Jak co roku, wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego, ponownie można wyczuć duszący zapach dymu unoszącego się z kominów. Niestety, nie każdy korzysta wyłącznie z dozwolonych paliw, powodując tym samym smog oraz zwiększając zanieczyszczenie powietrza. Osoby, które wrzucają do pieców i kominków śmieci, muszą liczyć się z dotkliwymi karami.
- Smog oraz zanieczyszczenie powietrza – w jaki sposób spalanie odpadów oddziałuje na zdrowie Polaków?
- Czego absolutnie nie wolno wrzucać do pieca lub kominka? Spalanie jakich odpadów przyczynia się do powstawania smogu?
- Duszący dym z komina sąsiada – gdzie można zgłaszać spalanie odpadów?
- Jaki kolor dymu świadczy o spalaniu odpadów?
- Wysokość grzywny grożąca za spalanie odpadów i jednoczesne zanieczyszczanie powietrza
Smog oraz zanieczyszczenie powietrza – w jaki sposób spalanie odpadów oddziałuje na zdrowie Polaków?
Zanieczyszczone powietrze to bowiem nie tylko dyskomfort, ale przede wszystkim realne zagrożenie zdrowia i życia. Smog powoduje choroby układu oddechowego, krążenia oraz nerwowego, a jego negatywny wpływ zaczyna się już na etapie życia płodowego, skracając średnią długość życia.
Zgodnie z raportem „Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie”, w Polsce każdego roku z powodu smogu umiera ponad 40 tysięcy osób – to więcej niż w wyniku wszystkich wypadków drogowych.
Pełna treść raportu dostępna jest tutaj. Zachęcamy do zapoznania się z jego treścią.
Problem widać gołym okiem. Wystarczy krótki spacer po osiedlu, by poczuć gryzący dym i dostrzec gęste kłęby unoszące się z kominów. Dlatego tak ważne jest, by nie spalać odpadów oraz reagować, gdy ktoś łamie przepisy.
Czego absolutnie nie wolno wrzucać do pieca lub kominka? Spalanie jakich odpadów przyczynia się do powstawania smogu?
Gęsty, śmierdzący dym, często przypominający zapach topionego plastiku, to najczęściej efekt spalania odpadów. W Polsce takie praktyki są nielegalne.
Ustawa o odpadach wyraźnie zakazuje spalania śmieci poza wyspecjalizowanymi spalarniami. Dodatkowo w wielu województwach obowiązują uchwały antysmogowe, które szczegółowo wskazują, jakie materiały nie mogą trafiać do pieców i kominków.
Zakazane jest m.in.:
- spalanie kolorowych gazet, kartonów z nadrukami i książek,
- płyt wiórowych i MDF klejonych, lakierowanego drewna oraz mebli,
- ubrań, butów, opon i pieluch,
- plastikowych butelek, folii i toreb,
- niskiej jakości odpadów węglowych (mułu, flotokoncentratu).
Problemowe odpady można natomiast bezpłatnie oddać w PSZOK-ach – Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, które każda gmina ma obowiązek prowadzić.
Duszący dym z komina sąsiada – gdzie można zgłaszać spalanie odpadów?
Jeśli z komina sąsiada wydobywa się gryzący dym, warto zgłosić to:
- straży miejskiej lub gminnej (tel. 986),
- urzędowi miasta bądź gminy,
- Wojewódzkiemu Inspektoratowi Ochrony Środowiska (WIOŚ), a nawet prokuraturze – w przypadku braku reakcji władz lokalnych.
W zgłoszeniu warto zaznaczyć, że dym dociera na naszą posesję. Dzięki temu uzyskujemy status pokrzywdzonego, co daje nam prawo do bieżącej informacji o przebiegu sprawy.
Coraz częściej do kontroli wykorzystywane są również drony wyposażone w czujniki analizujące skład dymu. Umożliwiają one precyzyjne wskazanie źródła emisji i pozwalają strażnikom miejskim szybko udowodnić spalanie odpadów.
Jaki kolor dymu świadczy o spalaniu odpadów?
Kolor dymu unoszącego się z komina to istotny sygnał, który może wiele powiedzieć o bezpieczeństwie domowników i jakości stosowanego opału.
- Przezroczysty lub biały dym, przypominający parę wodną, świadczy o spalaniu suchego, dobrej jakości drewna i zazwyczaj nie stanowi zagrożenia.
- Ciężki, czarny dym najczęściej oznacza palenie mokrego drewna, odpadów lub paliwa niskiej jakości – jest toksyczny, może zatykać komin i zwiększa ryzyko pożaru.
- Żółty lub pomarańczowy dym pojawia się zwykle przy niedoborze tlenu bądź spalaniu odpadów, takich jak plastik, guma czy stare ubrania, uwalniając groźne dla zdrowia i środowiska substancje chemiczne.
Eksperci podkreślają, że choć kolor dymu może także zależeć od wieku pieca czy stanu komina, to spalanie śmieci i wilgotnego opału zawsze wiąże się z ryzykiem zatrucia tlenkiem węgla oraz zanieczyszczenia powietrza wokół domu.
Wysokość grzywny grożąca za spalanie odpadów i jednoczesne zanieczyszczanie powietrza
Za spalanie odpadów w piecu, kotle czy kominku grożą poważne sankcje:
- mandat od straży miejskiej lub gminnej – do 500 zł,
- grzywna zasądzona przez sąd – nawet do 5 tys. zł, jeśli sprawa trafi na wokandę.
To jednak nie jedyne konsekwencje. Jeżeli dym z komina sąsiada przedostaje się na naszą działkę, możemy powołać się na przepisy Kodeksu cywilnego (art. 144 i 222 § 2). Umożliwiają one żądanie przed sądem zaprzestania takich działań i przywrócenia stanu zgodnego z prawem.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2023 poz. 1587)