Referendarz może więcej
Ustawa zakłada odciążenie sędziów poprzez powierzenie części ich dotychczasowych obowiązków referendarzom sądowym. Referendarze będą mogli samodzielnie prowadzić postępowania upominawcze, a w sprawach depozytowych wykonywać wszystkie czynności z wyjątkiem likwidacji depozytu.
Usprawnieniu postępowań cywilnych służyć ma również wprowadzenie możliwości wydania wyroku na posiedzeniu niejawnym. Będzie to możliwe, jeśli pozwany uzna powództwo, albo gdy sąd uzna, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.
Kolejna zawarta w ustawie regulacja pozwala na zawiadamianie o terminie posiedzenia sądu telefonicznie lub za pomocą poczty elektronicznej.
Teletransmisje z sądu
Inna nowość, to umożliwienie przeprowadzania posiedzeń sądowych w drodze teletransmisji. Strony takiego postępowania będą mogły uczestniczyć w procesie na odległość, przebywając w budynku innego sądu.
Dokumenty
Ustawa rozszerza definicję dokumentu. Zgodnie z nowelizacją, dokumentem ma być nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią, czyli również np. e-mail i sms.
Ponadto ustawa zrównuje oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej (opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym) z oświadczeniem woli w formie pisemnej.
3 lata na Elektroniczne Biuro Podawcze
Ustawa dopuszcza możliwość wnoszenia pism procesowych drogą elektroniczną oraz dokonywania doręczeń elektronicznych w „tradycyjnych” postępowaniach cywilnych. Korzystanie z tego nowego sposobu komunikowania się z sądem będzie jednak możliwe dopiero po wdrożeniu systemu Elektronicznego Biura Podawczego. Ma to nastąpić w ciągu trzech lat od wejścia w życie nowych przepisów, czyli do 8 września 2019 r.
Komornik pochopnie nie sprzeda auta
Zlikwidowany zostaje szybki tryb sprzedaży zajętych przez komornika ruchomości, np. samochodu. W przypadku skargi dłużnika na czynności komornicze, komornik będzie musiał wstrzymać się ze sprzedażą. Licytacja zajętych ruchomości nie nastąpi wcześniej niż po dwóch tygodniach od uprawomocnienia się zajęcia. Licytacje będą obowiązkowo ogłaszane przez komorników na stronie Krajowej Rady Komorniczej.
Co przez internet
Komornicy będą mogli zajmować rachunki bankowe dłużników w sposób elektroniczny, posługując się specjalnym systemem teleinformatycznym, wykorzystywanym przez banki. Wszystkie zawiadomienia komornika oraz pisma banku będą składane w postaci elektronicznej.
Obowiązywać będzie również elektroniczne przesyłanie korespondencji między komornikami sądowymi, organami podatkowymi i administracyjnymi organami egzekucyjnymi.
Ustawa przewiduje elektroniczną licytację ruchomości dłużników, ale przepisy dające taką możliwość wejdą w życie od 1 marca 2017 r.
Wyjawienie majątku
Wprowadzono nową instytucję wyjawienia majątku dłużnika przed komornikiem. Jeżeli wierzyciel, sąd zarządzający z urzędu przeprowadzenie egzekucji lub uprawniony organ żądający przeprowadzenia egzekucji, nie wskaże majątku pozwalającego na zaspokojenie świadczenia, komornik może wezwać dłużnika do złożenia wykazu majątku lub innych wyjaśnień niezbędnych do przeprowadzenia egzekucji. Dłużnik składa wówczas wykaz majątku przed komornikiem, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Wzywając dłużnika do złożenia wykazu majątku, komornik uprzedzi go o tej odpowiedzialności. Komornik pouczy także, że jeżeli dłużnik nie złoży wykazu majątku, wierzyciel może zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika.
Skargi na komornika
Zmianie uległy zasady składania skargi na czynności komornika - będzie ona składana za jego pośrednictwem. Jeżeli komornik oceni skargę jako zasadną, to uwzględni ją w całości, bez przekazywania do sądu. Przyjęto, że komornik w ciągu 3 dni od otrzymania skargi sporządza uzasadnienie zaskarżonej czynności (o ile nie zostało ono sporządzone wcześniej) albo przyczyn jej zaniechania. Uzasadnienie przekazuje wraz ze skargą i aktami sprawy do właściwego sądu. Dotychczas skarga była wnoszona do sądu i jej odpis doręczano komornikowi, by sporządził uzasadnienie i przesłał je wraz z kartami egzekucyjnymi. Obecne rozwiązanie ma przyspieszyć postępowanie skargowe i pozwolić na szybszą reakcję w przypadku stwierdzenia naruszenia prawa przez komornika.
Zbieg egzekucji
Nowelizacja zmienia reguły rozwiązywania zbiegów egzekucji sądowej i administracyjnej. Nie będzie już potrzebne postanowienie sądu albo referendarza sądowego wskazujące organ właściwy do łącznego prowadzenia egzekucji. Wprowadzono bowiem zasadę, że w przypadku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej do tej samej rzeczy lub prawa majątkowego, egzekucję prowadzi łącznie ten sądowy albo administracyjny organ egzekucyjny, który jako pierwszy dokonał zajęcia. W razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa - organ egzekucyjny, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie.
Ustawa wprowadza również zasadę, że bezczynność wierzyciela stanowi podstawę do umorzenia postępowania egzekucyjnego po upływie 6 miesięcy, a nie po roku, jak dotychczas. Umorzenie to nie nastąpi jednak z mocy prawa, ale na podstawie postanowienia wydawanego przez organ egzekucyjny.
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości