Na czym polega problem? Z czego wynikają sprzeczne wyroki sądów (na dziś WSA, czekamy na NSA)? Osoby niepełnosprawne i ich rodziny (opiekunowie) twierdzą, że nie wiedzieli o tym, będą musieli oddawać świadczenie pielęgnacyjne po przyznaniu świadczenia wspierającego. Chodzi o kwoty często między 20 000 a 40 000 zł. Jak to możliwe, że nie wiedzieli skoro w 2023 r, każdy opiekun osoby niepełnosprawnej otrzymał pismo informacyjne w tej sprawie z MOPS?
Opiekunowie osób niepełnosprawnych twierdzą, że pismo to nie informowało w sposób jasny o obowiązku zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego w następującej sytuacji:
Wniosek o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia przez WZON dla świadczenia wspierającego – 10 stycznia 2024 r.
Decyzja WZON – 90 punktów – 10 sierpnia 2024 r.
Wniosek do ZUS o przyznanie świadczenia wspierającego - 20 sierpnia 2024 r.
Za cały okres tych procedur było wypłacane świadczenie pielęgnacyjnego. I teraz należy je zwrócić. Rekompensatą za to będzie świadczenie wspierające wypłacone od stycznia 2024 r. (data złożenia wniosku w WZON).
Opiekunowie uważają, że pismo z 2023 r. owszem informowało, że "nie można pobierać jednocześnie świadczenia pielęgnacyjnego i wspierającego", ale nie wynikało z tego konieczność zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego tak jak w przykładzie.
I co więcej sądy administracyjne mają tu wątpliwości, gdyż zapadają sprzeczne orzeczenia (są one nieprawomocne, trzeba czekać na prawomocne stanowisko NSA).
Wątpliwości są pomimo jednoznacznego przepisu ustawy o świadczeniu wspierającym
Art. 63 ust. 11 ustawy o świadczeniu wspierającym
Za nienależnie pobrane świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy, o których mowa w ustawie zmienianej w art. 43 w brzmieniu dotychczasowym, albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie zmienianej w art. 51, uważa się świadczenie lub zasiłek wypłacone za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające.
Nie trzeba zwracać świadczenia pielęgnacyjnego - jest możliwość połączenia świadczenia wspierającego (9.146,12 zł) i wspierającego
Taka teza wynika z tego wyroku:
II SA/Łd 779/24 - Wyrok WSA w Łodzi, 29 stycznia 2025 r. link do wyroku.
Sędziowie: Agnieszka Grosińska-Grzymkowska, Jarosław Czerw, Marcin Olejniczak.
Sąd uznał, że 9.146,12 zł świadczenia pielęgnacyjnego nie jest nienależnie. Dlatego MOPS (czyli prezydenta Łodzi), a co za tym idzie nie ma też podstaw do orzekania o obowiązku jego zwrotu. W tym zakresie zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem art. 30 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 u.ś.r. Chodziło właśnie o zwrot świadczenia pielęgnacyjnego za okres rozpatrywania procedury przyznania świadczenia wspierającego.
W uzasadnieniu wyroku czytamy:
"Nie jest tak, że opiekun pobierając świadczenie pielęgnacyjne w okresie od 3 stycznia 2023 r. mogła i powinna przypuszczać, że 8 kwietnia 2024 r. jej matka otrzyma prawo do świadczenia wspierającego z mocą wsteczną od 3 stycznia 2024 r. Nie można w związku z tym w żaden sposób stwierdzić, że pobierając świadczenie pielęgnacyjne od 3 stycznia 2024 r. skarżąca miała świadomość, tego, że w przyszłości ziszczą się okoliczności, które przesądzą o nieistnieniu podstaw do jego pobierania. Uruchomione przez jej matkę wnioskiem z 25 marca 2024 r. postępowanie o przyznanie prawa do świadczenia wspierającego skutkowało decyzją z 8 kwietnia 2024 r. o przyznaniu świadczenia z mocą wsteczną. Przyznanie świadczenia wspierającego poprzedzone zostało decyzją ustalającą poziom wsparcia matki skarżącej, która została wydana dopiero 7 marca 2024 r."
Trzeba zwracać świadczenie pielęgnacyjne bo otrzymało się świadczenie wspierające
Tak w wyroku (sygn. akt II SA/Bk 796/24, WSA w Białymstoku, link do wyroku.
Sędziowie: Małgorzata Roleder, Marek Leszczyński /przewodniczący sprawozdawca, Marta Joanna Czubkowska
W tym przypadku sąd nakazał zwrot 17.515,90 zł.
MOPS zażądał zwrot świadczenia pielęgnacyjnego w kwocie 17.515,90 zł. Chodziło o to, że nastąpiła kumulacja świadczenia wspierającego i świadczenie pielęgnacyjnego. Organ nadmienił, że jest zobowiązany do obligatoryjnego przestrzegania przepisów prawa, a art. 63 ust 11 ustawy o świadczeniu wspierającym jednoznacznie wskazuje, jakie świadczenie jest nienależnie pobrane.
Sąd zgodził się z oceną prawną MOPS. W uzasadnieniu wyroku jest fragment:
W sprawie MOPS poinformował pismem z 28 września 2023 r. został poinformowany o zmianie w zasadach dotyczących uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego. Informacja ta, udzielona na podstawie art. 63 ust. 16 u.ś.w., została doręczona Skarżącemu 4 października 2023 r. Opiekun miał zatem świadomość pobierania nienależnego świadczenia pielęgnacyjnego w okresie od 5 lutego do 31 lipca 2024 r.
Polecamy VAT 2025. Podatki część 2