Pracodawcy, a także inne podmioty zatrudniające są zobowiązane wdrożyć PPK, wybrać odpowiednią instytucję finansową oraz zawrzeć odpowiednie umowy, w celu pełnego wdrożenia PPK, w określonym terminie. Obowiązek ten został przez ustawodawcę zabezpieczony karami finansowymi, nawet do 1 miliona złotych. Aby móc w pełni zrealizować obowiązki wynikające z PPK w pierwszej kolejności należy ustalić liczbę osób zatrudnionych, co może wiązać z pewnymi trudnościami.
Polecamy: Pracownicze plany kapitałowe. Nowe obowiązki pracodawców i płatników - wydanie specjalne nr 2/2018
Podmiotem zatrudniającym w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 21 ustawy o PPK[1] jest:
- pracodawca- w stosunku do osób zatrudnionych,
- nakładca- w stosunku do osób wykonujących pracę nakładczą,
- rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub spółdzielnie kółek rolniczych w stosunku do osób zatrudnionych będących członkami tychże spółdzielni,
- zleceniodawcy- w stosunku do osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych,
- podmiot, w którym działa rada nadzorcza- w stosunku do członków rady nadzorczej.
Tym samym osobami zatrudnionymi będą kolejno: pracownicy, nakładcy, pracujący członkowie spółdzielni, zleceniobiorcy, członkowie rad nadzorczych.
Każdy podmiot zatrudniający obowiązany jest ustalić ilość osób zatrudnionych, albowiem od stanu zatrudnienia będzie zależeć termin wdrożenia PPK.
Ustawa przewiduje następujące terminy wdrożenia PPK:
- 1 lipca 2019 r. dla podmiotów zatrudniających co najmniej 250 osób,
- 1 stycznia 2020 r. dla podmiotów zatrudniających co najmniej 50 osób,
- 1 lipca 2020 r. dla podmiotów zatrudniających co najmniej 20 osób,
- 1 stycznia 2021 r. dla pozostałych podmiotów zatrudniających.
W celu ustalenia liczby osób zatrudnionych należy również sięgnąć do rozwiązań wynikających z tytułów do ubezpieczeń społecznych, albowiem prawo uczestnictwa w PPK będzie zależało od obowiązkowego tytułu do ubezpieczenia społecznego- ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Tym samym do PPK nie będą przypisane osoby, dla których tytuł do ubezpieczeń społecznych jest tytułem dobrowolnym.
Przede wszystkim należy wskazać, że uczestnikami PPK nie będą mogły być osoby samo zatrudnione. Wynika to z faktu, że tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych będzie wynikał z faktu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez daną osobę, a nie z faktu zawarcia umowy cywilnoprawnej, np. o świadczenie usług.
Kolejnym problemem przy ustalaniu ilości osób zatrudnionych może być sytuacja, gdy pracownik posiada więcej niż jedną umowę o pracę, które są zawarte z innymi pracodawcami. Do takiej sytuacji dojdzie, gdy pracownik będzie u każdego z pracodawców świadczył pracę w ramach stosunku pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy. Wynika to z faktu, że w przypadku zbiegu tytułów bezwzględnych do ubezpieczeń społecznych brak jest podstaw prawnych, aby późniejszy tytuł do ubezpieczeń stał się dobrowolny.
W związku z tym, że stosunek pracy jest bezwzględnym tytułem do ubezpieczeń społecznych, z każdej umowy o pracę będą dokonywane potrącenia na PPK, chyba że pracownik złoży deklarację o wystąpieniu z PPK.
Natomiast w przypadku umów cywilnoprawnych, w szczególności umów zlecenia, zasady dotyczące uczestnictwa w PPK będą wyglądać odmiennie.
Przede wszystkim umowa zlecenia jest tytułem ogólnym do ubezpieczeń społecznych. Konsekwencją tego jest fakt, że jeśli dojdzie do zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych (na przykład umowa o pracę i umowa zlecenia), tylko jeden z nich będzie tytułem obowiązkowym zaś pozostałe staną się tytułami dobrowolnymi.
Gdy kolejny tytuł do ubezpieczeń społecznych jest tytułem dobrowolnym, w takim przypadku nie będzie obowiązku opłacania PPK.
Natomiast w sytuacji zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych o charakterze ogólnym, np. umów zlecenia, rozstrzygnięcie, z którego tytułu będą dokonywane potrącenia na PPK, będzie uzależnione od rozstrzygnięcia, który tytuł powstał jako pierwszy.
Termin wdrożenia PPK zależny jest od ilości osób zatrudnionych.
Obowiązek dokonywania potraceń na PPK zależny jest od obowiązkowego tytułu do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego.
[1] Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o Pracowniczych Planach Kapitałowych, Dz. U. 2018, poz. 2215.
Polecamy serwis: PPK