Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może w okresie próby oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji oraz organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym. Otoczenie poddanych próbie fachowym dozorem służy nie tylko kontroli postępowania, ale także utrwalaniu pozytywnej postawy i pomoc w przezwyciężaniu tych czynników, które doprowadziły sprawcę do popełnienia przestępstwa.
Obligatoryjnie sąd zobowiązuje sprawcę do naprawienia szkody w całości lub w części, co oznacza konieczność naprawienia szkody przez sprawcę.
Obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem obejmuje zarówno szkody materialne, jak i szkody w innych dobrach pokrzywdzonego. Naprawienie szkody może nastąpić przez zapłacenie odszkodowania lub przywrócenie do stanu poprzedniego. Sąd przy określeniu wysokości szkody oraz sposobu jej naprawienia będzie miał na uwadze sytuację majątkową sprawy oraz kryterium winy sprawcy.
Zobacz serwis: Poddanie sprawcy próbie
Do fakultatywnych obowiązków nakładanych na sprawcę należą:
• informowanie sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
• przeproszenie pokrzywdzonego,
• wykonywanie ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
• powstrzymanie się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
• powstrzymanie się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób.
Sąd może nałożyć na sprawcę jeden z obowiązków lub kilka z nich. W przypadku, gdy Sąd nakłada na oskarżonego obowiązek przeproszenia pokrzywdzonego, łożenia na utrzymanie innej osoby lub informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby, poprzedza to wysłuchanie oskarżonego.
Zobacz: Pomoc prawna
Sąd może też orzec świadczenie pieniężne bądź zakaz prowadzenia pojazdów na okres do 2 lat.
Nakładane na sprawcę przestępstwa obowiązki nie mają charakteru kar. Mają one, zgodnie z funkcją okresu próby, pełnić zadanie wychowawcze w stosunku do poddanego próbie. Istotne jest utrwalenie właściwej postawy wobec wartości i dóbr chronionych prawem.
Podstawa prawna: Art. 67 Kodeksu karnego.