Polskie prawo karne przewiduje dwie kategorie dolegliwości (represji) karnej, które może ponieść potencjalny sprawca przestępstwa:
1) kary
2) środki karne
Katalog kar (art. 32 Kodeksu karnego) zawiera 5 rodzajów kar, jakie sąd może wymierzyć sprawcy przestępstwa. Jest to kara grzywny, kara ograniczenia wolności, kara pozbawienia wolności, kara 25 lat pozbawienia wolności i kara dożywotniego pozbawienia wolności. Szczególne uwarunkowania tych kar zawarte są w kolejnych artykułach:
- Art. 33 Kodeksu karnego
- Art. 34 Kodeksu karnego
- Art. 35 Kodeksu karnego
- Art. 36 Kodeksu karnego
- Art. 37 Kodeksu karnego
- Art. 38 Kodeksu karnego
Kary przewidziane w Kodeksie karnym można podzielić według różnych kryteriów. Niemniej jednak kara grzywny ma niewątpliwie charakter kary majątkowej, kara ograniczenia wolności jest karą nieizolacyjną, natomiast kara pozbawienia wolności w różnych wariantach czasowych jest karą bez wątpienia izolacyjną.
Zobacz serwis: Kary i środki karne
Nie bez znaczenia pozostaje kolejność wyliczenia kar w omawianym przepisie. Pierwszeństwo kary grzywny i kary ograniczenia wolności przed karami pozbawienia wolności wyraźnie świadczy o idei stosowania w pierwszej kolejności kar nieizolacyjnych.
To czy sprawcy przestępstwa zostanie wymierzona kara grzywny, czy też inna kara decyduje indywidualna sankcja karna, którą zawiera przepis kryminalizujące określone zachowania.
Przepis art. 206 Kodeksu karnego stanowi, że kto zawiera małżeństwo, pomimo że pozostaje w związku małżeńskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
W przytoczonym przepisie, sprawcy można wymierzyć karę grzywny lub karę ograniczenia wolności lub karę pozbawienia wolności do lat 2. Oznacza to jednocześnie, że sprawcy nie można wymierzyć kary pozbawienia wolności powyżej 2 lat.
W przypadku, gdy dane przestępstwo zagrożone jest karą alternatywną, tzn. ustawodawca pozostawia do wyboru rodzaj kary, sąd orzekając o karze wybiera jedną z nich kierując się m.in. zasadami sądowego wymiaru kary (zob. art. 53-63 Kodeksu karnego).
Zobacz: Bezpłatne porady prawne
Podstawa prawna: Art. 32 Kodeksu karnego