Jak ustanowić kuratora dla osoby niepełnosprawnej?

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
Jak ustanowić kuratora dla osoby niepełnosprawnej? / Jak ustanowić kuratora dla osoby niepełnosprawnej? / ShutterStock

W połowie lutego 2024 r. weszły w życie przepisy modyfikujące instytucję kuratora dla osoby z niepełnosprawnością. Chodziło o to, by taki kurator mógł wspierać osobę niepełnosprawną i rozumiał jej potrzeby. Nowelizacja określiła zatem elementy, które sąd powinien uwzględnić dokonując wyboru osoby kuratora, a także zakres jego uprawnień i obowiązków. Warto pamiętać, iż w toku postępowania o ustanowienie kuratora sąd wysłuchuje osobę niepełnosprawną. Rozporządzenie, które obowiązuje od 2 sierpnia 2024 r. szczegółowo określa warunki, w jakich powinno się odbyć takie wysłuchanie.

Kto zatem obecne może zostać kuratorem osoby niepełnosprawnej i jak wygląda procedura krok po kroku?

Kurator dla osoby niepełnosprawnej

Ważne

Otóż kuratora ustanawia się, jeżeli pełnoletnia osoba niepełnosprawna potrzebuje wsparcia w prowadzeniu swoich spraw. Mogą to być wszystkie sprawy, lub sprawy określonego rodzaju. Kuratora można też ustanowić do załatwienia określonej sprawy. Zakres obowiązków i uprawnień kuratora określa sąd opiekuńczy.

Kuratorem może zostać ustanowiona osoba pełnoletnia, która wyraziła na to zgodę i której kwalifikacje osobiste uzasadniają przekonanie, że będzie należycie wywiązywała się z powierzonych jej obowiązków kuratora osoby niepełnosprawnej. Osoba niepełnosprawna może wskazać kandydata na kuratora.

Przy wyborze kuratora i określeniu zakresu jego obowiązków oraz uprawnień sąd opiekuńczy powinien uwzględnić w szczególności sposób funkcjonowania osoby niepełnosprawnej, w tym w zakresie jej funkcji intelektualnych oraz sposobu porozumiewania się z otoczeniem. Kurator natomiast uzgadnia z osobą niepełnosprawną sposób prowadzenia lub załatwienia jej spraw. Informuje też o podjętych działaniach oraz ich wynikach, tak aby osoba niepełnosprawna mogła podejmować decyzje i działania odpowiednie do aktualnego stanu sprawy.

Wniosek o ustanowienie kuratora dla osoby niepełnosprawnej

Kurator dla osoby niepełnosprawnej jest powołany do jej reprezentowania tylko wtedy, gdy sąd tak postanowi.

Wniosek do sądu opiekuńczego składa osoba niepełnosprawna Wnioski mogą też składać określone organizacje pozarządowe za zgodą osoby z niepełnosprawnością.  W przypadku gdy stan osoby niepełnosprawnej wyłącza możliwość złożenia wniosku lub wyrażenia zgody sąd może ustanowić kuratora z urzędu. 

Wysłuchanie osoby niepełnosprawnej - nowe wytyczne

W toku postępowania o ustanowienie kuratora sąd wysłuchuje osobę niepełnosprawną. W przypadku zaś osoby niepełnosprawnej o złożonych potrzebach w komunikowaniu się, wysłuchanie powinno być przeprowadzone przy uwzględnieniu tych potrzeb.

Co istotne, sąd może odstąpić od wysłuchania tylko wówczas, gdy brak możliwości jakiegokolwiek porozumienia się z osobą niepełnosprawną jest potwierdzony przez lekarza.

W określonych sytuacjach sąd może zlecić przeprowadzenie przez kuratora sadowego wywiadu, zasięgnąć opinii biegłego psychologa czy biegłego innej specjalności.

Jak powinno wyglądać wysłuchanie osoby niepełnosprawnej? Nowe rozporządzenie zawiera szczegółowe wytyczne dla sądu. Dotyczą one m.in.:

  • ustalenia przez sąd poziomu sprawności ruchowej osoby z niepełnosprawnością;
  • uwzględnienia optymalniej aktywności poznawczej osoby niepełnosprawnej przy planowaniu godny wysłuchania i zaplanowaniu ewentualnej przerwy;
  • zaplanowania wysłuchania w sali usytuowanej na parterze budynku jeżeli sąd nie zapewnia możliwości skorzystania z windy, a w przypadku osób z niepełnosprawnością słuchu - o ile jest to konieczne - w salach przystosowanych do potrzeb osób słabosłyszących;
  • ograniczenia czynników rozpraszających uwagę podczas wysłuchania osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, osób z niepełnosprawnością intelektualną, osób z deficytami uwagi (ADD) lub z nadpobudliwością psychoruchową z deficytem uwagi (ADHD);
  • zapewnieniu w sądzie na czas wysłuchania osoby niepełnosprawnej chusteczek higienicznych i wody;
  • przygotowania dostosowanych do potrzeb osoby niepełnosprawnej pomocy ułatwiających rozmowę lub komunikowanie się z tą osobą (takich jak w szczególności o papier, pisak, rysunki, zdjęcia, pomoce wizualne, urządzenia z nagranym lub syntezowanym głosem).

 

Prawo
Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej?
12 cze 2025

Z danych ZUS wynika, że do 11 czerwca 2025 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło 898,7 tys. wniosków. Większość wniosków o rentę wdowią złożyły kobiety. Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej? Gdzie złożono najwięcej wniosków?

Bez edukacji nie ma kaucji – klucz do sukcesu systemu kaucyjnego leży w świadomości społecznej
12 cze 2025

Choć Polacy popierają wprowadzenie systemu kaucyjnego, brak wiedzy o jego działaniu może zagrozić skuteczności reformy. Edukacja i przemyślana komunikacja to fundamenty, bez których nawet najlepsza technologia nie spełni swojej roli.

Wrzutka na ostatniej prostej prezydentury. Deregulacja dla przedsiębiorców, pracowników, konsumentów, bo 29 w 1: dotkliwe zmiany w aż 29. ustawach na skutek podpisu Prezydenta z 5 czerwca 2025 r.
12 cze 2025

Na ostatniej prostej swojej prezydentury - Prezydent Andrzej Duda podpisał istotną ustawę, w szczególności dla przedsiębiorców, ale nowe regulacje odczują też pracownicy czy konsumenci. Można powiedzieć, że jest to 29 w 1: bo dotkliwe zmiany są w aż 29. ustawach na skutek tej jednej ustawy i podpisu Prezydenta w dniu 5 czerwca 2025 r.

WZON. Tylko 78 punkty. Czy tata doczeka? Tyle za brak nerki, przebyty zawał, rak, zawał mózgu, RZS
11 cze 2025

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta
11 cze 2025

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

Co dalej z paktem migracyjnym? UE wciąż czeka na ruch dwóch krajów, w tym Polski
11 cze 2025

Już 25 krajów UE przekazało swoje plany wdrażania paktu migracyjnego, nie zrobiły tego Węgry i Polska - wynika z opublikowanego w środę 11 czerwca raportu Komisji Europejskiej. KE wezwała w nim spóźnione państwa do przyspieszenia działań w tej sprawie.

Nawet 30 tys. zł kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach
11 cze 2025

Zostaną wprowadzone wyższe kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach. Tak zakłada projekt autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z propozycją górna granica grzywny za sprowadzenie zagrożenia pożarowego wzrośnie z 5 do 30 tys. zł; mandaty za wykroczenia wzrosną z 500 zł do 5 tys. zł.

Trzynastki za 2025 r. pewne już jesienią? Pracownicy kultury mogą składać propozycje zmian do tego projektu do 15 czerwca 2025 r.
11 cze 2025

W maju 2025 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało o rozpoczęciu prac nad nowelizacją ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Pracownicy kultury mogą składać propozycje zmian do tego projektu 15 czerwca 2025 r.

Co z 800 plus gdy matka nie-Polka, ojciec nie-Polak a dziecko Polak bądź Polka?
11 cze 2025

Co z 800 plus gdy matka nie-Polka, ojciec nie-Polak a dziecko Polak bądź Polka? Takie prawne wątpliwości powstają, ale w rzeczywistości rozwiewa jest ustawa, jak i praktyka jak i orzecznictwo sądowe.

Karol Nawrocki składa deklarację, chodzi o 60 tys. zł rocznie bez podatku
12 cze 2025

Karol Nawrocki powiedział, że rząd może liczyć na niego w kwestii podpisania ustawy wprowadzającej kwotę wolną od podatku na poziomie 60 tys. zł rocznie. Zapewnił też, że Pałac Prezydencki będzie otwarty dla wszystkich środowisk.

pokaż więcej
Proszę czekać...