Kredyty hipoteczne oparte na WIBOR: Kontrowersje, stanowisko TSUE i analiza potencjalnego powództwa o usunięcie „wadliwego” wskaźnika

Jakub Sito
Adwokat w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy
rozwiń więcej
Chałas i Wspólnicy
Kancelaria Prawna
rozwiń więcej
sąd, kredyt, pieniądze, wibor / Kredyty hipoteczne oparte na WIBOR: Kontrowersje, stanowisko TSUE i analiza potencjalnego powództwa o usunięcie „wadliwego” wskaźnika / Shutterstock

W 2025 roku kredyty hipoteczne w Polsce pozostają silnie uzależnione od wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), który determinuje oprocentowanie zmiennych rat kredytu lub pożyczki. Według danych z lipca 2025 r., WIBOR 3M wynosi 4,96%, a WIBOR 6M – 4,79%, co po serii obniżek stóp procentowych NBP (ostatnia we wrześniu o 0,25 pp.) przyniosło ulgę kredytobiorcom. Prognozy wskazują na potencjalny dalszy spadek do ok. 4,18% w ciągu najbliższych miesięcy, co mogłoby obniżyć raty o 60-70 zł przy umowie kredytu opiewającej na 400 tys. zł.

Rosnąca popularność pozwów o usunięcie wskaźnika WIBOR z umów – ok. 2,2 tys. spraw na koniec lipca 2025 r. – świadczy o narastającym niezadowoleniu posiadaczy umów. Kredytobiorcy, dotknięci gwałtownymi wzrostami wysokości rat w latach 2022-2024, szukają ochrony przed zmiennością wskaźnika, kwestionując klauzule umowne dotyczące WIBOR.

Co to jest WIBOR i dlaczego budzi kontrowersje?

WIBOR to referencyjna wysokość oprocentowania pożyczek, po jakiej banki pożyczają sobie środki na rynku międzybankowym, publikowana codziennie o godz. 11:00 przez GPW Benchmark S.A. Jest kluczowym elementem oprocentowania kredytów ze zmienną stopą oprocentowania: oprocentowanie = marża banku + WIBOR (np. 3M lub 6M). W 2025 r. WIBOR spadł z 5,85% (marzec 2024) do ok. 4,74% (wrzesień 2025), ale historyczne wahania – z 0,24% we wrześniu 2021 r. do 6,44% w maju 2022 r. – podwoiły raty dla wielu rodzin. Kontrowersje dotyczą braku nadzoru nad fixingiem (ustalaniem stawki przez banki), potencjalnej manipulacji i niewystarczających informacji dla konsumentów. Reforma BMR (2018) wzmocniła regulacje, ale umowy sprzed tej daty są szczególnie kwestionowane. Docelowo WIBOR ma być zastąpiony POLSTR pod koniec 2027 r.

Stanowisko TSUE w sprawie klauzul WIBOR

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) nie wydał jeszcze ostatecznego wyroku w sprawie C-471/24, ale opinia rzeczniczki generalnej Laily Mediny z 11 września 2025 r. w pewnym stopniu może być traktowana jako przełomowa. Medina stwierdziła, że dyrektywa 93/13/EWG o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich stosuje się do klauzul zmiennego oprocentowania opartego na WIBOR. Sąd krajowy nie może podważać legalności samego wskaźnika ani metody jego ustalania (zgodność z BMR), ale musi zbadać, czy klauzule powodują "znaczną nierównowagę stron" na szkodę konsumenta. Kluczowe obowiązki banku:

  • Przekazanie klarownych i wyczerpujących informacji o mechanizmie WIBOR, ryzyku wahań (np. wpływ czynników zewnętrznych jak inflacja czy geopolityka) i ekonomicznych konsekwencjach.
  • Umożliwienie konsumentowi oceny całkowitego kosztu kredytu przed podpisaniem umowy.

Jeśli informacje były ogólnikowe lub niepełne, klauzula przeliczeniowa może być abuzywna, prowadząc do usunięcia wskaźnika WIBOR z umowy (kontynuacja wykonywania umowy zostanie oparta na marży) lub stwierdzenia nieważności całości umowy. W Polsce pierwszy wyrok po opinii (np. Sąd Okręgowy w Warszawie, 12 września 2025) jest niekorzystny dla kredytobiorcy, ale pojawiają się precedensowe wyroki jak wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach (styczeń 2025) – unieważniający umowę z powodu braku przekazania informacji.

Powództwo o usunięcie WIBOR: Mocne i słabe strony

Powództwo o usunięcie wskaźnika WIBOR z umowy (tzw. "złotówkowicze") opiera się na art. 385¹ KC i dyrektywie 93/13.

Aspekt

Mocne strony

Słabe strony

Podstawa prawna

Silne orzecznictwo TSUE (np. Dziubak C-260/18) i krajowe precedensowe wyroki (SO Suwałki: unieważnienie z braku informacji dt. WIBOR). Dyrektywa 93/13 chroni konsumentów przed nierównowagą.

Brak ostatecznego wyroku TSUE; banki argumentują zgodnością z BMR (od 2018). Opinie rzecznika nie są wiążące.

Szanse na sukces

Wyższe prawdopodobieństwo dla umów sprzed 2018 r. (brak nadzoru nad fixingiem). Możliwość odzyskania nadpłaconych odsetek i obniżki raty do marży

Niska liczba wygranych (do lipca 2025: większość oddalona). Wymaga dowodów na brak informacji.

Korzyści ekonomiczne

Obniżka rat; zwrot nadpłat

Długie procesy; Ryzyko kontrroszczeń banku.

Dostępność

Kredyty ze zmienną stopą oprocentowania

Brak masowych unieważnień jak w sprawach frankowych

Wnioski: Co dalej dla kredytobiorców?

Opinia TSUE z września 2025 r. otwiera drzwi do ochrony "złotówkowiczów", podkreślając braki w obowiązkach informacyjnych banków. W kontekście spadającego WIBOR i reformy na POLSTR, powództwa o usunięcie wskaźnika stają się głównym narzędziem w powództwie sądowym. Natomiast bardzo istotnym jest, aby skonsultować umowy z prawnikiem z uwagi na specyfikę umów bankowych i potencjalnych możliwości podważenia postanowień umownych. Oczekiwany wyrok TSUE w 2026 r. może zmienić rynek, podobnie jak w sprawach frankowych.

oprac. Iga Leszczyńska
rozwiń więcej
Prawo
ZUS: W 2026 r. nowe zaświadczenia dla pracodawcy. A w nich potwierdzenia okresów potrzebnych do przeliczenia stażu pracy. Wnioski tylko przez PUE ZUS
18 wrz 2025

Kto składa wnioski i otrzymuje zaświadczenia z ZUS? Pracownicy, którzy będą mieli 2 lata na wdrożenie najnowszego przywileju z Kodeksu Pracy. Polega on na ponownym przeliczeniu okresu zatrudnienia poprzez uwzględnienie w nim umów cywilnoprawnych i prowadzenia własnej firmy. Np. w 2026 r. pracodawca doliczy pracownikowi do okresu zatrudnienia (staż pracy) 4 lata przepracowane na umowie zlecenia z okresu studiów w 2018 r. Dzięki temu będzie miał dłuższy urlop (26 dni a nie 20 dni) czy wyższą odprawę. UWAGA! Pracodawca nie załatwi dokumentów niezbędnych do przeliczenia stażu pracy za pracownika. Musi mieć dokument (zaświadczenie) będący podstawą prawną. To wystawia ZUS tylko na wniosek pracownika.

Kredyty hipoteczne oparte na WIBOR: Kontrowersje, stanowisko TSUE i analiza potencjalnego powództwa o usunięcie „wadliwego” wskaźnika
18 wrz 2025

W 2025 roku kredyty hipoteczne w Polsce pozostają silnie uzależnione od wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), który determinuje oprocentowanie zmiennych rat kredytu lub pożyczki. Według danych z lipca 2025 r., WIBOR 3M wynosi 4,96%, a WIBOR 6M – 4,79%, co po serii obniżek stóp procentowych NBP (ostatnia we wrześniu o 0,25 pp.) przyniosło ulgę kredytobiorcom. Prognozy wskazują na potencjalny dalszy spadek do ok. 4,18% w ciągu najbliższych miesięcy, co mogłoby obniżyć raty o 60-70 zł przy umowie kredytu opiewającej na 400 tys. zł.

Ustawa o zawodzie psychoterapeuty: szansa na zmianę czy kolejny chaos?
18 wrz 2025

Czy ustawa o zawodzie psychoterapeuty uporządkuje rynek i zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, czy raczej wprowadzi dodatkowy chaos? O tym, jakie szanse i zagrożenia wiążą się z projektowanymi zmianami, opowiada dr hab. Łukasz Gawęda, prof. IP PAN, psycholog i badacz mechanizmów zaburzeń psychicznych.

Widmo bankructwa wisi nad polskimi firmami. Co trzeci przedsiębiorca obawia się zamknięcia biznesu
18 wrz 2025

Dużo firm w Polsce boi się dziś, że ich klienci nie zapłacą na czas – wynika z najnowszego raportu. Zatory płatnicze pochłaniają tygodniowo nawet kilkanaście godzin pracy i kosztują firmy utratę płynności, reputacji i szans rozwojowych. Aż 30% przedsiębiorstw z sektora MŚP przyznaje, że w perspektywie dwóch lat ryzykuje upadłość.

Przeprowadzka dla niższych podatków? Możesz nieświadomie zmienić prawo spadkowe i narazić rodzinę na kłopoty
18 wrz 2025

Coraz więcej Polaków wybiera Cypr, Maltę czy Dubaj, by obniżyć podatki. Ale mało kto zdaje sobie sprawę, że taka decyzja może diametralnie zmienić zasady dziedziczenia majątku. Różnica między rezydencją podatkową a miejscem zwykłego pobytu w prawie spadkowym sprawia, że nieprzemyślana zmiana może kosztować rodzinę lata sporów i ogromne pieniądze.

Senat: Licytacja elektroniczna mieszkania przez komornika. To standard jeszcze w tym roku
18 wrz 2025

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?
17 wrz 2025

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich
17 wrz 2025

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em
16 wrz 2025

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to zgodne z prawem ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc
18 wrz 2025

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

pokaż więcej
Proszę czekać...