Co to jest nieodpłatna pomoc prawna?
System nieodpłatnej pomocy prawnej został wprowadzony ustawą z dnia 5 sierpnia 2015 roku o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. Ustawa ta określa zasady udzielania nie tylko nieodpłatnej pomocy prawnej, ale również świadczenia nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, a także zasady realizacji zadań z zakresu edukacji prawnej.
Obecnie nieodpłatna pomoc prawna przysługuje osobie uprawnionej, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, w tym osobie fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniającą innych osób w ciągu ostatniego roku.
Co obejmuje nieodpłatna pomoc prawna?
Nieodpłatna pomoc prawna obejmuje:
- poinformowanie osoby fizycznej, zwanej „osobą uprawnioną” o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących jej uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowoadministracyjnym lub
- wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego, lub
- sporządzenie projektu pisma w powyższych sprawach, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym, lub
- nieodpłatną mediację, lub
- sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz poinformowanie o kosztach postępowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem sprawy na drogę sądową.
Gdzie można udzielać nieodpłatnej pomocy prawnej?
Udzielanie nieodpłatnej pomocy odbywa się w punktach w przeciętnym wymiarze 5 dni w tygodniu podczas dyżuru trwającego co najmniej 4 godziny dziennie, z wyłączeniem dni wolnych od pracy.
Dane kontaktowe takiego punktu można znaleźć na stronie internetowej starostwa powiatowego.
Osoby niepełnosprawne, które nie mogą stawić się w punkcie mogą skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej także poza takim punktem albo za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość.
Nieodpłatna pomoc prawna – epidemia
Na czas pandemii zostały przewidziane ułatwienia dla osób korzystających z nieodpłatnej pomocy prawnej. Przykładowo nie stosuje się przepisu dotyczącego wymogu składania pisemnego oświadczenia o tym, iż dana osoba nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.
Należy pamiętać, iż zwolnienie z tego obowiązku ma zastosowanie w przypadku obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo wprowadzenia stanu nadzwyczajnego.
Nieodpłatna pomoc prawna online
W sytuacji obowiązywania takich stanów udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego może odbywać się za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość oraz poza lokalem punktu.
Na mocy zmian, które weszły w życie 26 stycznia 2021 r. w przypadku obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo wprowadzenia stanu nadzwyczajnego również zajęcia w ramach szkolenia oraz kursu doszkalającego dla doradców mogą być prowadzone w formie zdalnej. Nowelizacja przedłużyła ponadto termin na ukończenie kursu doszkalającego za rok 2020 do 30 czerwca 2021 r.
Nieodpłatna pomoc prawna - wynagrodzenie 2021
Podstawą do określenia wysokości dotacji na finansowanie zadania polegającego na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej jest kwota bazowa. W 2021 r. wynosi ona 5 500 zł.
91% tej kwoty przeznacza się na wynagrodzenia z tytułu umów zawieranych z radcami prawnymi lub adwokatami.
Podstawa prawna:
Polecamy serwis: Pomoc prawna