Od 27 lipca 2023 r. obowiązują nowe przepisy dla wędkarzy. Tego dnia weszło w życie nowe rozporządzenie określające zasady ochrony i amatorskiego połowu ryb w powierzchniowych wodach śródlądowych. Nowe przepisy określają m. in. nowe wzory karty wędkarskiej i karty łowiectwa podwodnego a także wymiary i okresy ochronne ryb.
W dniu 27 lipca 2023 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 12 lipca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków ochrony i połowu ryb w powierzchniowych wodach śródlądowych. To nowe rozporządzenie zawiera przepisy określające szczegółowe warunki uprawiania amatorskiego połowu ryb, organizację społeczną uprawnioną do przeprowadzania egzaminów w zakresie ochrony i połowu ryb, wzór karty wędkarskiej i karty łowiectwa podwodnego oraz wysokość opłaty pobieranej za ich wydanie. Ponadto w tym rozporządzeniu określono szczegółowe warunki ochrony i połowu ryb (w tym wymiary i okresy ochronne), rybackie narzędzia i urządzenia połowowe, zasady ustanawiania obwodów rybackich, obrębów hodowlanych i ochronnych oraz oznakowania tych obrębów.
Zmian w porównaniu do poprzednich przepisów w tej materii (czyli rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 12 listopada 2001 r. w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie - Dz. U. z 2018 r. poz. 2003) jest niewiele.
Karta wędkarska 2023 - rozporządzenie z 12 lipca 2023 roku
Dziennik Ustaw
Nowy wzór karty wędkarskiej i wzór karty łowiectwa podwodnego
Rozporządzenie to (wydane na podstawie art. 21 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym - Dz. U. z 2022 r. poz. 883) w załączniku nr 1 określa nowy wzór karty wędkarskiej a w załączniku nr 2 wzór karty łowiectwa podwodnego. W nowych wzorach zrezygnowano z pozycji 3. miejsce zamieszkania i adres
Mimo, że omawiane rozporządzenie wchodzi w życie 27 lipca 2023 r., to jednak na podstawie § 17 tego rozporządzenia karty wędkarskie i karty łowiectwa podwodnego wydane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność.
Ponadto, na mocy § 16 nowego rozporządzenia, druki kart wędkarskich i kart łowiectwa podwodnego według wzoru określonego w przepisach dotychczasowych mogą być wykorzystywane do czasu wyczerpania zapasów, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r.
Wzór karty wędkarskiej obowiązujący od 27 lipca 2023 roku
Dziennik Ustaw
Zasady amatorskiego połowu ryb wędką
Nowe rozporządzenie zasadniczo bez zmian do poprzedzającego go rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 12 listopada 2001 r. w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie (dalej: "rozporządzenie z 2001 roku") określa zasady amatorskiego połowu ryb wędką.
Zgodnie z nowym rozporządzeniem amatorski połów ryb wędką uprawiać można:
1) bez stosowania sztucznego światła do lokalizacji i wabienia ryb;
2) za pomocą wędziska o długości co najmniej 30 cm z przymocowaną do niego linką zakończoną:
a) jednym haczykiem z przynętą albo
b) nie więcej niż dwoma haczykami, każdy ze sztuczną przynętą imitującą owada lub jego stadia rozwojowe, przy czym każdy haczyk może mieć nie więcej niż dwa ostrza rozstawione w taki sposób, aby nie wykraczały one poza obwód koła o średnicy 30 mm, albo
c) sztuczną przynętą wyposażoną w nie więcej niż trzy haczyki, przy czym każdy haczyk może mieć nie więcej niż cztery ostrza rozstawione w taki sposób, aby nie wykraczały poza obwód koła o średnicy 30 mm.
Amatorski połów ryb wędką uprawiać można z zachowaniem dobowego limitu połowu węgorza - do 2 sztuk.
Amatorski połów ryb wędką pod lodem uprawia się za pomocą wędziska o długości co najmniej 30 cm z przymocowaną do niego linką zakończoną:
1) jednym haczykiem z przynętą, przy czym haczyk nie może mieć więcej niż trzy ostrza rozstawione w taki sposób, aby nie wykraczały one poza obwód koła o średnicy 20 mm;
2) sztuczną przynętą wyposażoną w nie więcej niż dwa haczyki, przy czym każdy haczyk może mieć nie więcej niż trzy ostrza rozstawione w taki sposób, aby nie wykraczały one poza obwód koła o średnicy 20 mm.
Powierzchnia siatki podrywki wędkarskiej służącej do pozyskiwania ryb na przynętę wynosi nie więcej niż 1 m × 1 m, a wielkość oczek sieci nie może być mniejsza niż 5 mm.
Zasady amatorskiego połowu ryb kuszą
Nowe rozporządzenie wskazuje, że amatorski połów ryb kuszą uprawiać można:
1) wyłącznie w porze dziennej: po upływie godziny od wschodu słońca, nie później niż na godzinę przed zachodem słońca;
2) kuszą napinaną siłą mięśni, miotającą harpun na uwięzi, który nie może mieć więcej niż trzy ostrza rozstawione w taki sposób, aby nie wykraczały poza obwód koła o średnicy 30 mm; konstrukcja harpuna powinna umożliwiać łatwe oddzielanie ostrza od jego trzonu;
3) w promieniu nie większym niż 50 m od ustawionego na powierzchni wody pływaka koloru żółtego o wyporności co najmniej 5 litrów; pływak ustawiany jest na czas połowu przez osobę dokonującą połowu ryb kuszą;
4) w taki sposób, aby kusza podczas napinania i zwalniania była w całości zanurzona w wodzie;
5) poza wyznaczonymi kąpieliskami oraz miejscami okazjonalnie wykorzystywanymi do kąpieli.
Te przepisy są identyczne do poprzednio obowiązujących.
Organizacja uprawniona do przeprowadzania egzaminów na kartę wędkarską
W myśl § 5 nowego rozporządzenia, organizacją społeczną uprawnioną do przeprowadzania egzaminów w zakresie ochrony i połowu ryb w celu uzyskania karty wędkarskiej lub karty łowiectwa podwodnego jest organizacja utworzona na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 2261), której statutowym celem jest działanie na rzecz ochrony ryb oraz rozwoju amatorskiego połowu ryb.
Organizacja taka ma prawo do przeprowadzania egzaminów w zakresie ochrony i połowu ryb w celu uzyskania karty:
1) wędkarskiej - w przypadku gdy na dzień 1 stycznia roku, w którym ma zostać przeprowadzony ten egzamin, zrzesza na terenie powiatu co najmniej 200 pełnoletnich członków,
2) łowiectwa podwodnego - w przypadku gdy na dzień 1 stycznia roku, w którym ma zostać przeprowadzony ten egzamin, zrzesza na terenie kraju co najmniej 200 pełnoletnich członków
jeżeli jej statutowe władze poinformowały starostę, właściwego ze względu na miejsce przeprowadzanego egzaminu, o terminie i regulaminie prowadzonego postępowania egzaminacyjnego oraz składzie komisji egzaminacyjnej.
Tak jak dotąd, wysokość opłaty za wydanie karty wędkarskiej albo karty łowiectwa podwodnego wynosić będzie 10 zł.
Te przepisy również niemal się nie zmieniły w porównaniu do poprzedniego rozporządzenia z 2001 roku.
Wymiary ochronne ryb i raków
Nowe rozporządzenie w § 6 określa wymiary ochronne (z zastrzeżeniem przepisów wydanych na podstawie art. 49 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody - Dz. U. z 2023 r. poz. 1336), dla następujących gatunków ryb i raków:
1) bolenia (Leuciscus aspius L.) - 40 cm;
2) brzany (Barbus barbus L.) - 40 cm;
3) certy (Vimba vimba L.) - 30 cm;
4) głowacicy (Hucho hucho L.) - 70 cm;
5) jazia (Leuciscus idus L.) - 25 cm;
6) jelca (Leuciscus leuciscus L.) - 15 cm;
7) klenia (Squalius cephalus L.) - 25 cm;
8) lina (Tinca tinca L.) - 25 cm;
9) lipienia (Thymallus thymallus L.) - 30 cm;
10) łososia (Salmo salar L.) - 35 cm;
11) miętusa (Lota lota L.):
a) w rzece Odrze od ujścia rzeki Warty do granicy z wodami morskimi - 30 cm,
b) w pozostałych wodach - 25 cm;
12) pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario L.):
a) w rzece Wiśle i jej dopływach od jej źródeł do ujścia rzeki San oraz w rzece San i jej dopływach - 25 cm,
b) w rzece Odrze i jej dopływach od granicy państwowej z Republiką Czeską do ujścia rzeki Bystrzycy oraz w rzece Bystrzycy i jej dopływach - 25 cm,
c) w pozostałych wodach - 30 cm;
13) rozpióra (Ballerus ballerus L.) - 25 cm;
14) sandacza (Sander lucioperca L.) - 45 cm;
15) siei (Coregonus maraena Bloch) - 35 cm;
16) sielawy (Coregonus albula L.) - 18 cm;
17) suma (Silurus glanis L.) - 70 cm;
18) szczupaka (Esox lucius L.) - 45 cm;
19) świnki (Chondrostoma nasus L.) - 25 cm;
20) troci (Salmo trutta m. trutta L.) - 35 cm;
21) troci jeziorowej (Salmo trutta m. lacustris L.) - 50 cm;
22) węgorza (Anguilla anguilla L.) - 50 cm;
23) wzdręgi (Scardinius erythrophthalmus L.) - 15 cm;
24) raka błotnego (Pontastacus leptodactylus Eschscholtz) - 10 cm;
25) raka szlachetnego (Astacus astacus L.):
a) samicy - 12 cm,
b) samca - 10 cm.
Wymiar ochronny, powyżej którego dozwolony jest połów ryb i raków, ustala się:
1) w przypadku ryb - mierząc długość ryby od początku zamkniętego pyska do końca najdłuższego promienia płetwy ogonowej;
2) w przypadku raków - mierząc długość raka od wierzchołka rostrum do końca telsona.
Okresy ochronne ryb i raków
Nowe rozporządzenie w § 7 ustanawia okresy ochronne (z zastrzeżeniem przepisów wydanych na podstawie art. 49 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody) dla następujących gatunków ryb i raków:
1) brzana (Barbus barbus L.) - od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca;
2) certa (Vimba vimba L.):
a) w rzece Wiśle od zapory we Włocławku do jej ujścia - od dnia 1 września do dnia 30 listopada,
b) w rzece Wiśle powyżej zapory we Włocławku i w pozostałych wodach - od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca;
3) głowacica (Hucho hucho L.) - od dnia 1 marca do dnia 31 maja;
4) jesiotr ostronosy (Acipenser oxyrinchus Mitchill) - od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia;
5) lipień (Thymallus thymallus L.) - od dnia 1 marca do dnia 31 maja;
6) łosoś (Salmo salar L.):
a) w rzece Wiśle i jej dopływach powyżej zapory we Włocławku - od dnia 1 października do dnia 31 grudnia; w pozostałym okresie niedozwolony jest połów w czwartki, piątki, soboty i niedziele,
b) na odcinku rzeki Wisły od zapory we Włocławku do jej ujścia - od dnia 1 grudnia do końca lutego; w okresie od dnia 1 marca do dnia 31 sierpnia niedozwolony jest połów w piątki, soboty i niedziele,
c) w pozostałych wodach - od dnia 1 października do dnia 31 grudnia;
7) miętus (Lota lota L.) - z wyjątkiem rzeki Odry od ujścia rzeki Warty do granicy z wodami morskimi - od dnia 1 grudnia do końca lutego;
8) pstrąg potokowy (Salmo trutta m. fario L.):
a) w rzece Wiśle i jej dopływach od jej źródeł do ujścia rzeki San, w rzece San i jej dopływach - od dnia 1 września do dnia 31 stycznia,
b) w rzece Odrze i jej dopływach od granicy państwowej z Republiką Czeską do ujścia rzeki Bystrzycy oraz w rzece Bystrzycy i jej dopływach - od dnia 1 września do dnia 31 stycznia,
c) w pozostałych wodach - od dnia 1 września do dnia 31 grudnia;
9) sandacz (Sander lucioperca L.) - od dnia 1 marca do dnia 31 maja;
10) sieja (Coregonus maraena Bloch) - od dnia 15 października do dnia 31 grudnia;
11) sielawa (Coregonus albula L.) - od dnia 15 października do dnia 31 grudnia;
12) sum (Silurus glanis L.) - od dnia 1 stycznia do dnia 31 maja;
13) szczupak (Esox lucius L.) - od dnia 1 stycznia do dnia 30 kwietnia;
14) świnka (Chondrostoma nasus L.) - od dnia 1 stycznia do dnia 15 maja;
15) troć (Salmo trutta m. trutta L.):
a) w rzece Wiśle i jej dopływach powyżej zapory we Włocławku - od dnia 1 października do dnia 31 grudnia; w pozostałym okresie niedozwolony jest połów w czwartki, piątki, soboty i niedziele,
b) na odcinku rzeki Wisły od zapory we Włocławku do jej ujścia - od dnia 1 grudnia do końca lutego; w okresie od dnia 1 marca do dnia 31 sierpnia niedozwolony jest połów w piątki, soboty i niedziele,
c) w pozostałych wodach - od dnia 1 października do dnia 31 grudnia;
16) troć jeziorowa (Salmo trutta m. lacustris L.) - od dnia 1 września do dnia 31 stycznia;
17) węgorz (Anguilla anguilla L.) - od dnia 1 grudnia do dnia 31 marca;
18) rak błotny (Pontastacus leptodactylus Eschscholtz) - od dnia 15 października do dnia 15 marca dla samców i od dnia 15 października do dnia 31 lipca dla samic;
19) rak szlachetny (Astacus astacus L.) - od dnia 15 października do dnia 15 marca dla samców i od dnia 15 października do dnia 31 lipca dla samic.
Jeżeli pierwszy albo ostatni dzień okresu ochronnego dla określonego gatunku ryb lub raków (z wyjątkiem jesiotra ostronosego), przypada w dzień ustawowo wolny od pracy, okres ochronny ulega skróceniu o ten dzień.
Jak wskazuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, co do zasady przepisy dot. ochrony ryb i raków omawianego rozporządzenia pozostały niezmienione względem dotychczas obowiązujących. Dokonano jedynie korekt dostosowujących aktualne nazewnictwo łacińskie gatunków do obecnej wiedzy naukowej.
W przypadku certy, łososia i troci uszczegółowiono obszar ochrony, w którym obowiązuje okres ochronny, zapewniając ochronę tych gatunków we wszystkich kategoriach wód, a nie tylko rzekach, podobnie jak ma to miejsce w przypadku miętusa (w zakresie wymiaru ochronnego) i pstrąga potokowego (w zakresie wymiaru i okresu ochronnego). W tym celu dotychczasowe sformułowanie „w pozostałych rzekach” zastąpiono sformułowaniem „w pozostałych wodach”.
W nowym rozporządzeniu dokonano też zmian mających na celu zapewnienie kompatybilności z przepisami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2022 r. poz. 2380). W tym celu zrezygnowano z wymiaru ochronnego brzanki, a także wymiaru i okresu ochronnego brzany karpackiej. Brzanka i brzana karpacka według obecnej wiedzy naukowej stanowią jeden gatunek, który podlega gatunkowej ochronie częściowej (jako brzanka). Gatunek ten nie jest przedmiotem zainteresowania gospodarki rybackiej i nie powinien być poddawany eksploatacji wędkarskiej.
Nakaz uśmiercania i zakaz wpuszczania do wód inwazyjnych obcych gatunków ryb i raków
Zgodnie z § 8 nowego rozporządzenia w przypadku złowienia ryb lub raków z gatunków nierodzimych, a w szczególności ryb z gatunków:
- babka bycza (Neogobius melanostomus Pallas),
- babka łysa (Babka gymnotrachelus Kessler),
- babka rurkonosa (Proterorhinus semilunaris Heckel),
- babka szczupła (Neogobius fluviatilis Pallas),
- czebaczek amurski (Pseudorasbora parva Temminck i Schlegel),
- sumik czarny (Ameiurus melas Rafinesque),
- sumik karłowaty (Ameiurus nebulosus Lesueur) i trawianka (Perccottus glenii Dybowski)
oraz raków z gatunków:
- rak luizjański (Procambarus clarkii Girard),
- rak marmurkowy (Procambarus virginalis Lyko),
- rak pręgowaty (Faxonius limosus Rafinesque),
- rak sygnałowy (Pacifastacus leniusculus Dana),
złowione okazy należy niezwłocznie uśmiercić i nie można ich wpuszczać ani do łowiska, w którym je złowiono, ani do innych wód.
Jak wskazuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w tej kwestii uwzględniono najnowszą wiedzę o wpływie gatunków nierodzimych na rodzime ekosystemy i gatunki. Z tego względu zrezygnowano z wymiaru i okresu ochronnego sapy, jako gatunku obcego rodzimej faunie, a także rozszerzono listę gatunków nierodzimych.
Rybackie narzędzia i urządzenia połowowe
Ponadto w rozporządzeniu określono jakie narzędzia są rybackimi narzędziami połowowymi. Takimi narzędziami są:
1) ciągnione: niewody, przywłoki, włoki, tuki, dragi;
2) stawne: wontony, słępy, drygawice, żaki, mieroże, kozaki, więcierze, wiersze, raczniki, przegrody, przestawy;
3) elektryczne, a także ich części, służące do połowu ryb przy pomocy prądu elektrycznego;
4) pozostałe: spławnice, cedzaki, sznury hakowe, rzutki, podrywki, pęczki hakowe oraz inne narzędzia służące do połowu ryb pod lodem.
Natomiast rybackimi urządzeniami połowowymi są:
- pompy połowowe i
- węgornie.
Te przepisy są identyczne z dotychczas obowiązującymi.
Wielkość oczek rybackich narzędzi połowowych
W § 11 nowego rozporządzenia określono wymogi co do wielkości oczek rybackich narzędzi połowowych. Zgodnie z tym przepisem do połowu ryb używa się rybackich narzędzi połowowych, w których wielkość oczek sieci mierzona w stanie mokrym od połowy węzła do połowy węzła najbliższego jest równa albo większa niż 28 mm, a w kutlu ciągnionych rybackich narzędzi połowowych jest równa albo większa niż 25 mm.
Natomiast wielkość oczek sieci w rybackich narzędziach połowowych służących do połowu:
1) sielawy - nie może być mniejsza niż 18 mm;
2) węgorza - nie może być mniejsza niż 20 mm;
3) uklei i stynki - nie może być mniejsza niż 6 mm;
4) ryb na przynętę - nie może być mniejsza niż 5 mm.
Te przepisy są identyczne z dotychczas obowiązującymi.
Wymogi dotyczące stosowania elektrycznych narzędzi połowowych i połowu przy użyciu wyłącznie prądu elektrycznego stałego lub impulsowego
Nowe rozporządzenie określa, że połów ryb narzędziami elektrycznymi dokonywany jest przy użyciu prądu elektrycznego stałego lub impulsowego.
Pole elektryczne wytwarzane przez narzędzia elektryczne służące do połowu ryb nie może oddziaływać na złowione i przetrzymywane w pobliżu tych narzędzi ryby żywe.
Połowu ryb przy użyciu narzędzi elektrycznych mogą dokonywać osoby, które odbyły szkolenie i posiadają zaświadczenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz obsługi tych narzędzi.
Te przepisy są identyczne z dotychczas obowiązującymi.
Obwody rybackie - ustanawianie, nazwa
Nowe rozporządzenie wskazuje (§ 12), że obwód rybacki można ustanowić na kanale, rzece, innym cieku naturalnym lub na ich odcinkach, jeziorze, grupie jezior lub innych zbiornikach wodnych wraz z ich dopływami zgodnie z linią brzegu, w tym na wodach:
1) których obszar obejmuje miejsca corocznie powtarzającego się tarła ryb, rozwoju narybku, gromadnego zimowania, bytowania i przepływu ryb;
2) rzek, potoków górskich, kanałów i innych cieków, w których występuje charakterystyczny dla danego rodzaju wód gatunek ryby;
3) jezior lub zbiorników wodnych wraz z dopływami leżących w jednej zlewni lub dorzeczu.
Ustanawiając obwód rybacki, należy:
1) uwzględnić aktualny stan prawny nieruchomości oraz istniejące stosunki hydrologiczne;
2) nadać mu nazwę odpowiadającą nazwie własnej kanału, rzeki lub innego cieku naturalnego, jeziora albo innego zbiornika wodnego oraz kolejny numer obwodu rybackiego z biegiem wody, przy czym:
a) jeżeli akwen zostaje podzielony na więcej niż jeden obwód rybacki, każdy z nich otrzymuje nazwę i kolejny numer w porządku rosnącym,
b) nazwy obwodów rybackich ustanawianych na rzekach lub ciekach naturalnych bez ustalonych nazw własnych uzupełnia się wskazaniem dorzecza rzeki o ustalonej nazwie własnej, do której uchodzą,
c) obwód rybacki ustanawiany na obszarze wód dwóch lub więcej rzek łączących się ze sobą, otrzymuje nazwę własną rzeki o większym średniorocznym przepływie, bez względu na stosunek powierzchni lub długości tych rzek do siebie,
d) obwody rybackie ustanawiane na obszarze jezior lub zbiorników zaporowych, przez które przepływa rzeka, otrzymują nazwę własną jeziora lub zbiornika zaporowego wraz ze wskazaniem rzeki, która przez nie przepływa, z zachowaniem numeracji odpowiadającej kolejności obwodów na tej rzece,
e) jeżeli obwód rybacki ustanawiany jest na obszarze kilku jezior, należy nadać mu nazwę własną jeziora o największej powierzchni;
3) określić jego granicę zgodną z linią brzegu, a tam gdzie granica tego obwodu przebiega przez wodę - wytyczyć ją odcinkami linii prostej łączącej stałe punkty orientacyjne w terenie.
Obręby hodowlane
Na podstawie § 13 nowego rozporządzenia, obręb hodowlany obejmuje powierzchnię gruntów stawowych lub innych zbiorników wodnych służących do chowu lub hodowli ryb, łącznie z groblami, urządzeniami doprowadzającymi lub odprowadzającymi wodę, oraz odcinek cieku naturalnego przepływający wzdłuż stawów rybnych, w przypadku obrębu hodowlanego ustanowionego w ramach obwodu rybackiego.
Obrębów hodowlanych nie można ustanawiać:
1) na szlaku żeglownym;
2) na obszarze obrębów ochronnych;
3) na odcinku rzeki uchodzącej do morza od jej ujścia do najbliższego piętrzenia, które uniemożliwia swobodny przepływ ryb, wraz z odcinkiem rzeki o długości 50 m powyżej tego piętrzenia, z wyłączeniem rzeki Wisły i rzeki Odry;
4) na dopływie odcinka rzeki, o którym mowa w pkt 3, od ujścia tego dopływu do rzeki do najbliższego piętrzenia, które uniemożliwia swobodny przepływ ryb, wraz z odcinkiem tego dopływu o długości 50 m powyżej tego piętrzenia;
5) na wodach jezior lub zbiorników zaporowych, w miejscu usytuowania sadzów rybackich, służących do chowu lub hodowli ryb.
Te przepisy są niemal identyczne z dotychczas obowiązującymi.
Obręby ochronne
Nowe rozporządzenie wskazuje (podobnie do rozporządzenia z 2001 roku), że obręby ochronne mogą zostać ustanowione:
1) na terenie przepławek, budowli lub innych urządzeń umożliwiających przepływ ryb, łącznie z odcinkami cieków przylegających do nich, a także odcinkami cieków w odległości co najmniej 50 m powyżej i 50 m poniżej tych przepławek, budowli lub urządzeń;
2) w miejscach corocznie powtarzającego się tarła lub rozwoju narybku;
3) w miejscach gromadnego zimowania lub bytowania ryb;
4) w miejscach gromadnego przepływu ryb.
Oznakowanie obrębów hodowlanych i ochronnych
Oznakowania obrębów hodowlanych i ochronnych dokonuje się przez ustawienie w odległości nie większej niż 50 m od granicy obrębu ochronnego tablic o wymiarach nie mniejszych niż 40 cm × 40 cm lub pław w kształcie walca, w kolorze niebieskim, opatrzonych napisem koloru żółtego, wykonanym literami o wysokości 5 cm i grubości 6 mm:
1) „obręb hodowlany - nieupoważnionym wstęp wzbroniony" lub
2) „obręb ochronny - połów i czynności szkodliwe dla ryb wzbronione".
Te przepisy są identyczne z dotychczas obowiązującymi.
Termin wejścia w życie nowych przepisów
Omawiane rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia, czyli w dniu 27 lipca 2023 r. W tym samym dniu traci moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 12 listopada 2001 r. w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie (Dz. U. z 2018 r. poz. 2003). Rozporządzenie z 2001 roku straci moc na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2018 r. o rejestracji jachtów i innych jednostek pływających o długości do 24 m (Dz. U. z 2020 r. poz. 1500, z 2022 r. poz. 2642 oraz z 2023 r. poz. 261).
Tak jak już wyżej wspomniano:
- karty wędkarskie i karty łowiectwa podwodnego wydane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność,
- druki kart wędkarskich i kart łowiectwa podwodnego według wzoru określonego w przepisach dotychczasowych mogą być wykorzystywane do czasu wyczerpania zapasów, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r.
Rejestracja i oznakowanie łodzi służących do profesjonalnego i amatorskiego połowu ryb
Warto też wspomnieć, że w porównaniu do poprzedniego ww. rozporządzenia z 2001 roku nowe rozporządzenie nie obejmuje swym zakresem kwestii rejestracji i oznakowania łodzi służących do profesjonalnego i amatorskiego połowu ryb. Wynika to z tego, że z delegacji zawartej w art. 21 ustawy z 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym zostało usunięte dotychczasowe upoważnienie do określenia zasad oznakowania sprzętu pływającego służącego do połowu ryb oraz rejestracji tego sprzętu. Zmiany tej dokonano ustawą z 12 kwietnia 2018 r. o rejestracji jachtów i innych jednostek pływających o długości do 24 m (Dz. U. poz. 1137) i w związku z art. 9 pkt 9 ustawy z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o portach i przystaniach morskich oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1716) weszła ona w życie w dniu 1 sierpnia 2020 r. Od tej daty zasady rejestracji i oznakowania sprzętu pływającego służącego do połowu ryb reguluje ustawa z dnia 12 kwietnia 2018 r. o rejestracji jachtów i innych jednostek pływających o długości do 24 m. Przy czym dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 21 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym zachowują moc do dnia wydania niniejszego rozporządzenia, nie dłużej jednak niż przez 36 miesięcy licząc od dnia 1 sierpnia 2020 r. Termin ten wyznacza graniczną datę wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych.
Warunki chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie
Nowe rozporządzenie (w porównaniu do poprzedniego ww. rozporządzenia z 2001 roku) nie reguluje też warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie (spoza grup systematycznych obejmujących raki i ryby, w tym minogi). Fakultatywne upoważnienie do określenia tych warunków zawiera bowiem art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym. Jak wyjaśnia Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, obecnie nie można co do zasady, wydać rozporządzenia, które wyczerpuje zakres przewidziany do unormowania w dwóch odrębnych upoważnieniach ustawowych, z których jedno ma charakter obligatoryjny a drugie fakultatywny, tak jak miało to miejsce w przypadku dotychczas obowiązującego rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 listopada 2001 r. w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie (Dz. U. z 2018 r. poz. 2003). Wynika to z § 119 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2016 r. poz. 283), który stanowi, że na podstawie jednego upoważnienia ustawowego wydaje się jedno rozporządzenie, które wyczerpująco reguluje sprawy przekazane do unormowania w tym upoważnieniu.
Z uwagi na to, że omawiane tu nowe rozporządzenie nie reguluje warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie, które mogą być przedmiotem odrębnego rozporządzenia, niezbędne było nadanie nowego tytułu omawianemu rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie ochrony i połowu ryb w wodach śródlądowych.
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 12 lipca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków ochrony i połowu ryb w powierzchniowych wodach śródlądowych - Dziennik Ustaw z 19 lipca 2023 r., poz. 1373.
Komentarz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi do nowego rozporządzenia
O komentarz do opisanych zmian przepisów dla wędkarzy poprosiliśmy resort rolnictwa. Publikujemy poniżej wyjaśnienia przesłane 26 lipca przez Wydział Prasowy, Departamentu Komunikacji i Promocji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
Co do zasady przepisy merytoryczne zawarte w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 12 lipca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków ochrony i połowu ryb w powierzchniowych wodach śródlądowych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1373) nie zmieniły się. Dokonano jedynie korekt dostosowujących aktualne nazewnictwo łacińskie gatunków do obecnej wiedzy naukowej.
Ponadto w przypadku certy, łososia i troci uszczegółowiono obszar ochrony, w którym obowiązuje okres ochronny, zapewniając ochronę tych gatunków we wszystkich kategoriach wód, a nie tylko rzekach. W tym celu dotychczasowe sformułowanie odnoszące się do ustanowionych okresów ochronnych „w pozostałych rzekach” zastąpiono sformułowaniem „w pozostałych wodach” (w § 7 ust. 1 odpowiednio pkt 2 lit. b – dla certy, pkt 6 lit. c – dla łososia i pkt. 15 lit. c – dla troci).
Uwzględniono także najnowszą wiedzę o wpływie gatunków nierodzimych na rodzime ekosystemy i gatunki. Z tego względu zrezygnowano z wymiaru i okresu ochronnego sapy, jako gatunku obcego rodzimej faunie, a także rozszerzono listę gatunków nierodzimych, które stanowią zagrożenie dla rodzimych gatunków ryb i raków (§ 8). Przepis ten wprowadza nakaz uśmiercania i zakaz wpuszczania do wód, zarówno do łowiska, w którym dokonano połowu, jak i do innych wód, ryb lub raków z następujących gatunków: babka bycza (Neogobius melanostomus Pallas), babka łysa (Babka gymnotrachelus Kessler), babka rurkonosa (Proterorhinus semilunaris Heckel), babka szczupła (Neogobius fluviatilis Pallas), czebaczek amurski (Pseudorasbora parva Temminck i Schlegel), sumik czarny (Ameiurus melas Rafinesque), sumik karłowaty (Ameiurus nebulosus Lesueur) i trawianka (Perccottus glenii Dybowski), oraz raków z gatunków rak luizjański (Procambarus clarkii Girard), rak marmurkowy (Procambarus virginalis Lyko), rak pręgowaty (Faxonius limosus Rafinesque), rak sygnałowy (Pacifastacus leniusculus Dana).
Wprowadzono również zmiany, który zapewniły kompatybilność z przepisami rozporządzenia Ministra Środowiska z 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2022 r. poz. 2380). W związku z tym zrezygnowano z wymiaru ochronnego brzanki, a także wymiaru i okresu ochronnego brzany karpackiej. Brzanka i brzana karpacka według obecnej wiedzy naukowej stanowią jeden gatunek, który podlega gatunkowej ochronie częściowej (jako brzanka). Z kolei w przypadku dziko występujących osobników gatunków objętych w środowisku naturalnym ochroną gatunkową, które mają znaczenie w gospodarce zarybieniowej i hodowlanej – jesiotra ostronosego, raka szlachetnego i raka błotnego, a także głowacicy poza dorzeczem Dunaju, dokonano zastrzeżenia odsyłającego do przepisów chroniących te gatunki wydanych na podstawie art. 49 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916, z późn. zm.). Przepisy o ochronie przyrody obowiązują wprost - wymiary i okresy ochronne, określone w § 6 i § 7 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 12 lipca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków ochrony i połowu ryb w powierzchniowych wodach śródlądowych, dotyczą innych niż dziko występujących w środowisku naturalnym osobników jesiotra ostronosego, raka szlachetnego i raka błotnego, a także głowacicy poza dorzeczem Dunaju, co ma zapewnić lepszą ochronę, w przypadku prowadzenia z ich wykorzystaniem gospodarki rybackiej, w tym gospodarki stawowej i zarybieniowej.
oprac. Paweł Huczko