Dzięki współpracy rządu, samorządów i organizacji pozarządowych już od 1 stycznia 2016 r. na terenie całego kraju powstanie ponad 1500 punktów, w których profesjonaliści będą świadczyć pomoc prawną. Ogólnopolski system zagwarantuje nieodpłatny dostęp do porad prawnych na poziomie lokalnym i zniweluje zbyt często występującą w naszym kraju barierę finansową do korzystania z profesjonalnej usługi prawnej.
Nieodpłatna pomoc prawna
Podczas prac sejmowych rozszerzono grupę osób, które będą mogły korzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej. Zdecydowano, że obniżona zostanie granica wieku dla seniorów. Dodatkowo pomoc zostanie skierowana do osób, do 26 r. życia.
Ustawa zakłada, że darmową pomoc prawną (na etapie przedsądowym) otrzymają:
- młodzież do 26. roku życia,
- osoby posiadające ważną Kartę Dużej Rodziny,
- seniorzy po ukończeniu 65 lat,
- osoby fizyczne, którym w okresie roku poprzedzającego zostało przyznane świadczenie z pomocy społecznej na podstawie ustawy o pomocy społecznej,
- kombatanci,
- weterani,
- zagrożeni lub poszkodowani katastrofą naturalną, klęską żywiołową lub awarią techniczną.
Nieodpłatna pomoc prawna będzie stanowiła zadanie z zakresu administracji rządowej, co zapewni jednolite standardy jej udzielania, a także umożliwi sprawowanie nadzoru nad jej wykonywaniem oraz zapewni stałe źródło finansowania. Zadanie to będzie finansowane z budżetu państwa.
Ustawa pozwala na wykorzystanie doświadczenia i dorobku organizacji pozarządowych zachowując wszystkie dotychczasowe formy świadczonej przez nie pomocy oraz przewidując możliwość powierzenia im prowadzenia 50% punktów nieodpłatnej pomocy prawnej. W skali całego kraju powstanie 1524 punktów, w których nieodpłatnie będzie świadczona pomoc prawna.
Nieodpłatnej pomocy prawnej udzielać będą adwokaci i radcowie prawni. Natomiast w punktach prowadzonych przez organizacje pozarządowe porad będą mogli udzielać także doradcy podatkowi oraz absolwenci wyższych studiów prawniczych (posiadający co najmniej trzyletnie doświadczenie), a w szczególnie uzasadnionych przypadkach również aplikanci adwokaccy lub radcowscy z upoważnienia odpowiednio – adwokata lub radcy prawnego udzielających nieodpłatnej pomocy prawnej.
Nieodpłatna pomoc prawna będzie udzielana w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej w przeciętnym wymiarze 5 dni w tygodniu przez co najmniej 4 godziny dziennie.
Edukacja prawna
Ustawa przewiduje także działania polegające na kształtowaniu świadomości prawnej obywateli. Zadanie to będzie realizowane wspólnie z organizacjami pozarządowymi i będzie stanowić bazę do przyszłych działań na rzecz pogłębiania świadomości prawnej społeczeństwa. Zgodnie z ustawą organy administracji publicznej realizując pozostające w ich właściwości zadania z zakresu edukacji prawnej społeczeństwa będą zobligowane do podejmowania działań edukacyjnych zmierzających do zwiększenia świadomości prawnej społeczeństwa.
W trakcie prac sejmowych zmodyfikowano grupę podmiotów, które będą mogły realizować zadania z zakresu edukacji prawnej. Zadania będące przedmiotem omawianej problematyki będą mogły być realizowane przez organizacje pożytku publicznego, a także uczelnie prowadzące studia wyższe na kierunku prawo, samorządy zawodowe adwokatów, radców prawnych, notariuszy, komorników sądowych oraz doradców podatkowych – wyłonione w trybie otwartego konkursu ofert.
Ustawa trafi teraz do Senatu
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości