Zatrudnianie osób z niepełnosprawnością wiąże się z możliwością uzyskania dofinansowania dla pracodawców ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Aktualne kwoty wsparcia wahają się od 500 zł do nawet 2400 zł miesięcznie, jednak rząd pracuje nad nowelizacją przepisów, która ma przynieść wyższe wsparcie dla pracodawców. Poniżej omówimy, na jakich zasadach przyznawane są środki.
- Jakie dofinansowanie można uzyskać?
- Wyższe kwoty dofinansowania
- Kto może ubiegać się o dofinansowanie?
- Jak otrzymać dofinansowanie? Konieczny jest wniosek
Jakie dofinansowanie można uzyskać?
Pracodawcy mogą liczyć na różne poziomy dofinansowania w zależności od stopnia niepełnosprawności zatrudnionego pracownika. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, miesięczne kwoty wsparcia wynoszą:
- 2400 zł – dla osób z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności,
- 1350 zł – dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
- 500 zł – dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności.
W przypadku osób niepełnosprawnych z orzeczeniem o chorobie psychicznej, upośledzeniu umysłowym, całościowych zaburzeniach rozwojowych lub epilepsji, a także niewidomych w stopniu znacznym i umiarkowanym, dofinansowanie do wynagrodzenia ulega zwiększeniu. Dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności kwota dofinansowania wzrasta o 1200 zł, co daje łącznie 3600 zł, dla umiarkowanego stopnia niepełnosprawności dofinansowanie jest wyższe o 900 zł, co łącznie wynosi 2250 zł. Natomiast dla osób z lekkim stopniem dofinansowanie wzrasta o 600 zł, osiągając 1100 zł. Warunkiem uzyskania tego dodatkowego wsparcia jest odpowiednie wskazanie przyczyny niepełnosprawności w orzeczeniu.
Wyższe kwoty dofinansowania
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opracowało projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowe przepisy przewidują podwyższenie kwot dofinansowania. Zgodnie z propozycją, nowe miesięczne kwoty dofinansowania będą wynosić:
- 2760 zł – dla osób z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- 1550 zł – dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
- 575 zł – dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności.
W przypadku osób ze schorzeniami szczególnymi, które obejmują wspomniane wcześniej choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe, czy epilepsję, dofinansowanie ma wzrosnąć o:
- 1380 zł – dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- 1035 zł – dla osób z umiarkowanym stopniem,
- 690 zł – dla osób z lekkim stopniem.
Wyższe kwoty dofinansowań są dostosowane względem rosnących kosztów pracy i minimalnego wynagrodzenia. Zgodnie z planami, nowe stawki mają obowiązywać dla wynagrodzeń wypłacanych od lipca 2024 roku, jednak ich wprowadzenie nastąpi dopiero po zakończeniu procesu legislacyjnego. Pracodawcy będą musieli wówczas skorygować wnioski o dofinansowanie, począwszy od tego okresu.
Kto może ubiegać się o dofinansowanie?
Dofinansowanie z PFRON przysługuje pracodawcom, którzy zatrudniają osoby z niepełnosprawnością zgodnie z przepisami prawa pracy, czyli na podstawie umowy o pracę. Nie obejmuje jednak pracowników zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa o dzieło czy umowa zlecenie. Istotne jest także, że dofinansowanie nie przysługuje na pracowników, którzy mają ustalone prawo do emerytury i są zaliczeni do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności.
Pracodawcy muszą spełniać także określone warunki formalne, takie jak regularne wypłacanie wynagrodzeń, terminowe opłacanie składek ZUS, oraz brak zaległości wobec PFRON przekraczających 100 zł.
Do grona uprawnionych do otrzymania dofinansowania należą m.in.:
- pracodawcy prowadzący zakład pracy chronionej,
- pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 pracowników, pod warunkiem osiągnięcia wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnością na poziomie co najmniej 6%,
- pracodawcy zatrudniający mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny etat.
Jak otrzymać dofinansowanie? Konieczny jest wniosek
Aby uzyskać dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, pracodawca musi dokonać kilku formalności. Przede wszystkim, konieczne jest zgłoszenie pracownika do ewidencji prowadzonej przez PFRON. Następnie pracodawca powinien regularnie składać wnioski o dofinansowanie za pomocą Systemu Obsługi Dofinansowań i Refundacji (SODiR). Wnioski te należy składać do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje wsparcie. Przy pierwszym wniosku pracodawca musi przesłać aktualne dokumenty, w tym numery REGON i NIP oraz pełną nazwę firmy.
Co więcej, pracodawca musi dysponować dokumentem potwierdzającym niepełnosprawność pracownika już od pierwszego dnia zatrudnienia - może to być orzeczenie o niepełnosprawności, decyzja o przyznaniu renty lub oświadczenie pracownika. W przypadku, gdy pracownik nabył niepełnosprawność w trakcie zatrudnienia, dofinansowanie może być przyznane od momentu dostarczenia odpowiedniego dokumentu.
Wszystkie składane dokumenty muszą być poprawne formalnie i rachunkowo. PFRON weryfikuje te informacje, a w przypadku wykrycia nieprawidłowości wzywa pracodawcę do ich korekty. Wszelkie opóźnienia lub nieprawidłowości w wypłatach mogą skutkować wstrzymaniem wypłaty wsparcia. Warto również podkreślić, że dofinansowanie nie przysługuje, jeśli wynagrodzenie pracownika zostało sfinansowane z innych środków publicznych, chyba że przepisy wyraźnie przewidują taką możliwość.