)
Art. 21 ust. 2 nakazuje dyrektorowi szkoły uzyskać informacje, czy dane ww osoby są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.
Art. 21 ust. 3. ww. osoba przedkłada pracodawcy lub innemu organizatorowi informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1939), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
WAŻNE! Powyższe przepisy określają jakie dokumenty musi zgromadzić dyrektor szkoły czy przedszkola. Przepis poniższy wprowadza obowiązek wydrukowania tych dokumentów i ich archiwizację.
9. Informacje, o których mowa w ust. 2, pracodawca lub inny organizator utrwala w formie wydruku i załącza do akt osobowych pracownika albo dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi. Informacje oraz oświadczenia, o których mowa w ust. 3-7, pracodawca lub inny organizator załącza do akt osobowych pracownika albo dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do takiej działalności.