Powrót 5 proc. stawki VAT na żywność oznacza nie tylko wzrost cen na podstawowe produkty spożywcze, ale także problemy z prowadzeniem sprzedaży w dniu 2 kwietnia.
Wraca stawka VAT 5 proc. na żywność
Choć niektórzy mieli nadzieję na kolejne przedłużenie okresu obowiązywania obniżonych stawek VAT na towary spożywcze wymienione w poz. 1–18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT, to Ministerstwo Finansów poinformowało kilka dni temu, że od 1 kwietnia 2024 r. wrócą stawki w poprzedniej wysokości (§ 10 rozporządzenia Ministra Finansów z 9 grudnia 2023 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług). Od 1 kwietnia 2024 r. stawka VAT wróci więc do wysokości 5 proc., a wraz z nią wzrosną zapewne ceny na towary, do których będzie miała zastosowanie. O wysokości stawki nie będzie decydowała data sprzedaży, a więc nawet towary, które przedsiębiorcy kupią przed 1 kwietnia 2024 r. ze stawką VAT 0 proc., po tym dniu sprzedadzą ze stawką w wysokości 5 proc.
Dlaczego 2 kwietnia sklepy mogą być zamknięte?
Na tym gruncie możliwe są komplikacje. Przedsiębiorcy dokonujący sprzedaży towarów, które zostaną objęte zmianą, staną bowiem przed koniecznością przeprogramowania kas rejestrujących tak, aby od 1 kwietnia móc dokonywać sprzedaży ze stawką VAT 5 proc. O tyle może okazać się to poważnym wyzwaniem, że w 2024 r. na przełomie marca i kwietnia przypada Wielkanoc, a więc czasu na wprowadzenie zmian będzie bardzo mało. Duże sieci handlowe dysponujące odpowiednim zapleczem IT, nie będą zapewne miały z tym problemu, jednak mali przedsiębiorcy w wielu przypadkach nie będą w stanie wprowadzić niezbędnych zmian we własnym zakresie i będą musieli skorzystać z usług zewnętrznych serwisantów. Zbieg terminu Wielkanocy i wprowadzenia zmian może w tej sytuacji oznaczać, że po pierwsze, dostępność usług będzie znacząco obniżona, a po drugie, ich ceny mogą istotnie wzrosnąć. Może się więc okazać, że wielu drobnych przedsiębiorców nie będzie miało możliwości prowadzenia w dniu 2 kwietnia 2024 r. sprzedaży
- mięso i podroby jadalne
- ryby i skorupiaki, mięczaki i pozostałe bezkręgowce wodne - z wyłączeniem homarów i ośmiornic oraz innych towarów objętych CN 0306 - CN 0308
- produkty mleczarskie; jaja ptasie; miód naturalny; jadalne produkty pochodzenia zwierzęcego, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone
- jelita, pęcherze i żołądki zwierząt (z wyjątkiem rybich), całe i w kawałkach, świeże, schłodzone, zamrożone, solone, w solance, suszone lub wędzone
- warzywa oraz niektóre korzenie i bulwy, jadalne
- owoce i orzechy jadalne; skórki owoców cytrusowych lub melonów
- zboża
- produkty przemysłu młynarskiego; słód; skrobie; inulina; gluten pszenny
- nasiona i owoce oleiste; ziarna, nasiona i owoce różne; rośliny przemysłowe lub lecznicze; słoma i pasza - wyłącznie towary przeznaczone do spożycia przez ludzi
- tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego, roślinnego lub mikrobiologicznego oraz produkty ich rozkładu; gotowe tłuszcze jadalne; woski pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego - wyłącznie jadalne
- przetwory z mięsa, ryb, skorupiaków, mięczaków lub pozostałych bezkręgowców wodnych, lub z owadów - z wyłączeniem: kawioru oraz namiastek kawioru objętych CN 1604, przetworów z homarów i ośmiornic oraz z innych towarów objętych CN 1603 00 i CN 1605
- przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka; pieczywa cukiernicze
- przetwory z warzyw, owoców, orzechów lub pozostałych części roślin - z wyłączeniem produktów o rzeczywistej masowej mocy alkoholu powyżej 1,2%
- zupy i buliony i preparaty do nich; złożone przetwory spożywcze, homogenizowane
- lody i pozostałe lody jadalne, nawet zawierające kakao
- tłuszcze złożone z produktów roślinnych lub zwierzęcych (miksy), wyroby seropodobne (analogi serów) oraz preparaty do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe, preparaty do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne, mleko i mleko modyfikowane dla dzieci, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia
- wody, włącznie z wodami mineralnymi i wodami gazowanymi, zawierające dodatek cukru lub innego środka słodzącego, lub wody aromatyzowane i pozostałe napoje bezalkoholowe, z wyłączeniem soków owocowych, z orzechów i warzywnych, objętych pozycją CN 2009 - wyłącznie produkty:
1) jogurty, maślanki, kefiry, mleko nieobjęte działem CN 04 - z wyłączeniem produktów zawierających kawę oraz jej ekstrakty, esencje lub koncentraty,
2) napoje bezalkoholowe, w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego,
3) preparaty do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe, preparaty do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne, mleko i mleko modyfikowane dla dzieci, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia,
4) niezawierające produktów objętych pozycjami od CN 0401 do CN 0404 lub tłuszczu uzyskanego z produktów objętych pozycjami od CN 0401 do CN 0404:
a) napoje na bazie soi o zawartości białka 2,8% masy lub większej (CN 2202 99 11),
b) napoje na bazie soi o zawartości białka mniejszej niż 2,8% masy; napoje na bazie orzechów objętych działem CN 08, zbóż objętych działem CN 10 lub nasion objętych działem CN 12 (CN 2202 99 15) - bez względu na CN – dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia
art. 41, załącznik nr 10 do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.)
§ 10 rozporządzenia Ministra Finansów z 9 grudnia 2023 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz. 2670)