Kiedy do Rzecznika Praw Obywatelskich?

Ewa Karaś
rozwiń więcej
Ewa Ryś
rozwiń więcej
Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży praw i wolności obywateli.
Rzecznik Praw Obywatelskich ma za zadanie chronić prawa i wolności obywateli. Każdy obywatel może się do niego zwrócić z wnioskiem o udzielenie pomocy w ochronie swoich praw. 

Kim jest Rzecznik Praw Obywatelskich

Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży praw i wolności obywateli. Sprawdza, czy w Polsce przestrzega się praw obywateli.

Rzecznik wybierany jest przez Sejm za zgoda Senatu. Wybierany jest na kadencję trwającą pięć lat. Ponownie wybrany może być tylko jeszcze jeden raz. Funkcję Rzecznika może spełniać tylko obywatel polski, który wyróżnia się wiedzą prawnicza. Ponadto musi być autorytetem ze względu na walory moralne i wrażliwość społeczną.

Rzecznik jest niezależny i niezawisły. Oznacza to, że w swoich działaniach nie podlega żadnemu innemu organowi państwa. Niezależność Rzecznika ponadto podkreśla zakaz przynależności do partii politycznej, czy związku zawodowego. Ponadto Rzecznik nie może prowadzić działalności publicznej, której nie da się pogodzić z godnością jego urzędu. Jedynym stanowiskiem jakie rzecznik może zajmować jest stanowisko profesora szkoły wyższej. Rzecznik po upływie kadencji ma prawo powrócić na wcześniej zajmowane stanowisko.

Obecnie funkcję Rzecznika Praw Obywatelskich sprawuje dr Janusz Kochanowski

Czym zajmuje się Rzecznik

Jak już wspomniano Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw obywateli. Każdy ma prawo wystąpić do Rzecznika z wnioskiem o udzielenie pomocy w ochronie swoich praw i wolności.

Ważne!

Z wnioskiem do Rzecznika mogą zgłaszać się:

  • obywatele polscy,
  • cudzoziemcy,
  • osoby nie posiadające obywatelstwa żadnego państwa, które pozostają pod władzą Rzeczypospolitej Polski

Do Rzecznika możemy się zgłosić, kiedy potrzebujemy ochrony naszych praw i wolności. Nie chodzi tylko o prawa i wolności zapisane w Konstytucji, ale także określonych w jakimkolwiek akcie prawnym. Zasada ta dotyczy aktów prawnych powszechnie obowiązujących, jak i aktów wewnętrznych.

Rzecznik bada czy na skutek działania organów państwowych nastąpiło naruszenie prawa obywatela. Bada także, czy działalność organów jest zgodna z zasadami współżycia społecznego i sprawiedliwości społecznej.

Kiedy z wnioskiem do Rzecznika

Rzecznik Praw Obywatelskich podejmuje swoje działania na podstawie wniosku

  • obywatela,
  • organizacji obywateli,
  • organów samorządowych,
  • Rzecznika Praw Dziecka.

Ważne!

Rzecznik Praw Obywatelskich może podejmować działania z własnej inicjatywy, bez żadnego wniosku.

Nas najbardziej interesuje możliwość zgłaszania wniosku przez nas – obywateli. Wniosek składany do Rzecznika nie wymaga żaden szczególnej formy. Oznacza to, że może być zgłoszony pisemnie, ustnie, faxem, e-mailem.

Adres: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

Aleja Solidarności 77

00 - 090 Warszawa

telefon (+ 48 22) 55 17 700

fax. (+ 48 22) 827 64 53

e-mail rzecznik@rpo.gov.pl

Ważne!

Wniosek zgłaszany przez obywatela do Rzecznika jest wolny od jakichkolwiek opłat.

Warto wiedzieć, że możemy złożyć wniosek we własnej sprawie, jak i w imieniu innej osoby. Istotne jest, aby we wniosku podać osobę, której prawa i wolności zostały naruszone. Ponadto we wniosku należy wskazać wnioskodawcę oraz przedmiot sprawy.

Rzecznik, który otrzymuje wniosek może:

  • podjąć sprawę,
  • poprzestać na wskazaniu wnioskodawcy środków działania,
  • przekazać sprawę właściwemu organowi,
  • nie podjąć sprawy, jeśli stwierdzi, że nie jest kompetentny.

Rzecznik podejmuje sprawę

Rzecznik w przypadku, kiedy podejmuje sprawę, musi na początku wyjaśnić, czy doszło do naruszenia praw i wolności obywatela. W tym celu przeprowadza postępowanie wyjaśniające. Może prowadzić je samodzielnie, może także zwrócić się o zbadanie sprawy do właściwych organów, np. prokuratury.

Rzecznik Praw Obywatelskich może stwierdzić, że do naruszenia prawa doszło lub nie doszło. W przypadku braku naruszenia praw obywatelskich Rzecznik ma obowiązek wyjaśnić wnioskodawcy dlaczego nie doszło do naruszenia jego praw.

W przypadku, kiedy Rzecznik stwierdzi naruszenie praw i wolności może:

  • wystąpić do organu, w którym doszło do naruszenia praw i wolności (organ ma 30 dni na poinformowanie Rzecznika o podjętych działaniach),
  • żądać wszczęcia postępowania w sprawach cywilnych, Rzecznik ma prawo wzięcia udziału w postępowaniu tak jak prokurator,
  • żądać wszczęcia przez oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa ścigane z urzędu,
  • żądać wszczęcia postępowania administracyjnego,
  • wnosić skargę do sądu administracyjnego i uczestniczyć w toczącym się postępowaniu na prawach prokuratora,
  • wystąpić z wnioskiem o ukaranie,
  • wystąpić z wnioskiem o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia w postępowaniu w sprawach o wykroczenia,
  • wnieść kasację lub rewizję nadzwyczajną od prawomocnego orzeczenia.

Prawo
Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych
30 kwi 2025

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?
30 kwi 2025

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp
30 kwi 2025

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.
30 kwi 2025

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]
30 kwi 2025

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]
30 kwi 2025

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk
30 kwi 2025

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

Praca w majówkę. Czy należy się dodatek?
30 kwi 2025

Zbliżają się 3 ważne dni w roku 2025: 1 maja, 2 maja, 3 maja. Niektórzy w tym czasie pracują. Czy zatem za pracę w majówkę należy się dodatek pieniężny czy inna rekompensata?

Kto nowym papieżem? Media kreują „papabile”, a Kościół przygotowuje się do konklawe 2025
30 kwi 2025

7 maja rozpoczyna się konklawe, które wybierze nowego papieża. Papież Franciszek niestety już nie żyje, a świat katolicki z napięciem śledzi możliwych następców. Media już teraz lansują swoich faworytów – tzw. papabili. Kim są kandydaci na nowego papieża? Jakie poglądy reprezentują? Czy Kościół czeka kontynuacja, czy radykalna zmiana?

Będą zmiany w kodach recept: S – przyznawanych osobom 65+ oraz DZ – dla osób poniżej 18. roku życia, co do odbioru bezpłatnych leków bądź innych produktów medycznych
30 kwi 2025

Trwają konsultacje w zakresie zmian prawa co do wydawania i realizacji recept. Projekt przewiduje umożliwienie farmaceucie lub personelowi wydającemu uzupełnienia recepty o ten kod. Dzięki temu, pacjent otrzyma produkt bezpłatnie, po uzupełnieniu recepty w aptece, bez konieczności ponownego kontaktu z lekarzem czy dodatkowych wizyt u świadczeniodawcy. Przypominamy też o trwającym w wielu gminach w Polsce tzw. PROGRAMIE LEK. W maju 2025 r. też będą dopłaty do leków, nawet do 300 zł.

pokaż więcej
Proszę czekać...