Art. 182a. kodeksu karnego wykonawczego stanowi o możliwości orzeczenia sądu o dalszym wykonywaniu środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową. To stosunkowo nowe uregulowanie daje możliwość ubiegania się o możliwość prowadzenia pojazdów, jednak muszą być to samochody posiadające blokadę alkoholową. Nie oznacza to, że okres na jaki zakaz orzeczono ulegnie formalnemu skróceniu.
Czym jest zakaz prowadzenia pojazdów?
Zakaz prowadzenia pojazdów jest środkiem karnym (art. 39 pkt 3 k.k.), którego głównym zadaniem jest ochrona bezpieczeństwa w komunikacji. Może on przybrać postać zakazu prowadzenia pojazdów określonego rodzaju, zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów oraz zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Orzeczenie tego zakazu nie jest uzależnione od tego, czy sprawca przestępstwa ma aktualnie uprawnienie do prowadzenia pojazdów.
Zobacz serwis: Sprawy karne
Kiedy można ubiegać się o zamianę zakazu prowadzenia pojazdów na zakaz prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową?
Aby istniała możliwość ubiegania się o ewentualną zamianę orzeczonego środka karnego muszą być spełnione następujące przesłanki:
- zakaz prowadzenia pojazdów był wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru lub w przypadku zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego dożywotnio przez okres co najmniej 10 lat.
- postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji
Pierwsza z przesłanek zdaje się nie budzić wątpliwości. Przykładowo, jeżeli sąd orzekł w stosunku do osoby X zakaz prowadzenia pojazdów na okres 4 lat, to X po upływie 2 lat (połowy okresu trwania zakazu) będzie mógł wnioskować o zamianę orzeczonego środka. Jeżeli chodzi o drugą z przesłanek, sąd zbada przede wszystkim jaka była postawa skazanego po popełnieniu przestępstwa, a więc chodzi tu np. o ewentualne formy zadośćuczynienia wobec pokrzywdzonego, skruchę czy poddanie się rygorom wynikającym z wyroku. Istotne również będą cechy osobowości skazanego, jego tryb życia, warunki rodzinne, środowiskowe, przestrzeganie porządku prawnego czy nienadużywanie alkoholu. Po uwzględnieniu przez sąd, który orzekał w I instancji wniosku o skorzystanie z określonej w art. 182a k.k.w. instytucji osoba X przez pozostały okres trwania zakazu (tj. następne 2 lata), będzie mogła prowadzić jedynie pojazdy wyposażone w tzw. alkoblock.
Zobacz serwis: Kodeks karny
Czym jest blokada alkoholowa?
Blokada alkoholowa jest urządzeniem technicznym, które poinformuje o stanie trzeźwości kierowcy oraz przede wszystkim uniemożliwi uruchomienie silnika pojazdu silnikowego i pojazdu szynowego w przypadku, gdy zawartość alkoholu w wydychanym przez kierującego powietrzu wyniesie co najmniej 0,1 mg alkoholu w 1 dm3. (art. 2 pkt 84 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.)
Wymagania funkcjonalne i wymogi techniczne blokady alkoholowej określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 8 lipca 2016 roku. Blokada alkoholowa kosztuje około 5 tys. zł, a jej montaż około 500 zł. Urządzenie należy obowiązkowo kalibrować raz na 12 miesięcy. Obowiązkowo należy również wykonywać co 12 miesięcy badania w stacji diagnostycznej.
Sąd może orzec o uchyleniu zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, jeżeli skazany rażąco naruszy porządek prawny w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa ruchu drogowego, w szczególności jeżeli popełni przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Innymi słowy, w takiej sytuacji sprawca będzie wykonywał środek karny w pierwotnie orzeczonej formie.
Zgodnie z art. 182a § 4 k.k.w. skazanemu przysługuje zażalenie zarówno na postanowienie o odmowie wydania postanowienia o dalszym wykonywaniu środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, jak również na postanowienie o uchyleniu sposobu wykonywania zakazu prowadzenia pojazdów w postaci dalszego wykonywania zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową.