Przyjęty projekt dereguluje 91 zawodów, nowelizuje 21 ustaw, liczy 267 stron uzasadnienia i Oceny Skutków Regulacji, obejmuje grupy zawodowe liczące ponad 200 tysięcy osób i był konsultowany z blisko 400 podmiotami. W prace nad II transzą, poza Ministrem Sprawiedliwości, zaangażowani byli również Ministrowie Finansów, Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.
We współpracy z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego do projektu wprowadzono rozwiązanie, które umożliwia uczelniom stworzenie (we współpracy z organem nadającym uprawnienia) studiów o profilu praktycznym, których ukończenie stanowić będzie podstawę do zwolnienia z części lub całości postępowania kwalifikacyjnego do wykonywania danego zawodu. Proponowana zmiana przyczyni się do lepszego dopasowania systemu edukacji do potrzeb rynku pracy i podniesienia jakości nauczania. Mechanizm stanowi realizację Krajowych Ram Kwalifikacji, których celem jest określenie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych nabywanych przez absolwenta, zamiast wcześniej stosowanego wskazania liczby godzin dydaktycznych z poszczególnych treści programowych (zmiana nacisku z nakładu pracy na efekty kształcenia).
Projekt stanowi drugi etap prowadzonego przez rząd procesu deregulacji dostępu do zawodów i obejmuje m.in. takie profesje jak: usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych, doradców podatkowych, agentów i brokerów ubezpieczeniowych, aktuariuszy, biegłych rewidentów, architektów, urbanistów, inżynierów budowlanych, rzeczoznawców samochodowych, nurków, dróżników obchodowych, zawody związane z obsługą metra, czy zawody związane z żeglugą morską i śródlądową.
Zobacz: I transza deregulacji przyjęta przez Sejm
Opis najważniejszych zmian w wybranych zawodach:
Urbanista:
- likwidacja Krajowej Izby Urbanistów - osoby sporządzające projekty planów będą musiały wykazać się wykształceniem kierunkowym.
- likwidacja wymogu praktyki – doświadczenie wykonawcy planu pozostanie do oceny zamawiającego projekt planu (gminy).
Architekt i inżynier posiadający uprawnienia budowlane:
- dopuszczenie do kierowania robotami budowlanymi osób z wykształceniem wyższym (I stopnia), a do kierowania w ograniczonym zakresie również techników,
- wprowadzenie możliwości zdawania egzaminu na uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami w danej specjalności łącznie,
- możliwość zwolnienia z egzaminu na uprawnienia budowlane absolwentów studiów wyższych prowadzonych na podstawie umowy uczelni z właściwym samorządem zawodowym,
- możliwości odbywania praktyki, poprzez wprowadzenie instytucji „patrona” (oprócz odbywania praktyki w formie zatrudnienia w biurze projektowym). Patronem byłaby osoba posiadająca odpowiednie uprawnienia budowlane będąca czynnym członkiem samorządu zawodowego.
- możliwość uznania, jako części lub całości okresu praktyki odbywanej na studiach o profilu praktycznym w zakresie odpowiadającym programowi kształcenia opracowanemu z udziałem samorządu zawodowego,
- skrócenie praktyki zawodowej (zróżnicowane w zależności od uprawnień np. przy sporządzaniu projektów z 2 lat do 1 roku).
Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych:
- całkowita deregulacja usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych - obecne wymogi wobec osób z wyższym wykształceniem kierunkowym lub innym wyższym uzupełnionym studiami kierunkowymi podyplomowymi - 3 lata praktyki, wobec osób ze średnim wykształceniem – 2 lata praktyki i egzamin.
Doradca podatkowy:
- w zakresie regulowanym pozostanie reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w sądzie,
- całkowita deregulacja takich czynności doradcy jak:
- udzielanie porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach
egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami,
- prowadzenie ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz
udzielanie im pomocy w tym zakresie,
- sporządzanie zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie),
- wprowadzenie możliwości zwolnienia z egzaminu (dla osób które ukończyły studia których program powstał we współpracy z organem nadającym uprawnienia),
- skrócenie praktyki z 2 lat do 6 miesięcy i rezygnacja z praktyki w Urzędzie Skarbowym.
Rzeczoznawca samochodowy:
- obniżenie wymogu wykształcenia do średniego (obecnie wyższe),
- skrócenie praktyki z 5 do 2 lat i zniesienie wymogu odbycia obowiązkowej praktyki w przypadku osób , które ukończyły studia kierunkowe.
Diagnosta uprawniony do wykonywania badań technicznych pojazdów:
- skrócenie długości praktyki w każdym wypadku o 75% (obecnie długość praktyki jest uzależniona od poziomu wykształcenia i waha się od 2-8 lat),
- zwolnienie z obowiązku odbycia szkolenia osób, które ukończyły studia wyższe kierunkowe.
Zawody związane z prowadzeniem ruchu na liniach metra oraz pojazdów kolejowych metra:
- całkowita deregulacja na poziomie regulacji państwowych. Warunki jakie powinni spełniać pracownicy zatrudnieni na tym stanowisku, zasady oceny zdolności fizycznych i psychicznych oraz sposób szkolenia i egzaminowania określi pracodawca w przepisach wewnętrznych.
Działalność brokera ubezpieczeniowego lub reasekuracyjnego:
- rezygnacja z egzaminu w przypadku:
- posiadania sześcioletniego doświadczenia zawodowego w zakresie ubezpieczeń, odpowiedniego do
zakresu działalności,
- zwolnienia z egzaminu na wniosek kandydata, który ukończył studia wyższe uznane przez Komisję Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych za równorzędne (obejmujące zakres tematów egzaminacyjnych dla brokerów) oraz zaliczył egzaminy na tych studiach przeprowadzone w formie pisemnej, z zachowaniem zasady anonimowości oceny prac, a od ukończenia studiów nie upłynęło więcej niż 3 lata.
Agent ubezpieczeniowy:
- likwidacja obowiązku szkolenia prowadzonego przez zakład ubezpieczeń, przy pozostawieniu wymogu egzaminu.
Aktuariusz:
- możliwość uzyskania tytułu aktuariusza przez osoby, które ukończyły studia wyższe uznane przez Komisję Egzaminacyjną dla Aktuariuszy za równorzędne (obejmujące zakres egzaminu aktuarialnego oraz zaliczyły egzaminy na tych studiach przeprowadzone w formie pisemnej, z zachowaniem zasady anonimowości oceny prac, a od ukończenia studiów nie upłynęło więcej niż 3 lata) i wykonywały czynności z zakresu matematyki ubezpieczeniowej, finansowej lub statystyki, potwierdzone pozytywną opinią aktuariusza pod kierunkiem którego czynności te były wykonywane.
- zniesienie wymogu praktyki w przypadku kandydatów, którzy zdali egzamin przed Komisją Egzaminacyjną dla Aktuariuszy
Biegły rewident:
- zliberalizowanie zasad zatrudniania biegłych rewidentów na umowę cywilnoprawną i zniesienie ograniczeń w zatrudnianiu pracowników naukowo-dydaktycznych,
- wprowadzenie obowiązku zwolnienia z egzaminu zawodowego w zakresie w jakim kandydat zdał egzaminy uniwersyteckie,
- możliwości zaliczenia praktyki i aplikacji w drodze co najmniej 15-letniego doświadczenia zawodowego w zakresie rachunkowości, prawa i finansów,
- uelastycznienie systemu obligatoryjnego doskonalenia zawodowego, w szczególności poprzez wprowadzenie nowych możliwości zaliczania tego doskonalenia, m.in. w ramach samokształcenia zawodowego.
Przyjmujący zakłady wzajemne/ Prowadzący kolektury gier liczbowych:
- proponuje się zwolnić z obowiązku uzyskania świadectwa zawodowego prowadzących kolektury gier liczbowych/przyjmujących zakłady wzajemne i zobowiązać podmiot wykonujący monopol państwa do zapewnienia osobom prowadzącym działalność szkolenia z przepisów o grach hazardowych w zakresie niezbędnym do zajmowanego stanowiska (w celu zapewnienia jakości usług). Podmiot wykonujący monopol państwa byłby obowiązany wydać uczestnikowi szkolenia pisemne zaświadczenie o odbyciu szkolenia. Natomiast osoby, które ukończyły szkolenie, byłyby obowiązane umieścić zaświadczenie o odbyciu szkolenia, w widocznym miejscu prowadzenia działalności.
Piloci:
- następuje likwidacja ogólnych wymogów formalnych (wykształcenie) przy pozostawieniu wszystkich wymogów zmierzających do zapewnienia fachowej wiedzy i umiejętności.
Deregulacja przyniesie szereg pozytywnych zmian, takich jak:
- więcej pracy dla młodych – większa dostępność do atrakcyjnych, ale obecnie zamkniętych profesji,
- spadek cen, wzrost jakości – to naturalny efekt większej konkurencji na dotychczas regulowanych, a w niektórych przypadkach nawet zamkniętych rynkach,
- ograniczenie biurokracji – uchylenie szeregu państwowych egzaminów czy obowiązkowego wpisu do rejestrów to uwolnienie wielu etatów w polskich urzędach, które do tej pory tylko tym się zajmowały,
- spadek kosztów dla przedsiębiorców – ograniczenie kosztów stałych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, m.in. opłat za obowiązkowe szkolenia, kursy.
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości