Już nie tylko rolnicy indywidualni będą mogli zasiedzieć grunt rolny. Znikną też pewne ograniczenia w nabywaniu nieruchomości, w których użytki rolne mają powierzchnię mniejszą, niż 0,3 ha – to niektóre z istotnych zmian w obrocie ziemią rolną, które wejdą w życie 5 października 2023 r.
Ułatwienia w zasiedzeniu nieruchomości rolnej
Chodzi o uchwalone w lipcu zmiany m.in. w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego i Kodeksie cywilnym. Wejdą one w życie w czwartek. Zgodnie z tymi zmianami, ułatwione zostanie m.in. zasiedzenie nieruchomości rolnej. W związku z uchyleniem art. 173 par. 3 kodeksu cywilnego, niezbędnym warunkiem zasiedzenia takiej nieruchomości nie będzie już konieczność posiadania statusu rolnika indywidualnego. Dotychczas - po nowelizacji z 2016 r. - zasiedzenie nieruchomości rolnej przez osobę niebędącą rolnikiem nie było, co do zasady, możliwe.
"To jest powrót w dobrym kierunku. Przesłanki do zasiedzenia i tak są restrykcyjne oraz równie restrykcyjnie interpretowane są przez sądy. A jeżeli ktoś przez 30 lat spełniał przesłankę zasiedzenia gruntu rolnego, to powinien uzyskać tytuł własności, nawet, jeśli nie jest rolnikiem indywidualnym. Uporządkowanie stanu prawnego nieruchomości, w sytuacji niezgodności pomiędzy wieloletnim stanem faktycznym samoistnego posiadania, a formalnym tytułem własności, leży także w interesie publicznym" - powiedział PAP mec. Michał Górski, specjalizujący się w sprawach o zasiedzenie.
Nowelizacja zniosła też konieczność prowadzenia gospodarstwa rolnego w sprawach o zasiedzenie nieruchomości rolnej. Osoba, która zasiedziała grunt, nie będzie już zobowiązana do prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście.
Nowa ustawa usunęła przy tym przepis, który umożliwiał Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa skorzystanie z tzw. prawa nabycia zasiedzianego gruntu.
Ułatwienia w sprzedaży gruntów rolnych
Wchodzące w życie przepisy mają też ułatwić obrót gruntami rolnymi. Nowela wyłącza bowiem stosowanie rygorystycznych przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego wobec działek, w których powierzchnia użytków rolnych jest mniejsza, niż 0,3 ha. "Dotychczas, nawet jeżeli grunt miał powierzchnię 0,3 ha lub większą, ale tylko mały fragment tego gruntu był użytkiem rolnym, to cała działka była uznawana za rolną. A w związku z tym obowiązywały ją wszystkie ograniczenia wynikające z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Nowe przepisy stanowią natomiast, że użytek rolny musi mieć minimum 0,3 ha, aby cała nieruchomość została oznaczona w ewidencji jako rolna. Dzięki temu takie grunty będą łatwiej mogli nabyć także nierolnicy" - wskazał mec. Górski.
Oprócz tych zmian nowela ułatwia też zakup gruntu rolnego spółdzielniom produkcji rolnej. Nie będą one już musiały uzyskiwać zgody dyrektora Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na nabycie takiej nieruchomości. Nowe przepisy rozszerzają też katalog osób uprawnionych do dziedziczenia ziemi rolnej o ojczyma, macochę i rodziców małżonka.
Do istotnych zmian wprowadzanych nowelą należy też odebranie fundacjom rodzinnym możliwości nabywania gruntów rolnych o powierzchni od 1 ha na tych samych zasadach, co rolnicy indywidualni. Zgodnie ze zmianami będą one musiały najpierw uzyskać status rolnika indywidualnego.(PAP)
Autor: Mateusz Mikowski
mm/ mir/
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. 2023 poz. 1933.