Staż pracy na nowo! Rewolucja w Kodeksie pracy: zleceniobiorcy i samozatrudnieni zyskają prawa pracownicze

Adam Kuchta
rozwiń więcej
Staż pracy na nowo! Rewolucja w Kodeksie pracy: zleceniobiorcy i samozatrudnieni zyskają prawa pracownicze / ShutterStock

Staż pracy na nowych zasadach od 2026 roku. Rząd zajmie się projektem, który umożliwi wliczanie do stażu pracy okresów wykonywania umów zlecenia oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Nowe przepisy zrównają prawa samozatrudnionych i zleceniobiorców z etatowcami – w tym prawo do dłuższego urlopu i nagród jubileuszowych.

rozwiń >

Umowy zlecenia i działalność gospodarcza wliczane do stażu pracy. Nowelizacja Kodeksu pracy

Rada Ministrów zajmie się dziś projektem, który może diametralnie zmienić sytuację niemal 2 milionów pracujących Polaków. Chodzi o nowelizację Kodeksu pracy przygotowaną przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jej celem jest wliczanie do stażu pracy okresów wykonywania umów cywilnoprawnych oraz prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej.

Dziś takie okresy nie są uznawane za lata pracy, co wyklucza wielu aktywnych zawodowo obywateli z przysługujących pracownikom etatowym świadczeń. To m.in. krótszy urlop, brak nagród jubileuszowych czy trudności w dostępie do stanowisk wymagających doświadczenia zawodowego. Projekt zakłada, że nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 r. i będą działały wstecz.

Co będzie się wliczać do stażu pracy? Lista obejmuje szeroki katalog form aktywności zawodowej

Zgodnie z projektem, do stażu pracy będą wliczane m.in.:

  • okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,
  • czas współpracy z osobą prowadzącą działalność,
  • okres zawieszenia działalności w celu opieki nad dzieckiem,
  • czas wykonywania umów zlecenia, agencyjnych i o świadczenie usług,
  • okresy członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych,
  • udokumentowane okresy pracy zarobkowej za granicą (poza zatrudnieniem na umowę o pracę).

Ministerstwo zakłada również, że praca osób współpracujących oraz inne, niestandardowe formy zarobkowania także zostaną uwzględnione. To przełom, który może oznaczać wyrównanie szans pracowników, niezależnie od formy zatrudnienia.

Dokumentowanie okresów zatrudnienia – co trzeba będzie przygotować?

Nie wszystkie formy zatrudnienia były dotychczas rejestrowane w ZUS. Dlatego projekt zakłada dwa tryby potwierdzania stażu pracy:

  1. Zaświadczenia ZUS – dla okresów podlegających ubezpieczeniu społecznemu.
  2. Ogólne zasady dowodowe – dla przypadków, które nie były zgłaszane do ZUS, w tym praca za granicą czy samozatrudnienie bez składek.

W praktyce oznacza to, że wiele osób będzie musiało sięgnąć do archiwalnych umów, rachunków, faktur czy oświadczeń zleceniodawców. Resort zapowiada jednak, że opracuje szczegółowe wytyczne dotyczące tego, jak prawidłowo dokumentować okresy pracy poza etatem.

Realne korzyści: dłuższy urlop, dostęp do nagród i nowych stanowisk

Dzięki wprowadzeniu zmian, wiele osób zyska wymierne, codzienne korzyści. Przykładowo, pracownik z 7-letnim stażem etatowym, który udokumentuje dodatkowe 4 lata pracy na zleceniu, będzie miał po 1 stycznia 2026 roku łącznie 11 lat stażu pracy. To oznacza, że uzyska prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego, zamiast dotychczasowych 20 dni.

Nowelizacja otworzy też drogę do:

  • nagród jubileuszowych,
  • awansów na stanowiska wymagające doświadczenia,
  • lepszych warunków zatrudnienia w sektorze publicznym.

To zmiana, która może odmienić sytuację setek tysięcy pracujących w tzw. „elastycznych formach zatrudnienia”, dotąd pozbawionych wielu uprawnień pracowniczych.

Zmiany obejmą niemal 2 miliony osób – skala reformy jest ogromna

Według danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opartych na badaniu BAEL za 2023 rok, aż 19,9% aktywnych zawodowo osób w Polsce nie jest zatrudnionych na umowę o pracę. To około 1,9 miliona obywateli, których dotknie lub może dotknąć ta zmiana. Zmiana obejmie pracowników zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym.

Minister pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zapowiedziała, że nowe przepisy będą miały moc wsteczną. To oznacza, że także wcześniejsze okresy pracy poza etatem będą wliczane do stażu, jeśli tylko pracownik przedstawi wymagane dokumenty. W praktyce może to oznaczać setki tysięcy przypadków uzyskania dodatkowych uprawnień.

Cel reformy: równość szans i sprawiedliwe traktowanie wszystkich pracujących

Zmiana przepisów ma charakter systemowy i wpisuje się w szerszą politykę rządu dotyczącą wzmacniania praw pracowników. Projekt nowelizacji Kodeksu pracy to krok w stronę równego traktowania niezależnie od formy zatrudnienia. Związki zawodowe od lat apelowały o takie rozwiązania, a teraz mają szansę stać się one rzeczywistością.

Ministerstwo zapowiada także kampanię informacyjną i precyzyjne instrukcje dla pracodawców i pracowników. Celem jest przygotowanie rynku pracy do zmian, które mają wejść w życie z początkiem 2026 roku.

Prawo
Mieszkańcy bliźniaków i szeregowców nareszcie uzyskają ochronę. Od 20 września 2026 r. koniec z patodeweloperką i dobiegającymi zza ściany odgłosami spłuczki z toalety sąsiada
24 cze 2025

Łazienki i kuchnie to zazwyczaj najsłabsze punkty mieszkań, jeżeli chodzi o izolację akustyczną. Nierzadko zdarza się tak, że przez kratki wentylacyjne można wręcz porozmawiać z sąsiadem, a na porządku dziennym jest dobieganie zza ściany odgłosów spłuczki toaletowej czy napełniania wanny w przylegającym lokalu. W zakresie ochrony przed nadmiernym hałasem dobiegającym z sąsiednich lokali – w jeszcze gorszym położeniu niż mieszkańcy bloków – znajdowały się dotychczas osoby, które zdecydowały się na zakup nieruchomości w zabudowie szeregowej lub bliźniaczej. Ten stan, już niebawem, ma się jednak zmienić, w związku z projektem nowego rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii.

Co dostanie z MOPS osoba z niepełnosprawnością w 2025 roku? [Przykład]
24 cze 2025

Gminy przyznają kilka rodzajów świadczeń pieniężnych dedykowanych osobom z niepełnosprawnościami. W zależności od posiadanego stopnia niepełnosprawności pomoc może się różnić. W 2025 r. wzrosły kryteria dochodowe w pomocy społecznej, co ma wpływ na możliwości otrzymania oraz wysokość zasiłku stałego i okresowego. Nie zmieniła się wysokość zasiłku pielęgnacyjnego.

Wsparcie dla osób do 30. roku życia. Już jest ustawa, obowiązuje od czerwca 2025 r.
24 cze 2025

Wciąż piszemy o uprawnieniach dla seniorów czy dla 50. latków - teraz przyszedł czas zająć się młodymi osobami. Zasadniczo to one pracują na aktualne świadczenia emerytów czy rencistów, ale przecież na tym polega solidarność społeczna, solidarność pokoleniowa. Warto zwrócić uwagę na najnowsze przepisy, które weszły w życie w czerwcu 2025 r., a dokładnie na rozdział 10. ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. z 2025 r. poz. 620, dalej jako: ustawa). Rozdział 10. nazywa się dokładnie tak: "Wsparcie dla osób do 30. roku życia". Na jakie zatem wsparcie i pomoc z budżetu państwa czy samorządów mogą liczyć młode osoby?

Sejm na żywo: 24 czerwca [Transmisja online]
24 cze 2025

37. posiedzenie Sejmu - dzień pierwszy. Dziś posłowie m.in. rano przeprowadzą głosowania nad sześcioma rządowymi projektami ustaw deregulacyjnych.

Pomodoro, pasjans i mikroprzerwy: Jak skutecznie odpoczywać w pracy?
24 cze 2025

W dobie ciągłego pośpiechu, niekończących się spotkań online i wysokich oczekiwań względem efektywności, coraz więcej mówi się o roli przerw w pracy. Nie są już one traktowane jako zbędna strata czasu, ale jako nieodzowny element wspierający produktywność, kreatywność i dobre samopoczucie. Nowe badania opublikowane w prestiżowym British Journal of Educational Psychology rzucają światło na skuteczność jednej z najpopularniejszych technik organizacji czasu – metody Pomodoro – i ukazują, jak krótkie, ale dobrze zaplanowane przerwy potrafią zdziałać cuda.

Wyrok TK miażdży ETS. Co dalej z polską energetyką?
24 cze 2025

Trybunał Konstytucyjny uznał, że system ETS narusza polską suwerenność. Warsaw Enterprise Institute apeluje o jego odrzucenie i zastąpienie rynkowymi rozwiązaniami wspierającymi dekarbonizację i rozwój gospodarczy.

Parkowanie na chodniku. Jak to robić zgodnie z prawem, a co jest zakazane? Radca prawny wyjaśnia najczęstsze wątpliwości [Q&A]
24 cze 2025

Parkowanie, przede wszystkim samochodem, na chodniku to temat budzący coraz większe wątpliwości. Gołym okiem widać, że liczba samochodów rośnie szybciej niż liczba miejsc do parkowania. Szczególnie widoczne to jest na nowych osiedlach (mimo wymogów co do liczby miejsc parkowania, jakie powinny być wybudowane) i w centrach miast, ale nawet na obszarach wiejskich, pełniących funkcję współczesnych suburbii, tego rodzaju problemy się pojawiają. Jednocześnie rośnie liczba aktywistów dokumentujących lub zgłaszających wykroczenia przeciwko zasadom parkowania i poruszania się pojazdami po chodnikach. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawicie tych zasad dla uniknięcia wątpliwości w pojawiających się w tym zakresie sporach między użytkownikami drogi, a nawet policją lub strażą miejską.

Staż pracy na nowo! Rewolucja w Kodeksie pracy: zleceniobiorcy i samozatrudnieni zyskają prawa pracownicze
24 cze 2025

Staż pracy na nowych zasadach od 2026 roku. Rząd zajmie się projektem, który umożliwi wliczanie do stażu pracy okresów wykonywania umów zlecenia oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Nowe przepisy zrównają prawa samozatrudnionych i zleceniobiorców z etatowcami – w tym prawo do dłuższego urlopu i nagród jubileuszowych.

ZUS: Tata też może wziąć płatny urlop po narodzinach dziecka (ojcowski, rodzicielski a nawet macierzyński)
23 cze 2025

ZUS przypomina: po narodzinach dziecka z płatnego urlopu może skorzystać nie tylko mama. Ojciec również ma taką możliwość – nie tylko w ramach najpopularniejszego urlopu ojcowskiego, ale także urlopu rodzicielskiego, a w określonych sytuacjach nawet urlopu macierzyńskiego.

W PZON coraz trudniej otrzymać orzeczenie dające świadczenie pielęgnacyjne (z pkt 7 i 8) [List czytelnika]
23 cze 2025

Do redakcji wpływają listy matek, których dzieci chorują na autyzm, zespół Aspergera, chorobę afektywną dwubiegunową. I obecnie te dzieci tracą pkt 7 i 8 w orzeczeniach o niepełnosprawności. Powoduje to utratę prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Czy pojawia się praktyka orzekania niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym dla tych chorych, czy to tylko incydentalne przypadki?

pokaż więcej
Proszę czekać...