Przed przejściem na emeryturę każdego roku ubezpieczeni zadają sobie to samo pytanie – który miesiąc roku jest na to najlepszy? Nie każdemu jednak udaje się uchronić przed niekorzystnym naliczeniem emerytury. Szczególną grupą są w tym zakresie czerwcowi emeryci z lat 2009–2019.
- Przed przejściem na emeryturę co rok ten sam dylemat
- Po przeprowadzeniu reformy emerytalnej nowy algorytm niektórych zawiódł
- Czerwcowi emeryci bezpieczni od 2020 r.
- Czerwcowi emeryci z lat 2009–2019
- Ponowne ustalenie emerytury od miesiąca złożenia wniosku
Przed przejściem na emeryturę co rok ten sam dylemat
Pytanie, kiedy najlepiej przejść na emeryturę jest zadawane każdego roku. Planując wykonanie takiego kroku ubezpieczeni analizują szereg okoliczności, np. zmianę tablic trwania życia, a także terminy wypłaty trzynastych i czternastych emerytur. Wnikliwa analiza sytuacji może skutkować efektem w postaci znacząco wyższej emerytury. Czasami jednak zdarza się i tak, że o terminie przejścia na emeryturę nie można zdecydować swobodnie i mimo tego, że złożenie wniosku w danym miesiącu nie będzie korzystne, ubezpieczony nie ma dużego pola manewru.
Po przeprowadzeniu reformy emerytalnej nowy algorytm niektórych zawiódł
Wprowadzenie nowego algorytmu wymiaru emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy zostali objęci reformą emerytalną stało się źródłem „krzywdy” dla wielu czerwcowych emerytów. Chodzi w tym wypadku o osoby, które przeszły na emeryturę w czerwcu latach 2009–2019. Dlaczego tak się stało? Bo świadczenie osoby przechodzącej na emeryturę w czerwcu, obliczane z zastosowaniem zasad wymiaru określonych w art. 25–26 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych było zwykle niższe niż osoby przechodzącej w maju danego roku. Działo się tak dlatego, że suma wskaźników waloryzacji kwartalnej, którymi zostałyby objęte składki emerytalne oraz kapitał początkowy przy przejściu na emeryturę w kwietniu lub maju, jest zazwyczaj wyższa od wskaźnika waloryzacji rocznej, który stosuje się przy ustalaniu emerytury/renty rodzinnej, przyznanej w czerwcu danego roku. Choć ZUS podjął kroki mające na celu zwiększeni świadomości ubezpieczonych, np. przygotował i zamieścił na swojej stronie internetowej kalkulatory emerytalne oraz informował za pośrednictwem swoich pracowników o tym, że przejście na emeryturę w innym miesiącu, może skutkować wyższą kwotą emerytury, to jednak część ubezpieczonych i tak podejmowała decyzję o przejściu na emeryturę w czerwcu.
Czerwcowi emeryci bezpieczni od 2020 r.
Problemu nie było już w czerwcu 2020 r., bo wtedy wprowadzono czasowe rozwiązanie polegające na tym, że w przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu 2020 r., waloryzacji składek, stanowiących podstawę obliczenia emerytury, dokonywało się w taki sam sposób, jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju 2020 r., jeżeli było to korzystniejsze dla ubezpieczonego. Pozwalał na to art. 53 ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Z kolei w odniesieniu do emerytur przyznawanych w czerwcu 2021 roku i latach późniejszych, wprowadzono już stałe rozwiązanie, które zapobiegło krzywdzącemu naliczaniu emerytur w czerwcu.
Czerwcowi emeryci z lat 2009–2019
Wśród emerytów pozostała jednak grupa osób, które przeszły na emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019, a których sytuacja nie została „naprawiona”. To ich dotyczy przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznanych w czerwcu w latach 2009–2019 oraz rent rodzinnych po ubezpieczonych, którym przyznano emerytury w czerwcu w latach 2009–2019 (nr projektu to UD160). Przepisy te mają umożliwić ustalenie na nowo wysokości przyznanych w czerwcu w latach 2009–2019 emerytur oraz rent rodzinnych. Prawo to będzie przysługiwało:
- osobom, którym przyznano emerytury w czerwcu w latach 2009–2019, na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
- osobom, które przyznano renty rodzinne przysługujące uprawnionym osobom na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, po ubezpieczonych, którym przyznano emerytury w czerwcu w latach 2009–2019;
- osobom, które mają prawo do renty rodzinnej przysługującej uprawnionym osobom na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych po ubezpieczonych, którzy osiągnęli wiek emerytalny określony w art. 24 ust. 1 tej ustawy i zmarli w czerwcu w latach 2009–2019 oraz nie mieli przyznanego prawa do emerytury.
Ponowne ustalenie emerytury od miesiąca złożenia wniosku
Wysokość emerytury lub renty rodzinnej podlegałaby ustaleniu od miesiąca złożenia wniosku, a ZUS ponownie obliczy wysokość świadczenia w dacie jego przyznania, z zastosowaniem rozwiązania, że waloryzacji składek dokonuje się w taki sam sposób, jak przy ustalaniu wysokości emerytury w maju danego roku, jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego. Tak ustalona wysokość emerytury i renty rodzinnej podlegałaby następnie waloryzacji na zasadach, jakie obowiązywały po dniu przyznania emerytury lub renty rodzinnej. Emerytura lub renta rodzinna w nowej wysokości, uwzględniającej wyżej opisane obliczenie przysługiwałaby od miesiąca złożenia wniosku do ZUS. Zgodnie z projektem, przepisy miałyby w życie, co do zasady, od 1 lipca 2025 r.
projekt ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznanych w czerwcu w latach 2009–2019 oraz rent rodzinnych po ubezpieczonych, którym przyznano emerytury w czerwcu w latach 2009–2019 (nr projektu to UD160)