W dniu 2 lipca 2025 r. Komisja Europejska zaproponowała wyznaczenie celu klimatycznego na 2040 r. Zgodnie z propozycją emisje gazów cieplarnianych powinny wówczas wynieść o 90 proc. mniej względem poziomu z 1990 r. Pomocą w dojściu do celu ma być możliwość wliczania projektów sfinansowanych w krajach trzecich.
- Nowy cel klimatyczny UE. Komisja Europejska proponuje by w 2040 r. Unia zmniejszyła emisje o 90 proc. w porównaniu do 1990 r.
- Jak ochronić gospodarkę?
- Rynek tzw. kredytów węglowych
- Rekompensaty i emisje pozwoleń
- Pełna neutralność klimatyczna netto do 2050 r.
Nowy cel klimatyczny UE. Komisja Europejska proponuje by w 2040 r. Unia zmniejszyła emisje o 90 proc. w porównaniu do 1990 r.
KE zaproponowała nowy cel pomimo rosnących wątpliwości w niektórych unijnych stolicach. Dał im wyraz francuski prezydent Emmanuel Macron, który po szczycie UE w zeszłym tygodniu oznajmił, że KE powinna opóźnić propozycję nowego celu klimatycznego.
Komisarz ds. klimatu Wopke Hoekstra przyznał, że temat jest wrażliwy, ale upał, który panuje w Europie, pokazuje, że sprawa jest aktualna. Podał, że według badania Eurobarometru z końca czerwca br. 85 proc. Europejczyków jest zaniepokojonych zmianami klimatu, ale wielu z nich martwi się jednocześnie o to, co działania klimatyczne będą dla nich oznaczać. Jak podkreślił Hoekstra, zadaniem Unii jest poradzenie sobie z tym paradoksem.
W opinii komisarza dekarbonizacja może stać się motorem wzrostu. "Jeśli zrobimy to dobrze, a jestem przekonany, że zrobimy to dobrze, to będziemy napędzać inwestycje w innowacje i czyste miejsca pracy" - zaznaczył.
Jak ochronić gospodarkę?
Jak dodał, chodzi również o ochronę gospodarek przed stratami, wynikającymi ze zmian klimatycznych. "Często podaję przykład Słowenii, ponieważ ta liczba jest po prostu przerażająca - w wyniku niszczycielskich powodzi kraj ten odnotował straty równe 11 proc. PKB" - argumentował Hoekstra. Zaznaczył, że polityka klimatyczna przyczyni się także do tego, że Unia stanie się bardziej niezależna od importu gazu i ropy.
Rynek tzw. kredytów węglowych
KE zaproponowała wprowadzenie kilku narzędzi, które mają ułatwić osiąganie celów klimatycznych. Jednym z nich jest rynek tzw. kredytów węglowych, który ma zostać uruchomiony w drugiej połowie przyszłej dekady. Ich zakup będzie pozwalał na zrównoważenie emisji w krajach członkowskich. Kredyty węglowe mają prowadzić do finansowania zielonych projektów w krajach trzecich takich jak np. sadzenie drzew. Pozwoli to także na pogłębienie współpracy z państwami np. w Afryce czy Ameryce Południowej.
Wkład takich kredytów węglowych nie będzie jednak mógł być znaczący - zgodnie z propozycją KE nie będzie on mógł przekroczyć 3 proc. łącznej ilości gazów, których emisja ma zostać zredukowana. To, jak rynek kredytów węglowych będzie wyglądać w przyszłości, zaproponuje KE w osobnych przepisach. Mają one wprowadzić m.in. system certyfikatów, co ma pozwolić na uniknięcie projektów, których wpływ na walkę ze zmianami klimatu jest niewielki lub nie występuje wcale.
Rekompensaty i emisje pozwoleń
KE chce też pozwolić krajom członkowskim na rekompensowanie trudności z redukowaniem emisji w jednym konkretnym sektorze, np. transportu, nadwyżkami w innych obszarach, np. odpadów i docieplania budynków.
Takim ułatwieniem ma też być dopuszczenie podmiotów, które przechowują CO2, do emitowania i sprzedawania pozwoleń w ramach systemu ETS. Obecnie w systemie nie ma takiej możliwości.
Pełna neutralność klimatyczna netto do 2050 r.
Unia Europejska zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej netto w 2050 r. Wówczas ilość gazów cieplarnianych emitowanych do atmosfery będzie równa ilości gazów pochłanianych. Cel na 2040 r. jest kolejnym celem przejściowym. W 2030 r. UE ma zredukować swoje emisje netto do poziomu 55 proc. względem 1990 r.
Propozycja KE w sprawie celu na 2040 r. zbiega się z przygotowaniami do szczytu klimatycznego COP30, który odbędzie się w listopadzie w Brazylii. Strony porozumienia paryskiego, zawartego w 2015 r. w ramach ONZ, mają zadeklarować swój wkład dotyczący redukowania emisji w perspektywie 2035 r. UE będzie musiała określić swoje zobowiązanie do września.
Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)
mce/ mal/