Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o ochronie sygnalistów, czyli osób zgłaszających nieprawidłowości w związku z zatrudnieniem. Pracodawcy będą musieli opracować procedurę zgłoszeń wewnętrznych.
- Cele ustawy o ochronie sygnalistów
- Ochrona sygnalistów przed odwetem
- Procedura zgłoszeń wewnętrznych
- Implementacja przepisów UE
Cele ustawy o ochronie sygnalistów
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o ochronie sygnalistów. Jej głównymi celami są ochrona interesu wspólnego, dobre imię pracodawcy i ochrona współpracowników. Ustawa ma służyć ludziom ponoszącym ryzyko w imię troski o dobro wspólne.
Sygnalista to osoba zgłaszająca nieprawidłowości w związku z zatrudnieniem. Jest to ktoś, kto alarmuje o naruszeniach prawa i ma do tego uzasadnioną podstawę. Sygnalistą, któremu przysługiwać będzie ochrona, będzie mógł zostać nie tylko pracownik, ale też były pracownik, funkcjonariusz, żołnierz zawodowy, zleceniobiorca, stażysta czy wolontariusz.
Od „zwykłego” skarżącego sygnalistę odróżnia działanie w interesie publicznym. Sygnalista dokonuje zgłoszenia, by chronić dobro wspólne, a nie swój interes osobisty lub członków najbliższej rodziny. Ponadto, aby korzystać ze statusu sygnalisty, zgłaszający powinien być przekonany, ze podawane przez niego informacje są prawdziwe.
Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawców
Ochrona sygnalistów przed odwetem
Dokonanie zgłoszenia nieprawidłowości w związku z zatrudnieniem może narazić sygnalistę na działania odwetowe. Z tego względu konieczne jest zapewnienie ochrony tym osobom. Projektowana ustawa ma chronić przed takimi działaniami odwetowymi jak pozbawienie źródła zarobkowania, mobbing, pozbawienie awansu, nagrody czy premii.
Projekt zakłada, że sygnalista, który doświadczył działań odwetowych, będzie mógł wystąpić o zadośćuczynienie lub odszkodowanie. Tożsamość sygnalisty będzie zachowana w tajemnicy.
Ustawa nie wprowadza obowiązku dokonywania zgłoszeń. Każdy sygnalista będzie sam decydował, czy chce dokonać zgłoszenia czy nie - ale jeśli się na to zdecyduje, będzie chroniony.
Sygnaliści w administracji publicznej. Procedura dla pracodawców
Procedura zgłoszeń wewnętrznych
Według projektu ustawy pracodawca będzie musiał opracować procedurę zgłoszeń wewnętrznych. Procedura określi zasady przyjmowania takich zgłoszeń i stworzy kanały do ich przyjmowania. Wewnętrzne systemy sygnalizowania ułatwią diagnozowanie nieprawidłowości w zakładzie pracy i pomogą eliminować niepokojące zdarzenia.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej udzieli wsparcia w rozwiązywaniu problemów związanych z praktycznym wdrożeniem ustawy.
Implementacja przepisów UE
Projekt ustawy ma zaimplementować do polskiego prawa dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.
Dotychczas w polskim systemie prawnym brak było kompleksowej regulacji poświęconej ochronie sygnalistów.