Przez lata panowania zasad segregacji śmieci można było się przyzwyczaić do tego, że odpady biodegradowalne (np. liście, skoszona trawa, obierki, resztki warzyw i owoców etc.) wyrzucamy do brązowych worków na odpady. Takie zasady panowały i jeszcze panują w zdecydowanej większości gmin w Polsce – jednak pojawiają się kolejne miasta, które z tego rezygnują.
- Przypomnienie – co można wyrzucać do bioodpadów, a czego nie?
- W tych miastach nastąpił koniec dla brązowych worków na odpady
- Niektóre miasta poszły jeszcze dalej i zrezygnowały z worków na śmieci w ogóle
- Po co te zmiany z workami w segregacji odpadów?
- Co z higieną i czystością w przypadku wyrzucania odpadów wprost do pojemników?
Przypomnienie – co można wyrzucać do bioodpadów, a czego nie?
Do brązowego worka na bioodpady można wyrzucać takiego rodzaju odpady pochodzenia organicznego, jak:
- Trawa,
- Liście,
- Kwiaty cięte i doniczkowe,
- Rozdrobnione gałęzie drzew i krzewów,
- Trociny,
- Nieimpregnowane drewno,
- Korę drzew,
- Zrębki,
- Skorupki jaj,
- Obierki z owoców i warzyw,
- Zepsute warzywa i owoce,
- Resztki jedzenia (ale bez mięsa, kości, ości),
- Fusy po kawie i herbacie (ale bez torebek)
- Inne resztki roślinne.
Do bioodpadów nie można natomiast wyrzucać, chociaż na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że to też bioodpady (ale niesegregowalne), przykładowo:
- Mięsa, kości, ości,
- Odchodów zwierząt,
- Ziemi,
- Kamieni,
- Popiołu,
- Drewna zaimpregnowanego,
- Sklejek,
- Płyt wiórowych, pilśniowych, trocin z tych płyt,
- Odpadów przeznaczonych do segregacji w innych workach/pojemnikach.\
W tych miastach nastąpił koniec dla brązowych worków na odpady
Nie da się już pominąć, że coraz więcej miast wprowadza zasadę, aby bioodpady wyrzucać wprost do brązowych pojemników, bez uprzedniego pakowania ich do brązowych worków. Odpadów bio pozostawionych w workach nie będą zaś w ogóle odbierać. Poniżej przykładowo wymieniono większe miasta, gdzie skończono z brązowymi workami na odpady:
- Jednym z takich miast jest Poznań, gdzie na stronie internetowej urzędu miasta można znaleźć informację, aby do brązowych pojemników na bioodpady nie wyrzucać bioodpadów w workach. Zamiast tego, bioodpady i odpady zielone należy wrzucać wprost do pojemników na odpady. Poznań wprost informuje o konieczności wyrzucania bioodpadów luzem, ewentualnie dopuszcza stosowanie worków kompostowalnych/biodegradowalnych (o składzie chemicznym powodującym szybszy ich rozkład w porównaniu do zwykłego plastiku). Worki takie są jednak droższe od zwykłych. Nie można natomiast umieszczać bioodpadów w workach i opakowaniach z tworzyw sztucznych.
- Do grona miast, które rezygnują z korzystania brązowych worków na odpady, należą też Gliwice. Urząd miasta informuje, że wyjątkowo z nieruchomości jednorodzinnych odpady bio w brązowych workach będą odbierane z posesji jeszcze do końca 2025 r., ale nie będą już dostarczane przez gminę nowe brązowe worki na odpady. Miasto informuje, że od Nowego Roku 2026 nie będzie już odbierało odpadów wystawionych w brązowych workach. Warto wspomnieć, że miasto miało zapewnić dla domów jednorodzinnych pojemniki 240 l na odpady bio, do których wprost będzie można wyrzucać takie odpady.
- Warto wspomnieć jeszcze o przykładzie Gdyni, gdzie z brązowych worków zrezygnowano pod koniec września 2025 r. Miasto informuje, że bioodpady należy wyrzucać wprost do brązowych pojemników, bez uprzedniego pakowania ich do worków. Wyjątek wprowadzono, jeżeli używamy worków kompostowalnych (podobnie jak w Poznaniu).
Niektóre miasta poszły jeszcze dalej i zrezygnowały z worków na śmieci w ogóle
Przykładem miasta, które poszło jeszcze dalej i zrezygnowało z worków na śmieci również innych frakcji niż bio, jest Wałbrzych. Władze miasta zrezygnowały bowiem z dostarczania mieszkańców darmowych dużych worków na odpady. Innym przykładem jest Miastko (województwo pomorskie), które od 1 lipca 2025 r. wprowadziło następujące zasady. Mieszkańcom dostarczono pojemniki do gromadzenia odpadów takich jak segregowane (frakcje: papieru, szkła, metali i tworzyw sztucznych, bioodpadów), komunalne (zmieszane) i na popiół. Ale w przypadku nieruchomości jednorodzinnych dopuszcza się gromadzenie w workach wyłącznie odpadów segregowanych z tworzyw sztucznych oraz odpadów segregowanych z papieru. Zbiórka pozostałych rodzajów odpadów w workach nie jest prowadzona.
Gminy organizują system odbioru odpadów prawem lokalnym, na poziomie uchwał rady gminy, więc zasady odbioru odpadów mogą się różnić w poszczególnych gminach. Wspólne są tylko niektóre zasady, np. podział odpadów na frakcje.
Po co te zmiany z workami w segregacji odpadów?
Zmiany w zasadach segregacji odpadów przez gminy są związane z koniecznością osiągania coraz wyższych poziomów recyklingu z poszczególnych frakcji odpadów. Niewątpliwie pakowanie odpadów biodegradowalnych do plastikowych worków utrudniało ich odzysk na kompost. Natomiast w przypadku odpadów plastikowych i metalowych pakowanie w plastikowe worki wydaje się jak najbardziej do utrzymania. Gminy, jak i wszyscy mieszkańcy, będą się prawdopodobnie borykać z rosnącymi kosztami przetwarzania i odzysku odpadów, stąd też działania gmin mające zwiększyć łatwość dalszego obiegu zbieranych odpadów zgodnie z ich przeznaczeniem, a więc i poziom recyklingu.
W przypadku niezapewnienia przez gminę worków do odbioru odpadów, niestety nie ma ona wcale obowiązku zapewnienia właścicielowi nieruchomości pojemników na zbiórkę odpadów. Obowiązek taki spoczywa na właścicielu nieruchomości. Gmina ma jedynie możliwość zapewnienia takich pojemników, ale wówczas zapewne uwzględni to w opłatach za odbiór odpadów.
Co z higieną i czystością w przypadku wyrzucania odpadów wprost do pojemników?
Utrzymanie w czystości pojemników na odpady, szczególnie tych, do których odpady biodegradowalne mają być wrzucane luzem, niewątpliwie jest pewnym problemem, albowiem pojemniki takie właściciel zapewne będzie musiał raz na jakiś czas wyczyścić ze względów higienicznych i sanitarnych. Odpady biodegradowalne, szczególnie w miesiącach letnich, z pewnością jeszcze przed ich zbiórką, zaczną się rozkładać. Tam, gdzie zrezygnowano z worków na odpady, szczególnie bio, będzie to dodatkowy przykry obowiązek właściciela nieruchomości, z której odbierane są odpady tylko wrzucane luzem do pojemnika.
Trend zmian jest jednoznaczny – można się spodziewać raczej tego, że coraz więcej miast będzie szło w ślady Gdyni czy Poznania, a być może nawet dla niektórych gmin przykładem będzie Miastko, niż tego że zbiórka bioodpadów w brązowych workach zostanie przywrócona.