Nowa definicja gwałtu w Kodeksie karnym - będzie dłuższe vacatio legis dla zmiany definicji zgwałcenia. Daje się tym samym więcej czasu sędziom, prokuratorom, policjantom i środowisku naukowemu na zapoznanie się z nowymi przepisami.
Nowa definicja gwałtu z dłuższym vacatio legis
Senat opowiedział się w środę za nowelizacją Kodeksu karnego z poprawką zakładającą, że zmieniona definicja gwałtu wejdzie w życie rok po opublikowaniu przepisów. Nowelizację Kodeksu karnego z poprawką wydłużającą vacatio legis z sześciu miesięcy do roku poparło 69 senatorów, trzech było przeciwnych, a 18 wstrzymało się od głosu.
Senator sprawozdawca prac komisji Joanna Sekuła (KO) podczas debaty powiedziała, że wydłużone do 12 miesięcy vacatio legis ma dać czas sędziom, prokuratorom, policjantom i środowisku naukowemu na zapoznanie się z nowymi przepisami.
Gwałt osoby poniżej 15 lat
Senat odrzucił drugą z poprawek proponowanych przez senacką Komisję Ustawodawczą i Komisję Praw Człowieka i Praworządności. Ta poprawka dotyczyła zgwałcenia osoby poniżej 15 lat.
Rzeczniczka praw dziecka Monika Horna-Cieślak podkreślała, że zmiana definicji zgwałcenia bez zmiany przepisów dotyczących zgwałcenia osoby poniżej 15 lat spowoduje, że każde doprowadzenie małoletniego do obcowania seksualnego będzie kwalifikowane jako zbrodnia zagrożona karą nie krótszą niż 5 lat pozbawienia wolności albo dożywotniego pozbawienia wolności.
"Sprzeciw musi budzić stworzenie pola dla choćby potencjalnej odpowiedzialności dzieci jak za zbrodnię za czyny związane z wzajemnymi relacjami seksualnymi w wieku zbliżonym do tzw. wieku zgody, w których nie występowała przemoc, groźba użycia przemocy ani podstęp" – podkreślała Horna-Cieślak w uwagach na etapie prac w Sejmie nad projektem zmian w Kodeksie karnym.
Nowa definicja gwałtu
Według nowelizacji z 28 czerwca 2024 r. za zgwałcenie uznawane będzie doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub w inny sposób mimo braku zgody.
Obecny zapis w Kodeksie karnym brzmi: "kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat dwóch do 15".
Posłanka Anita Kucharska-Dziedzic (klub Lewicy) podkreśliła podczas debaty w Senacie, że nowelizacja wyczerpuje zobowiązania wynikające z konwencji stambulskiej (Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej – PAP) dotyczące definicji gwałtu. Wyjaśniła, że "zgoda" w polskim prawodawstwie jest z definicji świadoma i dobrowolna, dlatego zrezygnowano z tych określeń zgody w nowelizacji Kodeksu karnego.
Kucharska-Dziedzic zaznaczyła, że nowelizacja zrównuje karę za zgwałcenie osoby zdrowej i osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Jak powiedziała, wynika to z art. 197 par. 1a. nowelizacji, gdyż "brak możliwości rozpoznania znaczenia czynu" obejmuje m.in. stan odurzenia, wpływ czynników zewnętrznych i niepełnosprawność intelektualną.
Projekt zmian w Kodeksie karnym w lutym br. złożyła grupa posłanek Lewicy. (PAP)