Opodatkowanie podatkiem rolnym objęte są grunty i użytki rolne oraz grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, których powierzchnia łączna przekracza 1ha lub 1ha przeliczeniowy. Podatnikami tego rodzaju podatku są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne i spółki nie posiadające osobowości prawnej, które są właścicielami gruntów, posiadaczami samoistnymi, użytkownikami wieczystymi i posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, z Agencją Nieruchomości Rolnych lub z innego tytułu prawnego lub jest bez tytułu prawnego, z wyjątkiem gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych; w tym przypadku podatnikami są odpowiednio jednostki organizacyjne Agencji Nieruchomości Rolnych i Lasów Państwowych (art. 3 ustawy o podatku rolnym Dz.U.2006.136.969).
Zobacz również: Niższe opłaty za nielegalne usunięcie drzew
Zasady ustalania wysokości podatku
Podstawę opodatkowania gruntów rolnych stanowi liczba hektarów przeliczeniowych przeliczanych dla gruntów rolnych, która wynika z ewidencji gruntów i budynków. Liczbę hektarów ustala się na podstawie powierzchni, rodzajów, klas użytków rolnych, które są zaliczane do okręgu podatkowego. Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2001 r. reguluje kwestię zaliczania gmin, miast oraz dzielnic miast do okręgów podatkowych. Do końca 2013 r. będą obowiązywały dotychczasowe sposoby obliczania stawek podatkowych, zgodnie z którymi stawka za 1ha przeliczeniowy gruntu rolnego jest równowartością pieniężną 2,5 q żyta. Natomiast w stosunku do 1ha gruntu rolnego niestanowiącego gospodarstwa rolnego wysokość stawki stanowi równowartość pieniężną 5 q żyta. Obecnie stawki oblicza się według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. Cena żyta przeliczana jest bezpośrednio po żniwach i jest ustalana na podstawie komunikatu Prezesa GUS ogłaszanego w Monitorze Polskim w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału. Jednakże ustawa przyznaje gminom uprawnienie do obniżenia kwotowego ceny skupu lub ustalona w uchwale rady gminy, o jaką kwotę zmniejszy się cena skupu. Rada gminy może dodatkowo zróżnicować wysokość ceny żyta w zależności od rodzaju prowadzonej działalności rolniczej bądź od struktury upraw. Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.
Zmiany od 2014 r.
Nowelizacja ustawy o podatku rolnym z dnia 10 maja 2013 r. przewiduje, że od 1 stycznia 2014 r. podatek rolny będzie naliczany według średniej ceny skupu żyta za 11 kwartałów poprzedzających kwartał poprzedzający rok podatkowy, co powinno znacznie ustabilizować wydatki oraz dochody gmin. Natomiast średnia cena skupu żyta ustalana będzie na podstawie komunikatu Prezesa GUS ogłaszanego w Monitorze Polskim w terminie do dnia 20 października każdego roku poprzedzającego rok podatkowy. Podatek rolny za 2013 r. wynosi 189,65 zł od 1ha przeliczeniowego, natomiast od 1ha pozostałych gruntów 379,30 zł.
Polecamy serwis: Podatki i opłaty