Numer PESEL to ciąg 11 cyfr, które są indywidualnie przypisane każdemu człowiekowi. Bynajmniej nie są to cyfry dobierane przypadkowo. Z numeru PESEL można wyczytać datę urodzenia oraz płeć.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Co zawiera numer PESEL?
Każda cyfra w numerze PESEL ma swoje określone znaczenie, jeżeli znajduje się w określonym miejscu numeru PESEL. Pierwsze sześć cyfr określa datę urodzenia.
Początek numeru PESEL 331101 oznacza, że osoba ta urodziła się 1 listopada 1933 r. Dwie pierwsze cyfry określają rok urodzenia, kolejne dwie miesiąc, a następne dwie dzień.
Zobacz serwis: Sprawy urzędowe
Numer PESEL a data urodzenia
Z racji tego, iż numer PESEL dla oznaczenia roku zawiera jedynie dwie ostatnie cyfry z daty, powstaje pytanie, w jaki sposób będzie oznaczony PESEL osób, które urodziły się odpowiednio 1 listopada 1933 r. oraz 1 listopada 2033 r. Wbrew pozorom nie jest to jednak problem, jako że przyjęta metoda kodowania pozwala na skodyfikowanie numeru PESEL przez pięć stuleci. W przypadku osób urodzony po 2000 r. zmianie ulegnie bowiem kodyfikacja miesiąca. Nie będzie to bowiem numeracja od 1 do 12 (jak w przypadku osób urodzonych między 1900 a 1999 r.), a między 21 a 32, poczynając od stycznia. Tym samym osoba urodzona w listopadzie 2033 r. w miejscu oznaczenia miesiąca będzie miała liczbę 31.
PESEL osoby urodzonej 1 listopada 1933 r. zaczyna się tak: 331101. Z kolei PESEL osoby, która urodzi się 1 listopada 2033 r. będzie zaczynał się tak: 333101
Zobacz serwis: Sprawy rodzinne
Oznaczenie płci w numerze PESEL
Drugą rzeczą, jaką można wyczytać z numeru PESEL jest płeć. Przykładowo zatem w różnego rodzaju testach, w których zdający są oznaczeni jedynie numerem PESEL można stwierdzić, czy był on wypełniony ręką kobiety, czy mężczyzny. Zgodnie bowiem z przepisami cyfry numeru PESEL, stojące w na miejscach od 7 do 10 są oznaczeniem numeru porządkowego wraz z oznaczeniem płci (którą określa dziesiąta cyfra, przedostatnia całego numeru PESEL).
Płeć określa przedostatnia cyfra numeru PESEL.
I tak cyfry 0, 2, 4, 6, 8 oznaczają płeć żeńską. Z kolei cyfry 1, 3, 5, 7, 9 oznaczają płeć męską. W takim przypadku osoba oznaczona numerem PESEL 331101***5* będzie mężczyzną, natomiast osoba z numerem PESEL 331101***2* kobietą.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Jak obliczyć, czy mamy prawidłowy PESEL?
Ostatnia cyfra numeru, to tzw. liczba kontrolna, która pozwala obliczyć czy numer PESEL został ustalony prawidłowo. Obliczenia tego dokonuje się według prostego wzoru matematycznego (mnożenie kolejnych cyfr i zsumowanie wyniku):
- 1*a + 3*b + 7*c + 9*d + 1*e + 3*f + 7*g + 9*h + 1*i + 3*j, gdzie litery od a do j oznaczają kolejne cyfry numeru PESEL. Uwaga chodzi o 10 z 11 cyfr numeru. Ostatnia cyfra PESEL będzie wynikiem tego wzoru.
Z otrzymanego wyniku bierze się ostatnią cyfrę i odejmuje się od liczby 10. Tak uzyskany wynik powinien być zgodny z naszą ostatnią cyfra numeru PESEL.
PESEL: 331101***23. Oblicza się według wzoru 1x3 + 3x3 + 7x1 itd. Załóżmy, że po zsumowaniu wszystkich cyfr wyszedł wynik 157. Z tego wyniku bierzemy ostatnią cyfrę, czyli 7 i odejmujemy od liczby 10. Otrzymany wynik, czyli 3 jest identyczny z ostatnią cyfrą numeru PESEL, co oznacza, iż jest on prawidłowy.
Masz problem z obliczeniem wyniku? Zajrzyj tutaj: Edukacja