Pełnomocnictwo a przedstawicielstwo ustawowe
Pełnomocnictwa nie należy mylić z przedstawicielstwem ustawowym. Jak sama nazwa wskazuje, przedstawicielstwo wynika z przepisów ustawy, np. rodzice są przedstawicielami ustawowymi swoich małoletnich dzieci. Pełnomocnictwo powstaje natomiast na mocy jednostronnej czynności prawnej, tzn. strona (mocodawca) ustanawia osobę, która będzie dokonywała za nią określonych czynności przed sądem (urzędem).
Ustanowienie pełnomocnika
Pełnomocnictwo powinno zostać ustanowione na piśmie lub też zgłoszone ustnie do protokołu organowi prowadzącemu postępowanie. Treść pełnomocnictwa powinna określać zakres czynności, jakich może dokonywać pełnomocnik. Pełnomocnictwo może obejmować dokonanie konkretnej czynności w toku postępowania, dokonanie tylko niektórych czynności, jak i działanie w imieniu strony w toku całego postępowania administracyjnego. Niektóre działania mogą zostać podjęte tylko przez stronę – np. przystąpienie do egzaminu celem uzyskania uprawnień zawodowych. W takiej sytuacji strona nie może ustanowić pełnomocnika.
Kto może zostać pełnomocnikiem strony w postępowaniu administracyjnym?
Pełnomocnikiem strony w postępowaniu administracyjnym może zostać wyłącznie osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych. Zdolność do czynności prawnych należy oceniać w świetle przepisów Kodeksu cywilnego. Co to oznacza? Pełnomocnikiem może zostać tylko osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Z chwilą jej utraty, traci ona również możliwość bycia pełnomocnikiem.
Zobacz: Pełnomocnictwo administracyjne - WZÓR PISMA
Pełnomocnicy profesjonalni
Kodeks postępowania administracyjnego (k.p.a.) nie wskazuje, że pełnomocnik powinien posiadać szczególne umiejętności czy też zajmować się zawodowo reprezentowaniem strony w postępowaniu administracyjnym. Nie wyklucza jednak możliwości udzielenia pełnomocnictwa adwokatowi, radcy prawnemu lub rzecznikowi patentowemu. Profesjonalni pełnomocnicy korzystają z uprawnienia do samodzielnego sporządzenia odpisu pełnomocnictwa. Przepisy k.p.a. nie obligują do uwierzytelnienia odpisu w sposób szczególny. Można tego dokonać odręcznie, ważne jest jednak opatrzenie datą i podpisanie dokumentu.
Organ administracji publicznej może żądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.
Co do zasady, w postępowaniu administracyjnym nie obowiązuje przymus adwokacko-radcowski. Wyjątek od powyższego przewidują przepisy szczególne. Przykład stanowi postępowanie odnoszące się do dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń patentowych – przed Urzędem Patentowym pełnomocnikiem może zostać jedynie rzecznik patentowy.
Brak konieczności żądania pełnomocnictwa
Kodeks postępowania administracyjnego przewiduje, że w sprawach mniejszej wagi organ administracji publicznej może nie żądać pełnomocnictwa. Następuje to w sytuacji, gdy pełnomocnikiem jest członek najbliższej rodziny lub domownik strony, oraz nie ma wątpliwości, co do istnienia i zakresu upoważnienia do występowania w imieniu strony.
Zobacz serwis: Postępowanie administracyjne
Podstawa prawna