Kurator dla osoby niepełnosprawnej. Nowe przepisy w 2024 roku

• Kurator dla osoby niepełnosprawnej
• Jakie przepisy w 2024 roku?

Kurator dla osoby niepełnosprawnej

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami kuratora ustanawia się dla osoby niepełnosprawnej, jeżeli osoba ta potrzebuje pomocy do prowadzenia wszelkich spraw albo spraw określonego rodzaju lub do załatwienia poszczególnej sprawy. Zakres obowiązków i uprawnień kuratora określa sąd opiekuńczy. Kuratelę uchyla się na żądanie osoby niepełnosprawnej, dla której była ustanowiona.

Ustanowienie kuratora w praktyce skutkuje wsparciem osobie z niepełnosprawnością w prowadzeniu jej spraw. Co istotne, taka osoba zachowuje pełną zdolność do czynności prawnych 

Jest to zatem inna sytuacja niż w przypadku ubezwłasnowolnienia, gdzie mamy do czynienia z chorobą psychiczną, niedorozwojem umysłowym albo innego rodzaju zaburzeniami psychicznym, które uniemożliwiają kierowanie swoim postępowaniem.

Jakie przepisy w 2024 roku?

15 lutego 2024 r. wejdą w życie przepisy nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które modyfikują obecne rozwiązania. 

Celem ustanowienia kuratora będzie wsparcie pełnoletniej osoby niepełnosprawnej przy prowadzaniu określonej sprawy, wszystkich spraw, spraw określonego rodzaju albo załatwieniu określonej sprawy. Tak jak obecnie zakres uprawnień i obowiązków kuratora określi sąd opiekuńczy. Nowe przepisy doprecyzowują, iż kurator dla osoby niepełnosprawnej jest powołany do jej reprezentowania tylko wtedy, gdy sąd tak postanowi. Sąd opiekuńczy będzie mógł określić sprawę lub zakres spraw wskazanych w postanowieniu o ustanowieniu kuratora, w których jest on uprawniony do reprezentowania osoby niepełnosprawnej.

Nowelizacja wskazuje też elementy, które sąd ma uwzględnić przy wyborze osoby kuratora. Kuratorem będzie można ustanowić osobę pełnoletnią, która wyraziła na to zgodę i której kwalifikacje osobiste uzasadniają przekonanie, że będzie należycie wywiązywała się z powierzonych jej obowiązków. Osoba niepełnosprawna będzie mogła wskazać kandydata na kuratora.

Przy wyborze kuratora i określeniu zakresu jego obowiązków oraz uprawnień sąd opiekuńczy uwzględni w szczególności sposób funkcjonowania osoby niepełnosprawnej, w tym w zakresie jej funkcji intelektualnych oraz sposobu porozumiewania się z otoczeniem.

Aby wyeliminować wątpliwości interpretacyjne, nowelizacja określa zakres uprawnień i obowiązków kuratora. Kurator będzie uzgadniał z osobą niepełnosprawną sposób prowadzenia lub załatwienia spraw i informował osobę niepełnosprawną o podjętych działaniach oraz ich wynikach, tak aby mogła podejmować decyzje i działania odpowiednie do aktualnego stanu sprawy.

„W ocenie projektodawcy istotnym jest wyraźne wskazanie, podkreślenie w przepisie, że decydentem jest osoba z niepełnosprawnością: ma ona możliwość podejmowania decyzji w swoich sprawach, a kurator, działając w ramach umocowania sądu, ma ją jedynie w tym wspierać. To z kolei rodzi po stronie kuratora obowiązek informowania na bieżąco osoby z niepełnosprawnością o podejmowanych działaniach, wyjaśniania jej stanu sprawy, wskazywanie możliwych rozwiązań, tak by miała ona możliwość wyrażenia swojej woli oraz preferencji w ramach podejmowania decyzji adekwatnych na każdym danym etapie załatwiania sprawy” – podkreślono w uzasadnieniu do tych przepisów.