Przemoc w rodzinie./ Fot. Fotolia
Zjawisko przemocy może występować w różnych relacjach. W każdej z nich zawsze występuje nierównowaga sił – przez co osoba słabsza ma mniejszą zdolność do obrony.
- Mężczyzna – kobieta – to najczęściej występująca przemoc (ponad 90% przypadków w związkach intymnych). Mężczyzna wykorzystując swoją przewagę, np. siłę fizyczną, pozycję społeczną, zależność ekonomiczną, podporządkowuje sobie partnerkę wbrew jej woli.
- Kobieta – mężczyzna – przemoc w tej relacji pojawia się coraz częściej, choć ciągle wzbudza wiele kontrowersji. Powstaje wówczas, gdy kobieta ma przewagę nad mężczyzną w sferze ekonomicznej, intelektualnej i emocjonalnej. Często szantażuje, ma pretensje, które zniewalają mężczyznę i uniemożliwiają jego samoobronę. Kobiety stosują również wobec mężczyzn przemoc fizyczną, ale zdarza się to rzadko.
- Rodzic – dziecko – rodzice wykorzystują swoją przewagę we wszystkich aspektach życia (np. siła fizyczna, doświadczenie życiowe, dojrzałość emocjonalna i umysłowa). Oprócz tego mają tzw. „władzę rodzicielską”, która pozwala niektórym rodzicom traktować dzieci jak swoją własność, z którą mogą robić to, co uważają za słuszne.
- Krewny – dziecko – dorośli członkowie rodziny stosują brutalne metody wywierania wpływu na dzieci, tłumacząc to tym, że w ten sposób uczą szacunku do starszych.
- Dorosłe dzieci – starzejący się rodzice – często zdarza się to w rodzinach, w których dzieci przez wiele lat doświadczały przemocy ze strony rodziców lub były świadkiem stosowania przemocy jednego rodzica wobec drugiego. „Wyuczyły” się zachowań przemocowych i w wyniku zmiany układu sił zaczęły je stosować.
- Rodzina – niepełnosprawny – opieka nad chorym i niepełnosprawnym członkiem rodziny wymaga wielu wyrzeczeń i podporządkowania swojego życia potrzebom chorego. Wywołuje to wiele nieprzyjemnych emocji, tj. żal, smutek, frustracja, bezsilność, bezradność, poczucie krzywdy. Jest to trudne i nie wszyscy potrafią sobie z tym poradzić. Często jedynym znanym sposobem rozładowania ww. emocji jest agresja wobec chorego.
- Starsze rodzeństwo – młodsze – starsze dzieci często znęcają się nad młodszymi, powielając tym samym zachowania przemocowe dorosłych zaobserwowane w domu, które mają na celu wymuszenie posłuszeństwa i podporządkowanie. Przypomina to zjawisko „fali” w wojsku i szkołach.
- Rodzina – inni – dotyczy to szczególnie członków rodziny o innej orientacji seksualnej. Narażeni są oni na szykany, przemoc fizyczną i psychiczną. Sytuację tych osób pogarsza mała tolerancja społeczna, przyzwalająca na przemocowe traktowanie.
Zobacz również serwis: Przemoc w rodzinie
Ww. relacje pokazują, że osoby doznające przemocy w rodzinie, w zależności od układu, „wchodzą” także w role sprawców, np. można być ofiarą w relacji z ojcem/matką dziecka a sprawcą w relacji z dzieckiem albo innym członkiem rodziny.
Zobacz również: Jaka kara za znęcanie się?