Czy gmina może przekazać budynek lokatorski nowemu właścicielowi z lokatorami?

Agnieszka Żbikowska
Prawnik, ekspert z zakresu prawa karnego.
rozwiń więcej
Po 1989 roku dawni właściciele mogli składać wnioski o zwrot nieruchomości, a gmina ma taki obowiązek nawet jeśli lokal jest zamieszkany. / inforCMS

Niestety tak. Sytuacja taka może mieć miejsce w ramach tzw. zwrotów nieruchomości odebranych prywatnym właścicielom na mocy dekretu Bieruta z 1945 r. Dekret Bieruta wchodząc w życie objął grunty całej Warszawy, zarówno centrum, peryferia, oraz okoliczne tereny. Na Śródmieściu, Mokotowie, Ochocie warszawiacy potracili zarówno działki jak i budynki, które na nich stały. Na peryferiach było inaczej, mieszkańcy stracili prawo własności działek.

Dekret Bieruta

Na mocy tego dekretu wszystkie grunty, znajdujące się w granicach z 1939 roku przechodziły na własność gminy, natomiast budynki znajdujące się na nich miały pozostać własnością dotychczasowych właścicieli. W miejsce własności gruntów dekret przewidywał wieczystą dzierżawę albo odszkodowanie.

Dekret Bieruta spowodował zastój budowlany w stolicy. Wprowadzono więc kolejny, który miał zmusić właścicieli do remontów zniszczonych przez wojnę domów - dotyczył on już całej Polski. W sytuacji kiedy właściciel nie dokonywał prac związanych z odbudową lub remontem, prace te wykonywane były przez odpowiednie służby państwowe na koszt właściciela. Państwo tak jakby udzielało pożyczki na remont budynku.

Do czasu spłacenia należności, dom taki stawał się własnością gminy. Dzięki temu dekretowi gminy pozyskały prawo własności do pokaźnej liczby budynków nie tylko w stolicy.

III RP

Po 1989 roku dawni właściciele mogli składać wnioski o zwrot nieruchomości. Ci, którzy składali dokumenty, odzyskali swoje mienie a teraz ich spadkobiercy upominają się o swoją własność.

W praktyce sytuacja przekazywania lokatorów z budynkami ma się następująco. Gmina zwraca budynek dawnemu właścicielowi, a raczej jego spadkobiercom. Musi tego dokonać bo tak stanowi prawo.

Podwyższenie czynszu

Nowy właściciel zazwyczaj pierwszą rzeczą jaką robi to podnosi czynsz. Dochodzi nawet do sytuacji, kiedy czynsz zostaje podniesiony 30 krotnie. I czynsz z kwoty 100 zł urasta do 3000 zł.

Kamienice lokatorskie dotychczasowo komunalne z reguły są zaniedbane, do remontu a warunki mieszkaniowe nie są rewelacyjne. Dlatego też nowi właściciele drastyczne podwyższenie czynszu tłumaczą koniecznością przeprowadzenia remontu.

Osoby, które zamieszkują takie kamienice niestety nie należą do grupy osób dobrze usytuowanych, inaczej bowiem nie mieszkałyby w takich kamienicach. Lokatorom jedyne co pozostaje, to albo zapłacić duży czynsz, albo wyprowadzić się.

Rozbiórka

Nowi właściciele mogą także chcieć dokonać rozbiórki takiego budynku. Wystarczy, iż pozyskają dokumenty świadczące, iż budynek stanowi zagrożenie dla osób w nim mieszkających.

Budynek zostanie przeznaczony do rozbiórki, lokatorzy muszą przenieść się do mieszkań zastępczych socjalnych (czyli do jeszcze gorszych warunków lokalowych). Właściciel może rozebrać taki budynek, a teren sprzedać pod zabudowę.



Prawo
Dłuższe terminy ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności i inne zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności – projekt rozporządzenia MRPiPS
02 maja 2025

W dniu 30 kwietnia 2025 r. opublikowano projekt rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Celem tej nowelizacji jest doprecyzowanie zasad wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, a także wydłużenie okresów ważności tych orzeczeń. Co się dokładnie zmieni i od kiedy?

Grill na balkonie? Uważaj - może kosztować Cię nawet 5 500 zł, a ognisko w ogrodzie - nawet 11 500 zł
02 maja 2025

Można śmiało powiedzieć, że majówka to narodowe święto grilla (a w nieco mniejszym zakresie - również ogniska). Mieszkańcy bloków - z przyczyn oczywistych - mogą zdecydować się wyłącznie na to pierwsze, a posiadacze własnych ogródków - rozniecić nieco większy płomień. Czy jednak takie przyjemności - w obrębie własnych balkonów i ogródków są legalne? Okazuje się, że nie w każdym przypadku, a ich nieroztropnych amatorów, mogą niekiedy spotkać niemiłe konsekwencje.

Rząd szykuje zmiany w emeryturach – grupa pracowników popracuje do 70 roku życia
01 maja 2025

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad projektem zmian w przepisach, które mają wydłużyć maksymalny wiek pełnienia funkcji przez komorników sądowych oraz ich asesorów. Zgodnie z planowanymi regulacjami, osoby wykonujące te zawody miałyby obowiązek pozostawać aktywne zawodowo nawet do 70. roku życia.

Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]
30 kwi 2025

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]
30 kwi 2025

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk
01 maja 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...