Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe? Przepisy w 2025 r.

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
Dla kogo orzeczenie na stałe? Zasady w 2025 r. / Shutterstock

W czerwcu 2025 r. weszły w życie nowe przepisy, które określają minimalne okresy, na jakie – w określonych przypadkach – można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu. Czy zmianom uległy również zasady dotyczące wydawania orzeczeń na stałe? Jakie są aktualnie zasady? Rozwiewamy wątpliwości.

Jak orzeka się o stopniu niepełnosprawności?

Definicję niepełnosprawności znajdziemy w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z tym przepisem, niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Ustawa określa również trzy stopnie niepełnosprawności:

  • znaczny;
  • umiarkowany;
  • lekki.

Ważne

Orzeczony stopień niepełnosprawności ma ogromne znaczenie dla ubiegania się o różnorodne ulgi i świadczenia.

Do stopnia znacznego są zaliczane osoby z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolne do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagające - w celu pełnienia ról społecznych - stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osoby z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolne do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagające czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Z kolei do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osoby o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazują osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mające ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Przy orzekaniu o stopniu niepełnosprawności bierze się pod uwagę m.in. zaświadczenie lekarskie zawierającej opis stanu zdrowia i rozpoznanie choroby zasadniczej, a także chorób współistniejących potwierdzone aktualnymi wynikami badań. Powiatowy zespół o spraw orzekania o niepełnosprawności (PZON) czy zespół wojewódzki (WZON) opierają się też na możliwości poprawy funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością w jej samodzielnej egzystencji oraz pełnieniu ról społecznych.

Dla kogo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności na stałe?

Każdy ze stopni niepełnosprawności (znaczny, umiarkowany, lekki) orzeka się na czas określony lub na stałe.

Ważne

Jeżeli naruszenie organizmu ma charakter trwały i nie rokuje poprawy, to orzeczenie wydaje się na stałe.

Naruszenie sprawności organizmu uważa się za:

trwałe (stałe) – jeżeli według wiedzy medycznej stan zdrowia nie rokuje poprawy;

• okresowe – jeżeli według wiedzy medycznej może nastąpić poprawa stanu zdrowia.

Stanowi o tym § 3 ust. 4 rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Ten przepis nie zmienił się w tym roku. Nowelizacja rozporządzenia, obowiązująca od 11 czerwca 2025 r., wprowadziła za to minimalne okresy orzekania o niepełnosprawności w określonych przypadkach. Zgodnie z nowym § 3 ust. 5a, orzeczenie na czas określony o stopniu niepełnosprawności wydaje się na okres nie krótszy niż 7 lat w przypadku potwierdzenia u osoby zainteresowanej spełniającej warunki zaliczenia do określonego stopnia niepełnosprawności:

  • rzadkiej choroby genetycznej o jednorodnym i niezmiennym przebiegu lub
  • zespołu Downa.

Na jaki okres orzeczenie o niepełnosprawności dziecka?

Jeśli wyżej wymienione choroby zostaną stwierdzone u dziecka, to niepełnosprawności powinna zostać orzeczona do ukończenia przez dziecko 16 roku życia, czyli na maksymalny okres. W pozostałych schorzeniach niepełnosprawność dziecka orzeka się na czas określony, nie krótszy niż 3 lata i nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecka 16 roku życia.

Przypomnijmy, iż dzieci przed ukończeniem 16 roku życia mogą otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.

Podsumowanie

W 2025 r. przepisy dotyczące wydawania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności na stałe nie zmieniły się. Oznacza to, iż nadal decydujące znaczenie w tego typu sprawach ma brak rokowania co do poprawy stanu zdrowia.

Polecamy: Kalendarz 2026

Prawo
Kolejne pytanie do TSUE o kredyty z WIBOR-em. Czy polskie prawo wystarczająco chroni kredytobiorców?
07 paź 2025

Sąd Okręgowy w Krakowie w osobie sędzi Anny Baran postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), pytanie czy polskie regulacje dotyczące zasad oprocentowania kredytów hipotecznych są zgodne z unijnym prawem chroniącym konsumentów. Analizy pytania prejudycjalnego i jego uzasadnienia, dokonuje radca prawny Paweł Stalski, specjalizujący się w prawie ochronnych konsumentów i w sporach sądowych z bankami.

Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe? Przepisy w 2025 r.
07 paź 2025

W czerwcu 2025 r. weszły w życie nowe przepisy, które określają minimalne okresy, na jakie – w określonych przypadkach – można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu. Czy zmianom uległy również zasady dotyczące wydawania orzeczeń na stałe? Jakie są aktualnie zasady? Rozwiewamy wątpliwości.

Jeśli stać cię na zakup zwierzaka, to musi być cię stać na podatek. Urzędy są zgodne i każą płacić miłośnikom zwierząt. Trzeba też dopełnić formalności
07 paź 2025

Czy cena psa, kota, czy żółwia to jedyny koszt, jaki ponosimy zapraszając go pod swój dach? Wiele osób tak myśli i nie bierze pod uwagę tego, że zakup zwierzaka może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku.

Dajesz pieniądze dzieciom? Musisz zachować te warunki, aby fiskus się nie przyczepił - karna stawka to nawet 20% darowizny
07 paź 2025

Któż z nas nie otrzymał lub nie przekazał komuś w rodzinie choćby drobnych sum pieniędzy, na przykład w związku z okazją taką jak rocznica urodzin, czy imieniny? Nie można jednak tego czynić dowolnie, aby nie znaleźć się w polu zainteresowania fiskusa. Nieprawidłowo dokonana darowizna może bowiem oznaczać konieczność zapłacenia karnej stawki podatku, która wynosi 20%, a także odpowiedzialność karno-skarbową! A wystarczy dokonać stosunkowo prostych formalności, by tego uniknąć.

Sektor przemysłowy w Polsce w 2025 roku: między presją kosztową a inwestycjami w przyszłość [Raport wynagrodzeń w sektorze przemysłowym]
07 paź 2025

Sektor przemysłowy w Polsce w 2025 roku mierzy się z ograniczonym popytem, spadkiem zamówień, zwłaszcza eksportowych oraz rosnącymi kosztami działalności. Z „Raportu wynagrodzeń w sektorze przemysłowym” Grafton Recruitment wynika, że w przetwórstwie przemysłowym odnotowano spadki zatrudnienia, a przedsiębiorstwa koncentrują się na utrzymaniu ciągłości operacyjnej i dostosowaniu do trudnych warunków gospodarczych.

Rząd: Wdowy chcą przejąć emerytury mężów. Co to za argument, że ZUS potrzebuje tych pieniędzy dla innych
07 paź 2025

Emerytka skierowała zapytanie, czy jest możliwe przedłużenie możliwości dziedziczenia środków z subkonta (ZUS). Opisała, że dziś środki zgromadzone w ZUS prócz środków znajdujących się na subkoncie, po osiągnięciu 60 roku życia przez kobiety, przy wyliczaniu ich emerytur są dzielone przez dalsze średnie trwanie życia. Inaczej jest z subkontem – te środki czekają do osiągnięcia 65 r. życia.

Zapadły przełomowe wyroki NSA i WSA: Opłaty pobierane przez cmentarze nielegalne – teraz tysiące Polaków może dochodzić od zarządców cmentarzy niesłusznie pobranych kwot
07 paź 2025

Organy samorządowe nie mogą ustanawiać (a cmentarze – na tej postawie) pobierać jakichkolwiek opłat, które są niezwiązane z pochówkiem zmarłych, tj. m.in. opłat za dochowanie zmarłego do już opłaconego grobu, wjazd na cmentarz i korzystanie z cmentarza – orzekł WSA w Olsztynie. WSA w Warszawie dodał do tego natomiast – ustalane przez samorządy cen grobów i płyt, opłaty za ekshumację zwłok, uprzątnięcie szczątków, przechowywanie zwłok w chłodni, udostępnienie sali do ubierania zwłok i wiele innych. NSA potwierdza w swoich wyrokach, że – organ gminy może ustalić (a cmentarz – na tej postawie) pobierać tylko takie opłaty, które są związane z pochowaniem zwłok.

Sejm na żywo: 42. posiedzenie Sejmu (7, 8, 9 października 2025) [Transmisja online]
07 paź 2025

We wtorek, 7 października rozpocznie się trzydniowe posiedzenie Sejmu. Głównym punktem 42. posiedzenia Sejmu, będzie pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy budżetowej na rok 2026 (druk nr 1749) oraz projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2026 (druk nr 1750). Prace nad tymi punktami przewidziane są na czwartek, 9 października.

Długi weekend w listopadzie. Rząd podjął decyzję
07 paź 2025

Listopad 2025 roku przyniesie wyjątkowo korzystny układ dni wolnych. Rząd zdecydował, że 10 listopada część Polaków dostanie dodatkowy dzień wolny, co pozwoli cieszyć się aż czterodniowym weekendem. Sprawdź, kogo obejmuje decyzja i jakie prawa gwarantuje Kodeks pracy.

Podwyżki dla samorządowców już obowiązują! Od dziś wójtowie i urzędnicy z nowymi limitami. Co dokładnie się zmienia?
07 paź 2025

Dziś wchodzą w życie przepisy, które podnoszą maksymalne wynagrodzenia dla kluczowych stanowisk w samorządach. Sprawdzamy, ile wyniesie podwyżka i czy dotknie ona każdego urzędnika gminnego, a także co zmieni się w katalogu stanowisk samorządowych.

pokaż więcej
Proszę czekać...