REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dajesz pieniądze dzieciom? Musisz zachować te warunki, aby fiskus się nie przyczepił - karna stawka to nawet 20% darowizny

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Radca prawny z kilkunastoletnim prawniczym doświadczeniem, specjalizujący się w prawie cywilnym, gospodarczym, nieruchomości, pracy. Fan motoryzacji oraz Włoch, a od nie tak dawna – motocyklista.
fiskus, rodzina, zwolnienia podatkowe, podatek od spadków i darowizn, darowizna
Dajesz pieniądze dzieciom? Musisz zachować te warunki, aby fiskus się nie przyczepił - karna stawka to nawet 20% darowizny
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Któż z nas nie otrzymał lub nie przekazał komuś w rodzinie choćby drobnych sum pieniędzy, na przykład w związku z okazją taką jak rocznica urodzin, czy imieniny? Nie można jednak tego czynić dowolnie, aby nie znaleźć się w polu zainteresowania fiskusa. Nieprawidłowo dokonana darowizna może bowiem oznaczać konieczność zapłacenia karnej stawki podatku, która wynosi 20%, a także odpowiedzialność karno-skarbową! A wystarczy dokonać stosunkowo prostych formalności, by tego uniknąć.

Czym pod względem prawnym jest przekazanie komuś pieniędzy?

Przekazując komuś sumę pieniężną, tak naprawdę dokonujemy czynności prawnej i zawieramy umowę darowizny. Prosto ujmując, przez zawarcie darowizny jedna osoba, to jest darczyńca, zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz drugiej osoby, to jest obdarowanej, ze swojego majątku. Darowizna nie musi więc mieć formy wyłącznie pieniężnej, darować można również rzeczy.

REKLAMA

REKLAMA

Kiedy powinienem zapłacić podatek od darowizny, a kiedy nie?

Kluczowe dla odpowiedzi na powyższe pytanie są trzy czynniki: kwota darowizny (lub wartość w przypadku darowania rzeczy), zależność rodzinna między darczyńcą a obdarowanym oraz okres, w jakim miały miejsce darowizny. Zgodnie z aktualnym brzmieniem ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej w okresie 5 lat od roku otrzymania ostatniej darowizny:

  • kwoty 36.120,00 zł – gdy nabywcą jest osoba zaliczana do I grupy podatkowej;
  • kwoty 27.090,00 zł – gdy nabywcą jest osoba zaliczana do II grupy podatkowej;
  • kwoty 5.733,00 zł – gdy nabywcą jest osoba zaliczana do III grupy podatkowej.

Jak wynika z powyższego, kwoty darowizn powinniśmy sumować w okresach 5-letnich, aby wiedzieć, czy kolejna darowizna na rzecz tej samej osoby nie spowoduje już przekroczenia progu zwolnienia podatkowego, przy czym okres 5-letni powinno się liczyć wstecz od ostatniej darowizny między tymi samym osobami. Kwota wolna od opodatkowania jest zaś zależna od tego, do jakiej grupy podatkowej należy osoba obdarowana.

Przykład

Jadwiga otrzymała 01 października 2025 r. darowiznę od ojca, w kwocie 10.000,00 zł. Oznacza to, że dla celów podatkowych powinna zliczyć sumy darowizn otrzymanych od ojca w całym bieżącym roku 2025, oraz 5-ciu latach wstecz (2024, 2023, 2022, 2021, 2020). Jeżeli suma takich darowizn przekroczyłaby kwotę 36.120,00 zł, to oznaczałoby konieczność zgłoszenia i opodatkowania kwoty przekroczenia (o ile oczywiście darowizny nie podpadały pod całkowite zwolnienie od opodatkowania, o czym dalej).

Czym są grupy podatkowe?

Przez trzy grupy podatkowe określa się trzy kategorie osób, gdzie ze względu na stopień pokrewieństwa ustawodawca postanowił zróżnicować kwoty wolne od podatku. I tak należy zapamiętać, że w poszczególnych grupach podatkowych mieszczą się następujące osoby:

REKLAMA

  • I grupa podatkowa: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie;
  • II grupa podatkowa: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
  • III grupa podatkowa: inni obdarowani niż wymienieni w grupach I oraz II.

Co w przypadku przekroczenia kwoty wolnej od podatku?

Jak wynika z powyższego, nawet wśród najbliższej rodziny przekroczenie określonych kwot wolnych od podatku w przypadku darowizn, spowoduje co o zasady obowiązek zapłaty podatku (choć nie zawsze, o czym dalej). Przy tym stawki te różnią się w zależności od grup podatkowych, a mogą wynosić 3%, 5%, 7%, 9%, 12%, 16%, 20%. Podatek ten nie jest więc wcale taki prosty do obliczenia. Generalna zasada jest natomiast taka, że płaci się go od określonych kwot powyżej stawek wolnych od podatku. I tak:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W przypadku I grupy podatkowej wyróżnia się stawki podatku 3%, 5% oraz 7%. W przypadku przekroczenia kwoty wolnej od podatku, to jest gdy suma darowizn przekroczy 36.120,00 zł:

  • ale przekroczy tę kwotę maksymalnie do kwoty 11.833,00 zł – stawka podatkowa wynosi 3%;
  • ale przekroczy tę kwotę o więcej niż 11.833,00 zł, ale nie więcej niż do kwoty 23.665,00 zł – podatek wynosił będzie 355 zł + 5% stawki podatku od nadwyżki ponad 11.833,00 zł;
  • ale przekroczy tę kwotę o więcej niż 23.665,00 zł – podatek wynosił będzie 946,60 zł + 7% stawki podatku od nadwyżki ponad 23.665,00 zł.
Przykład

Rodzice chcieli wspomóc córkę w zakupie samochodu. Przekazali jej kwotę 50.000,00 zł w gotówce. Córka jest zstępną, zatem należy do I grupy podatkowej. Jednakże kwota wolna od podatku wynosi w tym przypadku 36.120,00 zł w okresie ostatnich 5-ciu lat, zatem już jednorazowa darowizna 50.000,00 zł tę kwotę przekroczyła o 13.880,00 zł. W tym wypadku należny do uiszczenia podatek będzie wynosił 457,35 zł, na co składa się kwota 355 zł oraz 5% od nadwyżki ponad 11.833,00 zł (355 zł + 5% x 2.047,00 zł). Gdyby zaś darowizna nie została zgłoszona, a fiskus odkrył dokonanie darowizny, to karna stawka podatku wynosiłaby aż 10.000,00 zł, to jest 20% od całej kwoty darowizny. Dodatkowo rodzinie groziłoby postępowanie karno-skarbowe.

W przypadku II grupy podatkowej wyróżnia się stawki podatku 7%, 9% oraz 12%. W przypadku przekroczenia kwoty wolnej od podatku, to jest gdy suma darowizn przekroczy 27.090,00 zł:

  • ale przekroczy tę kwotę maksymalnie do kwoty 11.833,00 zł – stawka podatkowa wynosi 7%;
  • ale przekroczy tę kwotę o więcej niż 11.833,00 zł, ale nie więcej niż do kwoty 23.665,00 zł – podatek wynosił będzie 828,40 zł + 9% stawki podatku od nadwyżki ponad 11.833,00 zł;
  • ale przekroczy tę kwotę o więcej niż 23.665,00 zł – podatek wynosił będzie 1.893,30 zł + 12% stawki podatku od nadwyżki ponad 23.665,00 zł.
Przykład

Wujek, któremu dobrze się powodziło pod względem finansowym, chciał wspomóc swoją siostrzenicę w zakupie samochodu. Przekazał jej kwotę 50.000,00 zł. Siostrzenica względem swojego wujka jest zstępną rodzeństwa, zatem należy do II grupy podatkowej. Jednakże kwota wolna od podatku wynosi w tym przypadku 27.090,00 zł w okresie ostatnich 5-ciu lat, zatem już jednorazowa darowizna 50.000,00 zł tę kwotę przekroczyła o 22.910,00 zł. W tym wypadku należny do uiszczenia podatek będzie wynosił 1.825,33 zł, na co składa się kwota 828,40 zł oraz 9% od nadwyżki ponad 11.833,00 zł (828,40 zł + 9% x 11.077,00 zł). Gdyby zaś darowizna nie została zgłoszona, a fiskus odkrył dokonanie darowizny, to karna stawka podatku wynosiłaby aż 10.000,00 zł, to jest 20% od całej kwoty darowizny. Dodatkowo rodzinie groziłoby postępowanie karno-skarbowe.

W przypadku III grupy podatkowej wyróżnia się stawki podatku 12%, 16% oraz 20%. W przypadku przekroczenia kwoty wolnej od podatku, to jest gdy suma darowizn przekroczy 5.733,00 zł:

  • ale przekroczy tę kwotę maksymalnie do kwoty 11.833,00 zł – stawka podatkowa wynosi 12%;
  • ale przekroczy tę kwotę o więcej niż 11.833,00 zł, ale nie więcej niż do kwoty 23.665,00 zł – podatek wynosił będzie 1.420,00 zł + 16% stawki podatku od nadwyżki ponad 11.833,00 zł;
  • ale przekroczy tę kwotę o więcej niż 23.665,00 zł – podatek wynosił będzie 3.313,20 zł + 20% stawki podatku od nadwyżki ponad 23.665,00 zł.
Przykład

Ojciec chrzestny, który był tylko dobrym wieloletnim sąsiadem rodziny swojej córki chrzestnej, ale nie należał ani do I ani do II grupy podatkowej, chciał wspomóc swoją córkę chrzestną w zakupie samochodu. Przekazał jej kwotę 50.000,00 zł. Córka chrzestna w tym przypadku względem ojca chrzestnego nie stanowiła rodziny, należała zatem do III grupy podatkowej. Jednakże kwota wolna od podatku wynosi w tym przypadku 5.733,00 zł w okresie ostatnich 5-ciu lat, zatem już jednorazowa darowizna 50.000,00 zł tę kwotę przekroczyła o 44.267,00 zł. W tym wypadku należny do uiszczenia podatek będzie wynosił 7.433,60 zł, na co składa się kwota 3.313,20 zł oraz 20% od nadwyżki ponad 23.665,00 zł (3.313,20 zł + 20% x 20.602,00 zł). Gdyby zaś darowizna nie została zgłoszona, a fiskus odkrył dokonanie darowizny, to karna stawka podatku wynosiłaby aż 10.000,00 zł, to jest 20% od całej kwoty darowizny. Dodatkowo stronom darowizny groziłoby postępowanie karno-skarbowe.

Zwolnienia podatkowe dla osób najbliższych przy zachowaniu dodatkowych warunków

Należy jeszcze pamiętać, że ustawodawca wprowadził szczególne rodzaje zwolnień podatkowych dla osób najbliższych, o ile tylko dochowają one należytych formalności. W pierwszym z wyżej powołanych przykładów możliwe jest bowiem całkowite uniknięcie podatku od darowizn. Zwolnienia te dotyczą wyłącznie przypadków otrzymania darowizny od małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy, w przypadkach gdy:

  • przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę 36.120,00 zł, udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym;
  • zgłoszone zostanie nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, którym jest dzień złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy dzień spełnienia przyrzeczonego świadczenia, a gdy ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgłoszeń dokonuje się na formularzu SD-Z2 do właściwego urzędu skarbowego, w terminie 6 miesięcy od darowizny.

Przykład

Rodzice chcieli wspomóc córkę w zakupie samochodu. Przekazali jej kwotę 50.000,00 zł przelewem na jej rachunek bankowy. Córka jest zstępną, zatem należy do I grupy podatkowej. Jednakże kwota wolna od podatku wynosi w tym przypadku 36.120,00 zł w okresie ostatnich 5-ciu lat, zatem już jednorazowa darowizna 50.000,00 zł tę kwotę przekroczyła o 13.880,00 zł. W tym wypadku należny do uiszczenia podatek wynosiłby 457,35 zł, na co składałaby się kwota 355 zł oraz 5% od nadwyżki ponad 11.833,00 zł (355 zł + 5% x 2.047,00 zł). Jednakże darowizna została dokonana w formie przelewu bankowego, a nie gotówką, zatem podatek w ogóle nie jest należny, o ile dochowane zostanie zgłoszenie na formularzu SD-Z2.

W przypadku darowizn, nawet w najbliższej rodzinie, należy zatem być uczulonym na przepisy prawa podatkowego, które w niektórych sytuacjach mogą prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych, choćby przez nieuważność lub niedotrzymanie właściwej formy darowizny (formy przelewu bankowego) oraz spóźnioną deklarację. Oczywiście zawsze też warto sięgać bezpośrednio do ustawy, która przewiduje także szereg zwolnień przedmiotowych, często w zależności od tego, czym jest przedmiot darowizny lub na jaki cel zostanie przeznaczony. To już są jednak dość szczególne i specyficzne przypadki.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Reklama

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - w listopadzie 2025 r. kolejne cięcie oprocentowania. Do końca października można jeszcze kupić obligacje z wyższymi odsetkami

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju, czerwcu, sierpniu i październiku 2025 r. - w listopadzie kolejny raz w tym roku Ministerstwo Finansów tnie (o 0,25 pkt proc.) odsetki nowych emisji tych obligacji.

Czy można fajerwerkami świętować Dzień Niepodległości 11 listopada? Są za to kary czy nie?

Jeżeli ktoś ma pomysł obchodzić z hukiem – i to dosłownie – Święto Niepodległości, które już niebawem, bo do 11 listopada pozostało niewiele dni, powinien przemyśleć sposób świętowania i podejść do używania fajerwerków czy petard w ten dzień ostrożnie. Niewłaściwe użycie fajerwerków w Dzień Niepodległości może bowiem grozić karami.

Wydatki na psychoterapię można rozliczyć w zeznaniu podatkowym. MF potwierdziło to w jednej z najnowszych interpretacji

Czy pieniądze wydane na usługi medyczne, z których ubezpieczeni korzystają na rynku prywatnym można odzyskać choćby częściowo? Niestety rządzący nie dotrzymali swojej obietnicy wyborczej, jednak szansa w tym zakresie pojawia się na gruncie rozliczeń podatkowych.

TSUE ucina spekulacje wokół WIBOR-u: ten wskaźnik jest legalny. Chodzi o przejrzystość komunikacji banku z klientem

W dniu 11 września 2025 roku rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawił opinię w sprawie kredytów hipotecznych opartych o wskaźnik WIBOR. Wbrew niektórym zapowiedziom, nie był to dzień „przesilenia” dla sektora bankowego. Przeciwnie – opinia wprowadziła spokój i przywróciła proporcje w dyskusji, która w ostatnich miesiącach coraz bardziej przypominała medialny rollercoaster.

REKLAMA

eZUS niedługo zastąpi PUE ZUS. mZUS dla Płatnika od 2026 roku. Co się zmieni dla emerytów, rencistów i innych klientów ZUS-u?

Portal eZUS, który już niedługo zastąpi PUE ZUS, będzie miał prostą nawigację, intuicyjny interfejs i funkcje dostosowane do potrzeb różnych klientów, w tym osób ze szczególnymi potrzebami. – Jesteśmy w trakcie wprowadzania kolejnych zmian. Pod koniec tego roku planujemy je udostępnić klientom – zapowiada Magdalena Mazur-Wolak, dyrektorka Departamentu Relacji z Klientami. Platforma Usług Elektronicznych ZUS to pierwszy polski e-urząd. ZUS udostępnił go swoim klientom w 2012 roku. Obecnie korzysta z niego 13,6 mln klientów ZUS.

Kup telefon przed końcem 2025 roku i rozlicz to w zeznaniu rocznym. MF potwierdza, że te wydatki ułatwiają wykonywanie czynności życiowych

Jakie wydatki będzie można uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym? Warto zastanowić się nad tym już teraz, by na początku 2026 roku nie mieć problemu z udokumentowaniem poniesionych kosztów. Przepisy, które trzeba będzie zastosować już znamy.

Czy kancelarii prawnej potrzebny jest marketing

Rynek prawny obserwujemy od lat i widzimy, że kancelarie coraz bardziej dostrzegają rolę marketingu, a nawet możemy zaryzykować stwierdzenie, że marketing prawniczy sam w sobie staje się trendem. Świadczy o tym chociażby rosnąca liczba wydarzeń branżowych czy coraz większe zainteresowanie rankingami prawniczymi.

Ile weźmiesz czternastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie jest jeszcze wiadome oficjalnie, ile dokładnie wyniesie czternastka w 2026 roku, ale na podstawie już dostępnych danych gospodarczych z GUS oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów, można oszacować z wysoką dokładnością tę kwotę świadczenia. Dowiedz się już teraz, ile wyniesie nowa czternastka w 2026. W artykule znajdziesz szczegółowe obliczenia oparte o dotychczas dostępne dane ekonomiczne.

REKLAMA

Asystencja osobista. Rządowa ustawa, która zmieni życie tysięcy Polaków z niepełnosprawnością

Już jutro, 28 października 2025 roku, Rada Ministrów zajmie się projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, co zapowiada prawdziwą rewolucję w systemie wsparcia w Polsce. Informację tę przekazał w piątek wiceminister rodziny i pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnych, Łukasz Krasoń, który podkreślił wagę tego wydarzenia. Jak zapowiadają eksperci i sam resort rodziny, nowa ustawa może wreszcie ujednolicić dostęp do usług asystenckich, który do tej pory był rozproszony i zależny od czasowych programów realizowanych przez samorządy oraz organizacje pozarządowe.

Obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony zdrowia pracowników – aktualne przepisy 2025

Badania okresowe, szkolenia BHP, profilaktyka i zdrowie psychiczne – to nie przywilej, lecz obowiązek pracodawcy. Zobacz, jak firmy w 2025 roku muszą dbać o bezpieczeństwo i dobrostan swoich pracowników.

REKLAMA